Leerpad agressie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Agressie

Inhoud

In dit leerpad ga je zelfstandig aan de slag met het omgaan met agressie in de zorg. De volgende onderwerpen komen hierbij aanbod.
- Uiten van agressie
- Vormen van agressie
- Omgaan met agressie

Op welke manieren kan agressie worden geuit?

Het uiten van agressie

• Verbale agressie
  
• Fysieke agressie
  
• Non verbale agressie
  
• Psychische agressie

Verbale agressie

Bij verbale agressie wordt de agressie verwoordt. Mensen worden niet fysiek, maar gaan bijvoorbeeld:

Schelden
Schreeuwen
Gillen
Sarcasme gebruiken
Verwijten maken

Fysieke agressie

Fysieke agressie kan verschillende vormen aannemen. De ander gebruikt geweld en kan iemand lichamelijke letsel toedoen. Ook zichzelf.

Mensen kunnen dan gaan slaan, schoppen, bijten, of knijpen.

Non-verbale agressie

Non-verbale agressie kan net zo bedreigend zijn als verbale agressie en kan zich op verschillende manieren uiten. Hier zijn enkele voorbeelden van non-verbale agressie die verzorgenden kunnen tegenkomen in hun werk.

Non-verbale agressie

Heel dichtbij komen staan
Vuisten ballen
Met de vinger wijzen of middelvinger opsteken
Voortdurend staren
Voorwerpen gooien of omslaan
Weg blokkeren

Deur dichtslaan

Psychische agressie

Psychische agressie is een vorm van geweld waarbij iemand psychologisch wordt aangevallen, geïntimideerd, of onder druk gezet. Dit type agressie kan zeer schadelijk zijn en heeft vaak langdurige emotionele en mentale gevolgen. Hier zijn enkele voorbeelden van psychische agressie die verzorgenden kunnen tegenkomen:
Manipulatie
Intimidatie
Controle uitoefenen
Bekritiseren of vernederen
Bedreigen
Chanteren

3 soorten agressie

We hebben net gekeken naar hoe agressie zich kan uiten, maar waar komt agressie vandaan? Dat kan verschillende oorzaken hebben. Wij maken onderscheid tussen drie verschillende soorten van agressie:

• Frustratie agressie
• Instrumentele agressie
• Psychopathologische agressie

Frustratie agressie

Dit soort agressie komt voort uit emoties en frustraties. Omdat iets niet lukt, of omdat iemand ergens anders boos om is. Het kan plotseling opkomen. De agressie is niet persoonsgericht, maar klapt er ineens uit bij die persoon.

Er volgt zo een filmpje ter illustratie.

Waar aan kun je merken dat het gaat om frustratie agressie in het filmpje?

Frustratie agressie

Vaak snap je aan de ander waarom hij of zij boos is op dat moment. Het is belangrijk om erkenning te geven en te luisteren naar de persoon die zijn frustratie uit.

Natuurlijk altijd binnen de grenzen van jouw en de algemene veiligheid.

Instrumentele agressie

Bij instrumentele agressie heeft de ander als doel om iets voor elkaar te krijgen. Gaat dit niet goedschiks, dan maar kwaadschiks. De vorm van agressie blijft vaak aanhouden tot doel bereikt is.

Vaak is er geleerd dat agressief gedrag  lonend is, bijvoorbeeld door de opvoeding of de omgeving.

Instrumentele agressie kan ook subtieler aanwezig zijn. Het niet altijd met een veel geschreeuw en/of geweld gepaard. 

Hier volgt een voorbeeld van hoe het er ook uit kan zien.

Instrumentele agressie

Als het gaat om instrumentele agressie, dan is het belangrijk om jouw grenzen aan te geven hierin! Wijs mensen hier ook op.
Benoem welk gedrag je niet wil zien en welk gedrag je wel wil zien. Benoem ook de consequenties als de agressie aanhoudt, passend bij de situatie en vanuit professioneel handelen. 
Je kunt een gesprek stoppen en de kamer verlaten, of de beveiliging/politie inschakelen als dat nodig is. Wees duidelijk en bewaak je eigen grens!
Hou het professioneel. Bestrijd agressie niet met agressie.

Psychopathologische agressie

De persoon mist het vermogen om zich op dat moment te beheersen.

Agressie komt voort uit de pathologie.

Belangrijk, eigen veiligheid eerst!

Vanuit welke psychopathologie kunnen gedragsproblemen ontstaan?

De aanpak van de-escalerend werken is bij iedere zorgvrager hetzelfde.

Voorbeeld van een signaleringsplan

Even korte pauze

Schuif de tafels en stoelen vast aan de kant...

Omgaan met fysieke agressie

0

0

Afsluiting

Vragen/opmerkingen n.a.v. de les