Drogredenen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Een aantal voorbeelden van drogredenen in de media, na ieder filmpje volgt een meerkeuzevraag.

Drogreden

Een drogreden is een reden of redenering die niet klopt, maar wel aannemelijk lijkt. Drogredenen worden vaak in discussies gebruikt, maar ook wel in andere situatie

Leerdoel

Drogredenen herkennen en kunnen weerleggen.

In een discussie, debat of betoog gebruik je zo veel mogelijk goede, steekhoudende argumenten. Soms neem je, in het vuur van je argumentatie, misschien weleens je toevlucht tot minder valide of ronduit foute argumenten. Zulke argumenten noem je drogredenen

Oefenen 

Werklozen zijn te beroerd om te werken, dat zie je wel aan mijn buurman.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. overhaaste generalisatie

Op basis van te weinig gegevens stelt iemand een algemene regel vast

Supermarktmedewerkers moeten niet klagen als ze overuren maken, want winkeliers werken ook op koopavonden en zaterdag

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredening
4. overhaaste generalisatie

er worden dingen met elkaar vergeleken die eigenlijk niet te vergelijken zijn

Iemand die niet vooraf een proefexamen maakt, haalt een slecht resultaat. Jim heeft een onvoldoende, dus hij heeft het proefexamen niet gemaakt.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. overhaaste generalisatie

Een foute conclusie trekken; een verkeerde voorstelling van oorzaak en gevolg.

“Ik ben geen dief, want ik steel niet.”

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. overhaaste generalisatie

Een spreker of schrijver gebruikt bij een cirkelredenering de bewering als het argument zelf. Vaak geeft de spreker of schrijver een definitie of omschrijving van de bewering in zijn argument, zoals in onderstaand voorbeeld een niet-kleptomaan per definitie niet steelt.

Dat hoef ik niet te bewijzen, dat is gewoon zo!

1. Goedemiddag, Gisteren hebben wij in onze 4vwo-jaarlaag de jij-toets leesvaardigheid 43F-4F afgenomen. Ik heb de resultaten gedownload naar een Excelbestand en nu probeer ik de resultaten te analyseren. Hierover heb ik een aantal vragen: Wat is het verschil tussen het percentage en de ontwikkelscore? Welk niveau/percentage/ontwikkelscore kan ik als gewenst aanhouden voor het einde van klas 4V en het einde van klas 5V? Welk niveau/percentage/ontwikkelscore kan ik als gewenst aanhouden voor het einde vanklas 3-havo en klas 4-havo>? Zijn de waardes van de benchmarkt een vaststaand gegeven en gaan zijn mee in de (afnemende) resultaten van 'de Nederlandse leerling'. Hebben jullie ook adviezen voor bijspijkerprogramma's? Graag verneem ik jullie reactie. Als jullie mij liever telefonisch te woord staan, vind ik dat ook prima.
2. Beroep op traditie
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Condooms verergeren de verspreiding van aids, want dat zegt de paus.

1. Onjuist beroep op autoriteit
2. Verkeerde vergelijking
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Nederland stelt niets voor, want het is maar een klein kikkerlandje.

1. Onjuist beroep op autoriteit
2. Onjuiste vergelijking
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Conclusie

Een drogreden lijkt op het eerste gezicht heel aannemelijk. Toch is een drogreden een voorbeeld van foutieve argumentatie. Het standpunt wordt namelijk niet of niet geldig onderbouwd. Wanneer het je lukt om drogredenen te herkennen, zal je kritischer worden als het gaat om uitspraken die andere mensen doen. Kijk maar eens met een kritisch oog naar politieke debatten; ook hier worden veel drogredenen gebruikt!