10.3 zuur-base-reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

10.3 zuur-base-reacties

Waar kom je dit tegen?

groenten koken

een apparaat ontkalken met een zuur

zwembadwater meten, pH moet tussen 7,2 en 7,6 liggen

maagzuur

pH van de bodem voor gewassen

• Een zure oplossing kun je minder zuur maken door er water toe te voegen (pH wordt dan hoger).
• De oplossing zal weliswaar altijd zuur blijven.

• Als je een base toevoegt, dan zal de oplossing neutraal worden (pH=7). Dit heet neutraliseren.

• Welk deeltje staat een zuur af?
• H⁺
• welke deeltjes zijn basen?
• O^2- / CO₃^2- / OH^- / NH₃

Bij zuur-base-reacties gaat de H⁺ van het zuur naar de base.

• Zuur met ammonia:
• H⁺ + NH₃ --> NH₄⁺

• Zuur met hydroxide-ion:
• H⁺ + OH^- --> H₂O

• Zuur met oxide-ion:
• 2H⁺ + O^2- --> H₂O

• Zuur met carbonaat-ion:
• 2H⁺ + CO₃^2- --> H₂CO₃
  --> CO₂ + H₂O

Geef de reactievergelijking van de reactie tussen zwavelzuur en natronloog.

• zwavelzuur: H⁺ + SO₄^2-
• natronloog: Na⁺ + OH^-
• het zure deeltje is H⁺
• het basische deeltje is OH^-
• reactie: H⁺ + OH^- --> H₂O 

Geef de reactievergelijking van de reactie tussen zoutzuur en ammonia.

• zoutzuur: H⁺ + Cl^-
• ammonia: NH₃
• het zure deeltje is H⁺
• het basische deeltje is NH₃
• reactie: H⁺ + NH₃ --> NH₄⁺ 

Geef de reactievergelijking van de reactie tussen zoutzuur en natronloog.

• zoutzuur: H⁺ + Cl^-
• natronloog: Na⁺ + OH^-
• zure deeltje is H⁺
• basische deeltje is OH^-
• reactie: H⁺ + OH^- --> H₂O 
  

Check

Welk deeltje is altijd zuur?

• H⁺

Welke deeltjes zijn basen?

• O^2-
• OH^-
• CO₃^2-
• NH₃

Wat gebeurt er bij een zuur-base reactie?

• H⁺ van zuur gaat naar de base 

Zouten met het basische deeltje O^2- zijn bijna altijd slecht oplosbaar, deze reageren dan als vaste stof met het zuur.

VB. Reactie tussen salpeterzuur en magnesiumoxide.

• salpeterzuur: H⁺ + NO₃^-
• magnesiumoxide: MgO
• zure deeltje is H⁺
• basische deeltje is O^2-
• reactie: 2H⁺ + MgO --> H₂O + Mg²⁺

Geef de reactievergelijking van de reactie tussen verdund zwavelzuur en koperhydroxide (=slecht oplosbaar)

• verdund zwavelzuur: H⁺ + SO₄^2-
• koperhydroxide: Cu(OH)₂ slecht oplosbaar zout!
• zure deeltje: H⁺
• basische deeltje: OH^-
• reactie: 2H⁺ + Cu(OH)₂ --> 2H₂O + Cu²⁺