TL 4 H12.1 selectie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2,4

12.1 Selectie

Doelen van deze les

Je leert:

wat Darwin ontdekte

hoe verschillende rassen ontstaan

wat natuurlijke selectie is

hoe erfelijke variatie ontstaat

wat evolutie is

Hoe is er leven op aarde ontstaan?

start les...

Goed doorlezen:

TB blz. 154 t/m 159

Je kunt antwoord geven op de volgende vragen:

- Wat is natuurlijke selectie?

- Wat is evolutie?

- Welke drie voorwaarden zijn er voor evolutie? (zonder deze voorwaarden kan er geen evolutie zijn)

Charles Darwin

1809 - 1882

kwam erachter dat dieren verranderenden.

Met boot "the beagle"

OPDRACHT

Teken de 3 ontwikkelingen na.

Schrijf daar onder wat voor ontwikkeling er gebeurt.

Kan je zelf een evolutie proces tekenen van iets

In welke stad werd Charles Darwin in 1809 geboren?

1. London
2. Birmingham
3. Shrewsbury
4. Liverpool

Hoe heette de boot waarmee hij een wereldreis maakte

1. Charles Darwin
2. Batavia
3. Stad Amsterdam
4. Beagle

Op welk eiland heeft Darwin de evolutietheorie bedacht?

1. Galapagos eilanden
2. Canarische eilanden
3. Chersonissos
4. Gran canaria

Hoe heette het principe dat volgens Darwin de drijvende kracht achter de evolutie is?

1. Natuurlijke extinctie
2. Natuurlijke selectie
3. Natuurlijke sequentie
4. Natuurlijke reproductie

- De organismen die het best zijn 'aangepast' aan hun biotoop (omgeving) overleven

- Ze planten zich voort en geven hun gunstige eigenschappen door aan hun nakomelingen

- De organismen niet goed zijn 'aangepast' aan hun biotoop (omgeving) overleven het niet

- De minder gunstige eigenschap wordt dus ook niet doorgegeven aan nakomelingen: de soort sterft uit.

Natuurlijke selectie

LET OP: Een individu past zich niet aan. Een soort past zich in de loop van de tijd aan. Dit duurt vele generaties.

Dus niet: Een giraf ziet blaadjes hoog in een boom hangen en krijgt een langere nek om erbij te kunnen.

 

Maar wel: De giraffes met een langere nek hebben een grotere overlevingskans. De eigenschap lange nek geven ze door aan hun nakomelingen.

Voorbeelden van natuurlijke selectie

voorbeeld

paaseieren

De drie voorwaarden voor evolutie

1. Er is variatie in fenotype

* door omgeving

* door verandering 

in genotype (mutatie)

De drie voorwaarden voor evolutie

2. De variatie is erfelijk

* als het erfelijk is, staat het

in het DNA en wordt het 

doorgegeven aan de 

nakomelingen

De drie voorwaarden voor evolutie

3. Er is (natuurlijke) selectie

* individuen met bepaalde

gunstige eigenschappen

hebben een grotere kans om

te overleven en zich voort te

planten. Die individuen geven

hun gunstige eigenschappen door

De ontwikkeling van larve
tot lieveheersbeestje is een
voorbeeld van evolutie.

1. Juist
2. Onjuist

De ontwikkeling van vissen tot amfibieën is een voorbeeld van evolutie.

1. Juist
2. Onjuist

Hoe kon het dat de 'Darwinvinken' in de loop van de tijd verschillende soorten werden

1. isolatie
2. variatie in fenotypen
3. verschil in omgeving
4. alle drie andere antwoorden zijn juist

Hoe komt men aan de term 'Survival of the fittest'?

1. De sterkste wint
2. De fitste wint
3. De best aangepaste overleeft
4. De beste overlever is het fitst

Definitie evolutie

Het ontstaan en veranderen van levensvormen in de loop van zeer lange tijd. Eerst dacht men dat organismen uit stof konden ontstaan: generatio spontanea.

Grondlegger van theorie over evolutie is Lamarck die zag dat er een geleidelijke ontwikkeling plaatsvond bij bijv. de nek van giraffen. Deze theorie is verder ontwikkeld en helder geformuleerd door Charles Darwin in 1859.

Huiswerk

Van 12.1 maken opdr: 2, 6, 7, 8, 11, 13, 16, 17, 19, 20, 23, 24

Leerdoelen deze les

- Ontdekking Darwin

- ontstaan verschillende rassen

- natuurlijke selectie

- ontstaan nieuwe soorten

- ontstaan erfelijke variatie

- Wat is evolutie

Ontdekking Charles Darwin

Leefde tussen 1809 en 1882

Reisde de wereld rond en zag ontwikkelingen van dieren.

Reuzenluipaard, mosselbank boven zee, schelpen op top berg, verschil schildpadden

organismen passen zich aan; evolutietheorie

Ontstaan verschillende soorten

Een ras is een groep individuen van dezelfde soort, met ongeveer dezelfde fenotype. 

Mensen creëren een ras door te kruisen met de geselecteerde dieren (veredelen of kunstmatige selectie).

natuurlijke selectie 

ontstaan nieuwe soort 

Erfelijke variatie

• Erfelijke variaties ontstaan door mutaties (veranderingen in het DNA).

• Hierdoor kunnen er andere genotype en fenotype ontstaan.

• Hiernaast zie je een voorbeeld van een mutatie. Een albino kangoeroe

evolutie

3 voorwaarden voor evolutie:

1: er is variatie

2: variatie is erfelijk

3: er is (natuurlijke) selectie

Zoek een foto op van een fossiel

Overeenkomsten in bouw

Rudimentaire organen

Resten van organen in organismen die geen echte functie meer hebben

Argumenten

1. Fossielen
2. Overeenkomsten in bouw
3. Rudimentaire organen
4. Overeenkomsten in cellen en stoffen

Leerdoelen

L3: Je kunt omschrijven wat fossielen hebben bijgedragen aan de evolutietheorie.

L4: Je kunt omschrijven wat de overeenkomsten tussen verschillende soorten organismen hebben bijgedragen aan de evolutietheorie