H2.1 les 4 Moleculen en atomen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

les 4     3VWO

H2.1    

Moleculen en atomen

Deze les

- hoeveel elementen ken jij al?

- uitleg molecuulformules en systematische naamgeving

- herhaling: element of verbinding?

als er voldoende tijd over is:

elementenbingo

de juiste symbolen van de atoomsoorten zink, calcium en broom zijn:

1. Zn, Ca, B
2. Zn, C, B
3. Zn, C, Br
4. Zn, Ca, Br

de juiste symbolen van de atoomsoorten stikstof, fosfor en tin zijn:

1. N, P en Sn
2. N, F en Ti
3. S, P en Ti
4. S, F en Sn

de juiste symbolen van de atoomsoorten cadmium, lood en kwik zijn:

1. Ca, I, Hg
2. Cd, Pb, Hg
3. Ca, Pb, Ag
4. Cd, I, Ag

Leerdoelen

• Je kunt een molecuulformule opstellen
• Je kan de formule van een stof geven met fase-aanduiding
• Je kan de formule geven van een element.
• Je kan de formule van een verbinding afleiden uit de systematische naam en andersom.

Molecuulformules lezen en begrijpen

Hoeveel atomen van welke soort zitten er in 1 molecuul

Wat is de molecuulformule van dit molecuul:

Molecuulformules lezen en begrijpen

Hoeveel atomen van welke soort zitten er in 1 molecuul

Wat is de molecuulformule van dit molecuul:

Wat is de formule van het volgende molecuul:

1. NH​3​​
2. N​3​​H
3. N3H
4. 3NH

Wat is de formule van het volgende molecuul:

1. CO​2​​
2. 2CO
3. C​2​​O
4. CO2

Wat is de formule van het volgende molecuul:

1. C​8​​H​3​​
2. C3H8
3. C8H3
4. C​3​​H​8​​

Een formule kan een molecuul aangeven (micro niveau) of een stof (macro niveau).

Hoe weet je wat er wordt bedoeld?

micro

een watermolecuul heeft de formule H₂O

macro

de stof water heeft de formule
H₂O (l)

           (l) is een faseaanduiding

micro

een suikermolecuul heeft de formule
C₁₂H₂₂O₁₁

macro

de stof suiker heeft de formule
C₁₂H₂₂O₁₁ (s)

micro

een koolstofatoom heeft de formule C

macro

de stof koolstof heeft de formule C (s)

C

micro

een koperatoom heeft de formule ...................

macro

de stof koper heeft de formule ..............

Cu

Aan de moleculen kan je ook zien of het gaat om een element,  een verbinding of een mengsel.

Element

Verbinding

herhaling

herhaling

Verbinding

Element

C (s)

Fe (s)

P (s)

Cl2 (g)

He (g)

H2 (g)

O2 (g)

H2O(l)

CO2 (g)

HBr (g)

SCl2 (g)

C3H8 (g)

NH3 (g)

Meestal:  

symbool met tussen haakjes de fase van de stof

voorbeelden:

Cu (s)              Fe (s)                C(s)

Let op: er zijn 7 elementen die bestaan uit moleculen met twee atomen.

Cl

Cl

F

F

N

N

H

H

O

O

I

I

Br

Br

Formules van elementen

Meestal:  

symbool met tussen haakjes de fase van de stof

voorbeelden:

Cu (s)              Fe (s)                C(s)

Let op: er zijn 7 elementen die bestaan uit moleculen met twee dezelfde atomen.

Cl

Cl

F

F

N

N

H

H

O

O

I

I

Br

Br

Formules van elementen

chloor          Cl₂ (g)          Clara

fluor              F₂ (g)           Fietst

stikstof        N₂  (g)         Naar

waterstof    H₂  (g)        Haar

zuurstof      O₂  (g)         Oma

jood               I₂  (s)           In

broom          Br₂  (l)         Breda

ezelsbruggetje

Formules van de zeven  elementen die uit twee atomen bestaan. 

Formules van verbindingen

Leer deze namen en formules uit je hoofd:

Je kunt aan de namen van deze stoffen niet

zien uit welke atomen de moleculen bestaan

(= triviale naam)

Kan dat niet handiger?

Namen van verbindingen

 systematische namen                      H2.1 TABEL 4

1. je ziet welke atomen erin zitten >  ...ide                       

LEER UIT JE HOOFD

voorbeeld

1. je ziet welke atomen erin zitten >  ...ide      

• CuO = koperatomen en zuurstofatomen > koperoxide
• AgBr = zilveratomen en broomatomen > ................
  
• uit welke atomen bestaat ijzersulfide? 

Namen van verbindingen

 systematische namen                      

1. je ziet welke atomen erin zitten >  ...ide  

2. je ziet hoeveel atomen erin zitten > telwoord                     

LEER UIT JE HOOFD

voorbeeld

 2. je ziet hoeveel atomen erin zitten > telwoorden  

• N2O4 = 2x stikstofatoom + 4x zuurstofatoom 
•                                  distikstoftetraoxide

LET OP:

               N2O4                   = 2x stikstofatoom + 4x zuurstofatoom 

                                  

               distikstoftetraoxide

N2O4

de index staat ACHTER het atoom in de formule

een telwoord staat VOOR het atoom in de naam

Wat is de formule van Stikstofdioxide

1. NO​2​​
2. N​2​​O
3. NO
4. NO2

Wat is de formule van Zwaveldichloride

1. SCl
2. S2Cl
3. SCl​2​​
4. S​2​​Cl

Wat is de formule van fosforpentabromide

1. F​5​​Br
2. PBr​5​​
3. FBr​5​​
4. P​5​​Br

Wat is de systematische naam van

S​2​​O​2​​

1. Dizwaveldioxide
2. Dizwaveldizuurstof
3. Zwaveldioxide
4. Zwavelzuurstof

Wat is de systematische naam van

NF​3​​

1. Stikstoffluoride
2. Stikstofdifluoride
3. Tristikstoffluoride
4. Stikstoftrifluoride

Deze les geleerd

• element = een molecuul dat bestaat uit één atoomsoort.
• verbinding = een molecuul dat bestaat uit meerdere atoomsoorten. 
• formule van een stof is met fase-aanduiding
• Je kan de formule geven van een een element.
• Je kan de formule van een verbinding afleiden uit de systematische naam en andersom.

eigen werk

leer uit je hoofd: tabel 1 tm 5 van H2.1

maak: H2.1 opgave 5 tm 7 in je boek (niet online)

en H2.2 opgave 1 + 2

kijk na (ELO > studiewijzer > scheikunde)

Is er nog tijd voor een potje BINGO met de elementen?

De winnaar krijgt een full color Periodiek Systeem

Noteer 9 symbolen van elementen in een tabel van 4x4 hokjes

Doe dit uit je hoofd en maak het zo moeilijk mogelijk. Dit wordt de bingokaart van de leerling die naast je zit

Noteer 9 namen van elementen in een tabel van 4x4 hokjes

Doe dit uit je hoofd en maak het zo moeilijk mogelijk. Dit wordt de bingokaart van de leerling die naast je zit

Schrijf 2 dingen op die je deze les geleerd hebt

Schrijf 1 of 2 dingen op die je deze les nog niet zo goed begrepen hebt