9.6 De Holocaust

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

9.6 De Holocaust

Wat weet jij al van de Holocaust?

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen:

• hoe de vernietigingskampen waren georganiseerd.
• hoe het antisemitisme zich ontwikkelde.
  
• hoe het antisemitisme uitliep op de volkerenmoord.
  

De vernietigingskampen

Ontstaan omdat: De Duitsers wilden joden en andere ‘Untermenschen’(zoals Roma en Sinti) systematisch uitroeien. 

Slachtoffers van de Holocaust werden opgepakt 

bijvoorbeeld tijdens een razzia, vervolgens 

gedeporteerd naar doorgangskampen (bv. Westerbork)

 en vonden de dood in vernietigingskampen, 

als Sobibor en Auschwitz.

In dit laatste kamp vonden 1,1 miljoen mensen de dood.

Antisemitisme

De Holocaust laat zien hoe racisme en discriminatie kunnen leiden tot genocide:

In de middeleeuwen werden joden door de kerk gezien als moordenaars van Christus. Ze moesten in getto’s leven en konden geen burgers worden en veel ambachten niet uitoefenen. Omdat de kerk het vragen van rente afkeurde, waren bankiers vaak joden. 

Dat leidde tot het stereotype van joden als uitbuiters en geldwolven.

Er waren veel vooroordelen over joden, door deze angstbeelden werden joden soms slachtoffers van pogroms.

Onder invloed van de verlichting kregen joden dezelfde rechten als andere burgers.

In de 19e eeuw waren veel joden kunstenaar, wetenschapper, vrij beroep of bankier: dat leidde tot jaloezie en vormde het beeld van jood als kapitalist en uitbuiter.

Veel arme joodse Russen vluchtten naar West-Europa: dit versterkte vooral in Oostenrijk het antisemitisme. Antisemieten gingen jodendom zien als ‘ras’ ipv godsdienst.

Na WO I hadden veel communisten een joodse achtergrond hierdoor ontstond het vijandbeeld van jood als gevaarlijke revolutionair. 

Alle negatieve stereotypen en vooroordelen kwamen samen in het antisemitisme van de nazi's. Er zou een wereldwijd joods complot zijn om ‘het Germaanse ras’ te vernietigen.

Discriminatie en volkerenmoord

In Nazi-Duitsland kwam een systematische discriminatie van joden:

• 1935 invoering rassenwetten, verbod op seks tussen joden en niet-joden
  
• 1938 organisatie pogrom, Kristallnacht
  

vanaf 1938 dachten nazi’s na over ‘Endlösung’ van het ‘joodse probleem’

• 1939 inval in Polen: veel joden onder nazi-heerschappij > getto’s, davidsster
  
• eind 1941 nazileiders besloten dat alle joden vernietigd moesten worden > vergassing op industriële wijze in vernietigingskampen.

Van de 11 miljoen Europese joden kwamen er 6 miljoen om.

Begrippen uit deze les:

razzia: drijfjacht.

vernietigingskamp: concentratiekamp gemaakt om mensen te vermoorden

Holocaust (Shoah): moord op joden tijdens de Tweede Wereldoorlog

doorgangskamp: concentratiekamp vanwaar mensen worden gedeporteerd

deporteren: wegvoeren.

getto: aparte woonwijk.

stereotype: beeld van leden van een groep op grond van generalisatie van wel of niet reële waarneming

vooroordeel: mening die niet op feiten is gebaseerd

pogrom: gewelddadige uitbarsting van jodenhaat

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.