3.3 Nettokracht 3k (nieuwe werkwijze)

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.3 Nettokracht

Wat ga je doen vandaag?

• Je maakt de opdrachten af die je de vorige les niet af hebt gekregen
• Je leert wat krachten evenwicht is.
• Je leert hoe je de nettokracht kunt berekenen.

Afronden

Maak de opdrachten van de vorige lessen af en bespreek ze met je docent. 

Weet je niet meer hoe het werkt?

Kijk dan eerst in de LessonUp van de vorige les, lukt het dan nog niet vraag om hulp.

In het overzicht op de classroom kan je zien welke opdrachten je nog moet maken/bespreken.

Even terug kijken naar paragraaf 3.1

Krachten kun je niet zien, maar wel herkennen door:

• snelheid of richting van een voorwerp veranderd
• het voorwerp veranderd van vorm

In het plaatje hieronder werkt bijvoorbeeld een trekkracht naar links, dus beweegt het karretje naar links.

Evenwicht

Toch zijn er ook situaties waarbij voorwerpen niet veranderen van vorm of waarbij de beweging niet veranderd en er wel krachten werken. Dat komt omdat de krachten in evenwicht zijn.

Bijvoorbeeld in het plaatje hieronder. 

Beide personen trekken even hard en de trekkrachten zijn even groot. 

De krachten zijn in evenwicht, het voorwerp staat stil.

Evenwicht

Bij evenwicht zijn twee dingen heel belangrijk:

• De krachten werken in tegenovergestelde richting.
• De krachten zijn even groot.

De krachten heffen elkaar als het ware op.

In het plaatje hieronder zie je dat de kracht naar links even groot is als de kracht naar rechts.

Een aantal voorbeelden

Zwaartekracht en normaalkracht in evenwicht

De normaalkracht heft de zwaartekracht op.

De zwaartekracht en normaalkracht zijn even groot en in tegengestelde richting → evenwicht → de vaas staat stil

De spankracht en zwaartekracht zijn even groot en in tegengestelde richting → evenwicht → de lamp hangt stil

De spankracht en spierkracht zijn even groot en in tegengestelde richting → evenwicht → het touw beweegt niet

Wrijvingskracht en spierkracht in evenwicht

Ook al beginnen ze niet op dezelfde plek, de spierkracht en wrijvingskracht zijn toch even groot en in tegengestelde richting  → er is evenwicht → de box beweegt niet

De zwaartekracht en veerkracht zijn even groot en in tegengestelde richting → evenwicht → blokje hangt stil

De magnetischekracht en zwaartekracht zijn even groot en in tegengestelde richting → evenwicht → het ijzeren plaatje blijft zitten waar die zit

Werken met meerdere krachten

Hooo, maar wacht even, die groene pijltjes van de magnetische kracht zijn toch echt kleiner dan die rode van de zwaartekracht. 

Krachten in de zelfde richting werken samen.

De groene pijltjes zijn samen net zo groot als de rode:

Werken met meerdere krachten

Als je met meerdere krachten werkt is het handig om te weten wat al die krachten samen nou eigenlijk doen. Die totale kracht heet de nettokracht (F_netto).

Een ander woord voor nettokracht is de resultante kracht.

Werken met meerdere krachten

Krachten die in dezelfde richting werken,

werken samen en mag je bij elkaar optellen.

100 N + 125 N = 225 N, naar rechts

Bij evenwicht is de nettokracht 0 N. 

Je houdt geen totale kracht over.

40 N - 40 N = 0 N, evenwicht

Krachten die in tegengestelde richting werken,

werken tegen en haal je van elkaar af.

100 N - 40 N = 60 N, naar links

Werken met meerdere krachten

Hieronder zie je dat de duwkrachten samenwerken: 250 N + 375 N = 625 N naar rechts.

Ook de wrijvingskrachten werken samen: 225 N + 225 N = 450 N naar links.

De wrijvingskrachten werkt de duwkrachten tegen: 625 N - 450 N = 175 N naar rechts.

Werken met meerdere krachten

Met het linkje hieronder kan je zelf zien wat er gebeurt als je verschillende krachten laat samenwerken.

https://phet.colorado.edu/sims/html/forces-and-motion-basics/latest/forces-and-motion-basics_all.html?locale=nl

Kies resultante.

Vink 'Waarden' aan om ook getallen te zien.

Opdracht

Haal werkblad 6 en oefen met evenwicht en nettokracht. 

Klaar? 

Bespreek het met je docent.

Je hebt in deze les geleerd:
- hoe je kan uitleggen of er krachtenevenwicht is
- hoe je kan rekenen met de nettokracht
Vul hieronder de vragen in die je nog hebt voor de volgende les.

Klaar?

Je mag iets voor jezelf doen