Thema 6, blok 3: Nederland, Spanje en België

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Nederland, Spanje en Beglië

Tachtigjarige oorlog

Nederland kwam in opstand tegen de koning.

1568 - 1648

Hoe noemen we koningen en keizers?

Door te trouwen werd het rijk van een vorst kleiner.

1. Juist
2. Onjuist

Door oorlog te voeren kon het rijk van een vorst groeien.

1. Juist
2. Onjuist

Karel V

• 1515 keizer van het Duitse Rijk
• Katholiek
• Erfde Spanje en werd daar koning.
• Landsheer de Nederlanden
• Regeerde vanuit Brussel
• Mensen in dienst: edelen minder macht
• Landvoogd aanstellen
• 1555: rijk verdelen zoon Filips II/ broertje
• Zoon werd koning van Spanje en landheer van de Nederlanden.
• 1558 Karel V dood.

Gebieden

Bij Spanje hoorde:

1. Koloniën in Midden-Amerika
2. Koloniën in Zuid-Amerika
3. Zeventien provincies de Nederlanden

De Nederlanden

• Nederland
• België
• Luxemburg
• Duitsland (stukje)
• Frankrijk (stukje) 

Karel V bedacht een manier om zijn rijk gemakkelijker te besturen. Edelen kregen daardoor minder macht.

Spanje

De Nederlanden

Duitse Rijk

keizer

koning

landsheer

Filips II was populair in de Nederlanden.

1. Juist
2. Onjuist

Filips II vond dat iedereen katholiek moest zijn.

1. Juist
2. Onjuist

Als je niet gehoorzaamde aan Filips II, liet hij je vermoorden.

1. Juist
2. Onjuist

Katholieke Nederlanders heb in de kerken en kloosters in 1566 kunstwerken vernield.

1. Juist
2. Onjuist

Beeldenstorm:
vernielen van kunstwerken in katholiek kerken en kloosters.

1. Juist
2. Onjuist

Beeldenstorm werd gedaan door Protestantse Nederlanders.

1. Juist
2. Onjuist

Hertog van Alva

Nieuwe landvoogd van de Nederlanden.

Streng! 
Pakte edelen op, gaf de doodstraf en verhoogde belastingen.

Willem van Oranje

Rijke/ protestantse edelman.

Vluchtte in naar Nassau, in Duitse Rijk.

Leger verzamelen -> 1568 Spaanse leger aanvallen.

Watergeuzen

Protestanten die naar Engeland waren gevlucht.

Leefden als piraten. 

1572 bevrijdden de stad Den Briel in naam van Willem van Oranje. 

Andere steden sloten zich aan.

Watergeuzen waren sterker dan het leger van Filips II.

1. Juist
2. Onjuist

Wilhelmus

1932 Wilhelmus officieel volkslied

Uit de tijd van de opstand.

Gaat over Willem van Oranje.

Wie wordt bedoeld met:
Wilhemus van Nassouwe

Wat wordt bedoeld met:
Een Prinse van Oranje

Wat wordt er bedoelt met:
ben ik van Duitse bloed

Wie wordt bedoeld met:
Koning van Hispanje

J. van Deventer

Cartograaf:

iemand die landkaarten maakt.

Karel V opdracht gegeven: provincies

Filips II opdracht gegeven:

steden

Kaarten

Jacob van Deventer

Onderwerpen die belangrijk waren voor het leger:

water/ stadsmuren/ poorten

De kaarten die Van Deventer heeft gemaakt bestaan nog steeds.

1. Juist
2. Onjuist

Waarom lagen steden vaak aan het water?

In de tijd van Filips II had iedere provincie een eigen bestuur.

1. Juist
2. Onjuist

Staten-Generaal: vergadering van alles provincies

1. Juist
2. Onjuist

De zuidelijke provincies besloten in 1581 dat Filips II geen landsheer van de Nederlanden meer kon zijn.

1. Juist
2. Onjuist

Republiek

In 1581 besloten de 7 noordelijke provincies dat Filips II geen landsheer van de Nederlanden meer kon zijn.

Plakkaat van Verlatinghe: de tekst waarin staat dat Filips II geen landsheer meer kon zijn van de Nederlanden.

Republiek: land zonder vorst.

Amsterdam werd een nieuw havenstad, omdat Antwerpen Spaans bleef.

1. Juist
2. Onjuist

Spanje werd door de oorlog steeds rijker.

1. Juist
2. Onjuist

Plakkaat & Spanje

Door de oorlog werd Spanje steeds armer. 

Het lukte de Spanjaarden niet om de rijke provincie Holland te veroveren.

1648: einde aan de tachtigjarige oorlog.

Amsterdam belangrijkste handelsstad van de wereld.

De Opstand was voorbij en de Nederlanden werd één land.

1. Juist
2. Onjuist

De Opstand is voorbij.
Wat wordt er met de Opstand bedoeld.

Koninkrijk België

Na de opstand bleven de Nederlanden gescheiden.