Eigenaarschap studiedag

• Taal
• Basisschool
• Groep 1

Het doel van deze workshop

Na afloop van deze workshop kun je in jouw groep het gesprek met de leerlingen aangaan over (meer) eigenaarschap.

Eigenaarschap

Opdracht 1:

Ga voor jezelf jouw ingevulde lijstje langs; wat zie ik al terug in mijn eigen groep? Streep wat je al terugziet in jouw groep weg.

Opdracht 2:

Bespreek in een groepje (verschillende bouwen door elkaar) dat wat nog niet is doorgestreept. Kom je tot nieuwe inzichten?

Terugkoppeling...

Vanuit de literatuur wordt eigenaarschap omschreven als:

'Eigenaarschap van leren is de mate waarin de leerling verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen leerproces.'

Leerlingen hebben een meer zelfsturende houding nodig: 'Een actief proces waarin leerlingen doelen stellen voor hun leren.'

Als je werkt aan eigenaarschap:

• Ervaart de leerling het resultaat van zijn inspanning (motivatie)

• Doet hij kennis op over waar hij zou moeten zijn en hoe hij dat het beste kan bereiken (zelfsturing)

• Weet hij wat het behalen van het leerdoel hem persoonlijk oplevert; het is duidelijk waar en hoe hij daar op korte en lange termijn naar toe werkt (competentie)

• Gaat hij doelgerichter aan de slag en controleert steeds of hij inderdaad op weg is om de doelen te behalen (growth mindset)

Door Deci en Ryan (2018) wordt de vervulling van de basisbehoeften (autonomie, competentie en relatie) als voorwaarde beschouwd aan het willen en kunnen reguleren van het eigen leerproces.

John Hattie constateert dat het kunnen reguleren van het eigen leerproces bijdraagt aan een grotere effectiviteit en kwaliteit van leren. Men noemt dit zelfregulatie. De groei van het vermogen tot zelfregulatie gaat samen met de rijping van de executieve functies. We kunnen niet verwachten dat leerlingen het al zomaar kunnen, we kunnen hen wel stap voor stap faciliteren in het iets meer gáán kunnen.

Het is niet zinvol, en ook niet helemaal mogelijk, om leerlingen eigenaar ‘te maken’ van hun leerproces. Veel meer lijkt het zin te hebben om in te zetten op het stimuleren en versterken van de vervulling van de psychologische basisbehoeften autonomie, competentie en relatie. Dan kan een stukje eigenaarschap groeien.

Autonomie (zelf keuzes willen maken en willen ‘sturen’ in het leerproces)

Competentie (geloof in eigen kunnen ten aanzien van een leertaak)

Relatie (betrokkenheid ervaren ten aanzien van/ gezien worden door de docent en medeleerlingen)

Opdracht 3:

Bekijk een fragment (t/m 2:31) van het volgende filmpje. 

Negen personen vermelden wat voor hen eigenaarschap betekent.

Bespreek vervolgens in een (ander) groepje wat bij jou/ jullie als leerkracht past.

Terugkoppeling...

 

Leren zichtbaar maken:

Een voorwaarde om het eigen leerproces goed te kunnen sturen, is zicht hebben op de leerdoelen.

Je eigen praktijk

Hoe zou dat 'eigenaarschap van het leerproces van een leerling'/ 'Leren zichtbaar maken' er bij jou in de klas uit kunnen komen te zien? Of hoe is het al (deels) zichtbaar?

Ga met je bouw bij elkaar zitten en brainstorm 15 minuten over bovenstaande... Zorg dat jullie 'uitkomsten' op een blad zichtbaar worden gemaakt om te 'presenteren' aan ons.

Om over na te denken...

Een mooie manier om leerlingen mee te nemen in eigenaarschap is formatief assessment:

1. De leerdoelen zijn vooraf duidelijk voor de leerlingen, en er zijn succescriteria geformuleerd (succescriteria geven aan waar producten aan moeten voldoen, ofwel wanneer iets goed genoeg is).

2. Tijdens de uitvoering krijgen de leerlingen feedback van de leraar, zodat ze weten of ze op de goede weg zijn.

3. Aan het eind van de les wordt samen met de leerlingen geëvalueerd in hoeverre de doelen zijn behaald en hoe het proces is verlopen.