Les 12 ZM2B 20/03/24

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Wel op tafel:

Map

Pen

Feniksboeken

Welkom bij de Geschiedenisles ZM2B!

Niet op tafel:

Telefoon in Zakkie

Laptop

Tas

Programma deze les:

1. Uitleg Russische Revolutie, Lenin en Stalin
2. Oefenen met beeldbronnen/spotprenten
3. Nu eerst: herhalen!

 

Herhaling

• Kenmerken fascisme
• Kenmerken nationaal-socialisme
• Adolf Hitler

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

Kun je in je eigen woorden uitleggen wat het fascisme is. (R)

Kun je uitleggen hoe Rusland een communistisch land werd begin 20ste eeuw. (T1)

Kun je beargumenteren of je de ideeën van het communisme goed of niet goed vindt. (I)

Kun je herkennen en uitleggen hoe de Sovjet-Unie onder Stalin werd bestuurd. (T1)

Verdrag van Versailles (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man en weinig wapens.

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan Frankrijk

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben (bepaald gewicht)
  

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

• Duitsland moet Polen doorgang geven naar de Oostzee.

• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland).

 Nationaal-Socialisme

• Met Nationaal-Socialisme wordt het Duitse fascisme in de periode 1933-1945 bedoeld
  

• Ook wel: nazisme genoemd

• De aanhangers worden ook wel nazi's genoemd

• De Nederlandse NSB was ook nationaal-socialistisch

Kenmerken van fascisme

• Democratie is verkeerd; er moet één sterke leider zijn.

• Niet denken maar doen

• Trots op je land

• Geweld is een goede manier om je doelen te bereiken.

• Hiërarchie: rassenleer

• Zondebok: antisemitisme

De Sovjet Unie

Rusland voor 1917

• Keizerrijk (Russische keizer is een tsaar).

• Grote verschillen tussen arm en rijk.

• Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917).
  
  
• Veel boeren en weinig fabrieken

Maak opdracht 1 (werkboek blz. 140) 

IN STILTE!

Russische Revolutie

1917

Oorzaken Russische Revolutie

1. De boeren zijn arm en er is hongersnood. 
   
   
2. Politiek gezien bepaalt de tsaar, er is geen democratie.
   
   
3. Grote verliezen in de Eerste Wereldoorlog
   
   
4. Lenin komt naar Rusland = de aanleiding

Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht

1917-1924

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?

• Eén partij heeft de macht: de Communistische Partij. Dit heet ook wel: éénpartijstaat

• Geheime politie rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie

• Er is geen privé-bezit, alles is van de staat. 
  
  
• Vrede met Duitsland

Communisme

• Gelijkheid: geen standen meer.
  
  
• Geen bezit: alles is van de staat
  
  
• Iedereen verdient hetzelfde: geen verschil arm en rijk.
  
  
• Tijdens de economische crisis erg aantrekkelijk voor veel mensen!
  
  De oplossing voor de problemen?

Maak opdracht 3 (werkboek blz. 141) 

IN STILTE!

• Lenin sterft in 1924 zonder een duidelijke opvolger aan te kunnen stellen.

• Het lichaam van Lenin is sindsdien opgebaard en te bekijken op het Rode Plein in Moskou
• Vervolgens doet Stalin net alsof hij de echte opvolger van Lenin is.

Wat vind jij van de ideeën van het communisme?

De Sovjet-Unie 

onder Stalin

1924-1953

De Grote Leider?

• Om het volk te laten zien dat hij de beste leider was voor het beste volk, in het beste land, liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider: een vader voor het volk.
• Dit is een vorm van propaganda
• Ook verheerlijkte hij de boeren en arbeiders; zij zijn de helden van het land.

Beeldanalyse

• 1. Lees het onderschrift. Door wie is de bron gemaakt? Wanneer is de bron gemaakt? Heeft de bron een bijschrift? Wat weet je over de maker?
  

• 2. Beschrijf wat je ziet in de bron. Denk hierbij aan kleding, spullen, auto’s, wapentuig, gebouwen, personen, dieren, ect. (Wat stellen deze onderdelen voor? Herken je bepaalde landen, personen?)
  

• 3. Wat gebeurt er op de bron? Kijk hierbij naar acties, bewegingen en emoties. (Wat doen de personen op de bron? Welke gebeurtenis gaat de bron over?)
  

• 4. Wat is de boodschap van de maker van de beeldbron? Hoe weet je dat? (zijn personen negatief of positief afgebeeld?)
  

Vijfjarenplan

• Stalin wilde de Sovjet-Unie snel groot en machtig maken.
• Daarom economische verandering: vijfjarenplan (de staat bepaalde wat en hoeveel er werd geproduceerd)

• Stalin wilde laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land was dan andere Europese landen.

Grote Terreur

Stalin vertrouwde niemand...

• De NKVD (geheime politie, nu KGB) hield alles in de gaten.
• Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd en werden in een schijnproces tot zware straffen veroordeeld.
• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.

Angst

Goelag