Les 3.3 Veranderen van fase

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Les 3.3 Veranderen van fase

Planning

• Nakijken 1 t/m 8 (vanaf blz 90)
• Paragraaf 3.3 
• Maken opgaven 

Nakijken 1 t/m 8 (vanaf blz 90)

Snel klaar? maak ook 9!

1

• a) - daalt
•      - stijgt 
• b) alcohol 
• c) Celcius
•      - smeltend ijs
•      - kokend water

2

• Stijgbuis
• Reservoir
• Schaalverdeling

3

• a) - thermometer a: 26°C
•      - thermometer b: 38,17°C
•      - thermometer c: 38,8°C
•      - thermometer d: -18°C
• b) b
• c) digitale/elektronische 
• d) b - c - a - d
• e) a, c en d

4

5

• thermometer a 

6

• a) van 0°C tot 100°C = 12 cm
•       12 : 10 delen = 1,2 cm per 10 °C
• b) rond de 26/27°C

7

• a) A
• b) je kunt de thermometer nauwkeuriger aflezen
• c. Thermometer wordt langer dus lastiger in gebruik en gaat daardoor ook sneller kapot

8

• a) 3 delen
• b) - Hi = high, dus hoge temperatuur
•      - Lo = low, dus lage temperatuur
• c) Bij Lo
• d) De automobilist hoeft de temperatuur niet exact te weten. Het is voldoende als hij alleen weet of de temperatuur niet te hoog is

9a

Bijvoorbeeld:

• als de kraan een tijd niet is gebruikt, is het eerste water iets warmer dan de rest omdat het water in de kraan is opgewarmd door de warmte van het lokaal;
  
• een van beide thermometers geeft een onjuiste temperatuur aan, bijvoorbeeld omdat deze stuk is;
  
• als thermometer 1 bij het aflezen uit de vloeistof is gehaald, kan de thermometer opgewarmd zijn door de warme lucht in het lokaal.

9b

• Door de thermometers om te wisselen. Als de thermometer in beker 1 weer 17 °C aangeeft, is het water in de kraan opgewarmd.
  
• Als de thermometer in beker 1 geen 17 °C aangeeft, maar een andere temperatuur, is er iets mis met een van beide thermometers.

Welke 3 fasen ken je?

Fasen

De fasen van stoffen

• vaste stof
• vloeistof
• gas

Hoe noemen we het als ijs naar vloeibaar water gaat?

Leerdoelen 3.3 veranderen van fase

• Je kunt de zes fase-overgangen van stoffen beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe de fase-overgangen van water een belangrijke rol spelen bij allerlei weersverschijnselen.

Hoe noemen we het als ijs naar vloeibaar water gaat?

Smelten  

Dit noemen we een fase-overgang: water gaat van de ene (vaste) fase naar de andere (vloeibare) fase.

Fase-overgang: als stoffen van de ene naar de andere fase gaat.

• Smelten: een vaste stof wordt een vloeistof.
• Verdampen: een vloeistof wordt een gas.
• Condenseren: een gas wordt een vloeistof.
• Bevriezen: een vloeistof wordt een vaste stof.
• Rijpen: een gas wordt een vaste stof.
• Vervluchtigen: een vaste stof wordt een gas.

Fase-overgangen

Welke begrippen horen bij fasen en faseovergangen?

Fasen

Faseovergangen

Gas 

Vloeibaar

Vast

Vervluchtigen

Rijpen

Stollen

Rijpen is de faseovergang van:

1. vloeibaar naar gasvormige
2. gasvormige naar vloeibaar
3. gasvormige naar vast
4. vloeibaar naar vast

De faseovergang van vast naar gasvormig is:

1. verdampen
2. smelten
3. vervluchtigen
4. sublimeren

Met welke fase-overgang heb je te maken:
als je je natte kleren laat drogen aan de waslijn?

1. vervluchtingen
2. condenseren
3. smelten
4. verdampen

Condenseren is de faseovergang van:

1. vast naar gasvormige
2. gasvormige naar vloeibaar
3. vloeibaar naar gasvormige
4. vloeibaar naar vast

Een dik pak sneeuw verdwijnt als de temperatuur boven 0 °C komt. Het gaat dan dooien.
Op en naast de sneeuw zie je waterplassen ontstaan.
Met welke fase-overgang heb je te maken als het dooit?

1. condenseren
2. smelten
3. stollen
4. verdampen

Als je op een warme dag een flesje water uit de koelkast pakt, beslaat de buitenkant. Welke faseovergang is dit?

1. verdampen
2. rijpen
3. condenseren
4. vervluchtigen

Smelten

Stollen

Condenseren

Vervluchtigen

Rijpen

Verdampen

Gasvormig

Vloeibaar

Vast

Maken: 2 t/m 8

Vanaf blz 97

2

• a) Condenseren (gas > vloeibaar)
• b) Verdampen (vloeibaar > gas)
• c) Rijpen (gas > vast)
• d) Vervluchtigen (vast > gas)
• e) Condenseren (gas > vloeibaar)

3

• a) Van vloeibaar naar vast
• b) Bevriezen gebruiken we bij water, stollen bij alle andere stoffen. 
• c) het kaarsvet stolt.

4

• a) Smelten (vast > vloeibaar)
• b) Vervluchtigen (vast > gas)

5

• Het ijs in het wasgoed is voor een deel vervluchtigd (van vast naar gas)

6

• a) Verdampen (vloeibaar > gas)
• b) Condenseren (gas > vloeibaar)
• c) Bevriezen (vloeibaar > vast)
• d) Smelten (vast > vloeibaar)
• e) Verdampen (vloeibaar > gas)
• f) Verdampen (vloeibaar > gas)
• g) Rijpen (gas > vast)

7

• a) De lucht buiten het flesje koelt af en wordt vloeibaar. 
• b) Condenseren (gas > vloeibaar)

8

• a) De temperatuur buiten is lager dan binnen. 
• b) De druppeltjes komen uit het waterdamp uit de lucht. 
• c) Condenseren (gas > vloeibaar)