4.2 Wereld: Meten van welvaart en welzijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.2 Meten van welvaart en welzijn

Leerdoelen
Lees de leerdoelen van paragraaf 4.2 en noteer 1 leerdoel waarover je meer wilt weten.

Meten van welvaart

Drie manieren om welvaart te meten zijn:

1.  Het bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd) van de bevolking.

2. Het welzijn. 

3. De verdeling van de beroepsbevolking.

Bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd)

Hoe bereken je het bbp/hoofd?

Het bbp/hoofd is alles wat in een jaar in een land wordt verdiend gedeeld door het aantal inwoners.

Voorbeeld: In Nederland wonen 17 miljoen mensen. Het totale BBP is 697 miljard euro. Het bbp/hoofd is 697.000.000.000 : 17.000.000 = € 41.000. 

In het Afrikaanse Niger is het bbp/hoofd maar € 725.

Nederland is dus een rijker land (welvarender) dan Niger.

Rijk of arm? Onthoud: het bbp per hoofd is een gemiddelde! 

Niet iedereen in het land is even rijk of arm.

Welzijn

De levensomstandigheden kun je weten door te meten:

1. De levensverwachting  = hoe oud mensen die nu geboren worden gemiddeld zullen worden. Deze hangt sterk af van de gezondheidszorg, de hygiëne en de voedselsituatie in een land.
2. De koopkracht = hoeveel je in elk land voor één euro of dollar kunt kopen. 
3. De alfabetiseringsgraad = hoeveel mensen boven de 15 jaar kunnen lezen en schrijven. In arme landen zijn veel mensen analfabeet.

WAUW!

W - Wat geeft de kaart weer? (legenda)

A - Algemeen patroon? 

(waar veel/weinig)

U - Uitzondering?

W - Waarneming; Beschrijf  --> windrichting/gebieden

Of: Waar zit je naar te kijken? Check titel / legenda / bijschrift.

WAUW! Wat valt je op aan de kaart Welzijn?

Atlas!

- Per tweetal één atlas

- 1 leerling opent deze (voor zichzelf) en zoekt een atlaskaart

- 1 leerling heeft alleen pen en papier

- Kies een kaart en beschrijf deze in 2 minuten tijd. Daarna gaat de andere leerling proberen te raden welke kaart is beschreven.

N.B. In de beschrijving mag niet worden verwezen naar het onderwerp en/of kleur!

pagina's GB56 45-47 betreffen sectoren NL

GB56 248-249 ontwikkelingskenmerken Wereld

Wat valt je op aan de kaart 'Welzijn'?

De verdeling van de beroepsbevolking

Alle mensen die tegen betaling werken (plus de werklozen) horen bij de beroepsbevolking. De beroepsbevolking is verdeeld in drie sectoren:

• De primaire sector (landbouw, mijnbouw, visserij)
• De secundaire sector (industrie, ambacht, bouw)
• De tertiaire sector (diensten, zoals handel, verkeer en overheidsdiensten)

Aantekening!

De wereld ingedeeld op ontwikkelingsgraad

Je kunt landen op basis van welvaart en welzijn indelen in drie groepen:

1. Centrumlanden = meest ontwikkelde landen (koplopers)                            Veel mensen werken in diensten- / tertiaire sector.
2. Semiperiferie = landen die flink aan het ontwikkelen zijn (volgers)          Veel mensen werken in industrie / secundaire sector.
3. Periferie = grote groep ontwikkelingslanden (achterblijvers)                     Veel mensen werken in landbouw / primaire sector.

Bij welke sector hoort de landbouw?

1. Tertiaire sector
2. Primaire sector
3. Secundaire sector
4. Beroepsbevolking

Australië is onderdeel van de

1. Centrumlanden
2. Semiperiferie
3. Periferie
4. Perongeluk

Behoort Brazilië volgens jou tot de koplopers (centrumlanden), de volgers (semiperiferie) of de achterblijvers (periferie) qua welvaart?

1. Koplopers (centrumlanden)
2. Volgers (semiperiferie)
3. Achterblijvers (periferie)

Wat hoort niet bij de primaire sector?

1. Bouwbedrijven
2. Visserij
3. Olieplatforms
4. Bosbouw

Behoort Duitsland volgens jou tot de koplopers (centrumlanden), de volgers (semiperiferie) of de achterblijvers (periferie) qua welvaart?

1. Koplopers (centrumlanden)
2. Volgers (semiperiferie)
3. Achterblijvers (periferie)

Een ander woord voor arme landen zijn...

1. Periferie
2. Centrum
3. Semiperiferie
4. Ontwikkelingslanden

Welk beroep valt onder de dienstensector?

1. Pluimveehouder
2. Bouwvakker
3. Kapper
4. Bankmedewerker

Van welk soort land is de getoonde bevolkingsdiagram?

1. Een land in het centrum
2. Een land in de semiperiferie
3. Een land in de periferie

Wat is de juiste combinatie?

1. Centrumlanden en primaire sector
2. Semiperiferie en tertiaire sector
3. Periferie en secundaire sector
4. Centrumlanden en tertiaire sector

Welvaart en de verdeling van de beroepsbevolking

Wat valt je op aan de kaart? (WAUW) Geef dit in volgende sheet aan.

Wat valt je op aan de kaart;
Welvaart en de verdeling van de beroepsbevolking?

Als centrumlanden ontwikkelingsgeld geven, waar zou dat volgens jou dan aan besteed moeten worden?

WAUW!

W - Wat geeft de kaart weer? (legenda)

A - Algemeen patroon?

(waar veel/weinig)

U - Uitzondering?

W - Waarneming; Beschrijf --> windrichting/gebieden

Studieplanner

Maak de digitale opdrachten volgens de studieplanner.