3H les 3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lesdoel

Je weet wat je moet leren voor de toets en hoe je je kunt voorbereiden.

Hoe noem je de rangorde bij kippen?

1

2

3

4

5

Uitwendige prikkels

Inwendige prikkels

licht

kou

dorst

geur

geluid

honger

spierpijn

hormonen

Hieronder staan voorbeelden van gedrag. 

Is er sprake van aangeboren  of  aangeleerd gedrag? 

aangeboren gedrag

 aangeleerd gedrag

Een baby zuigt melk bij de moeder.

Een hond zwemt.

Een kat gebruikt een kattenluikje om naar binnen en naar buiten te gaan.

Een kat rent achter een muis aan.

Een meisje speelt gitaar.

Een papegaai zegt "hallo".

Gedrag mens - dier

Bij mensen speelt leren een grotere rol.

Gedrag bij mensen wordt beïnvloed door normen en waarden.

Aangeboren gedrag

zuigreflex 

veel gelaatsuitdrukkingen

Normen en waarden

Normen= ongeschreven gedragsregels.

Waarden= uitgangspunten die mensen gebruiken bij het inrichten van hun leven. 

Wat is geen voorbeeld van een norm?

1. Opstaan voor een oudere in de bus
2. Je steelt niet
3. Respect
4. Als je teveel wisselgeld krijgt, zeg je dat eerlijk

Wat is geen voorbeeld van een waarde?

1. Wacht met instappen, totdat iedereen is uitgestapt
2. Respectvol
3. Eerlijkheid
4. Vrijheid

Cultuur

Aangeleerd:

Eigen taal

Gebaren 

Omgangsvormen

Rolpatroon

Het gedrag wat mensen verwachten bij een rol.

Bijv. het traditionele man-vrouwrolpatroon. 

Overeenkomsten

- gedrag bepaald door erfelijke factoren en leerprocessen

- gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels

- territoriumgedrag, imponeergedrag, dreiggedrag

Verschillen

- gedrag mens sterker bepaald door leerprocessen

- mens kan gedrag beoordelen adhv normen / waarden

Welk gedrag van de mens is aangeboren?

1. Mensen durven niet naakt over straat te lopen, ook al is het heel erg warm.
2. Een baby huilt, want hij heeft een vieze luier.
3. Een meisje huilt, omdat ze niet met de jongens mee mag voetballen
4. Een jongen krijgt tranen in zijn ogen als hij hoort dat hij een onvoldoende heeft.