Geschiedenis van de filosofie 8

• Filosofie
• HBO
• Studiejaar 1

Geschiedenis van de filosofie 8

Thomas van Aquino

Leerdoelen

Ik begrijp het belang van dialectiek en discussie in het middeleeuwse denken.

Ik kan uitleggen hoe Thomas de verhouding van geloof en rede ziet.

Bij welke orde sloot Thomas van Aquino zich aan?

1. Benedictijnen
2. Dominicanen
3. Franciscanen
4. Norbertijnen

Met welk dier werd Thomas vergeleken in zijn studententijd?

1. een leeuw
2. een luiaard
3. een rund
4. een hond

Wie was de leraar van Thomas?

1. paus Innocentius IV
2. Siger van Brabant
3. Bonaventura
4. Albertus Magnus

Aan welke universiteit gaf Thomas het langste les?

1. Parijs
2. Keulen
3. Napels
4. Rome

Welk lied is NIET door Thomas geschreven?

1. Pange lingua gloriosi (Bezing, mijn tong, het glorierijke [sacrament])
2. Panis angelicus (Brood van engelen)
3. Credo in unum Deum (Ik geloof in één God)
4. Adoro te devote (Eerbiedig aanbid ik u)

Men zegt dat Jezus aan Thomas vroeg welke beloning hij wilde voor zijn boeken; wat was zijn antwoord?

1. "Meer tijd om te schrijven"
2. "Wijsheid om te oordelen"
3. "Kennis van alle essenties"
4. "Alleen Uzelf, Heer"

Waarmee vergeleek Thomas zijn boeken aan het eind van zijn leven?

1. Met stro
2. Met een zuiverend vuur
3. Met een schat van goud, zilver en brons
4. Met een rotsblok

Thomas stierf onderweg naar het Concilie van Lyon (1274); welk onderwerp werd hier besproken?

1. de godheid van Christus
2. hereniging met de oosterse kerken
3. de aflaathandel
4. de bewijsbaarheid van Gods bestaan

Welke paus zei dat alle katholieke theologische opleidingen Thomas als basis moesten gebruiken?

1. Paulus III (1534-1549)
2. Pius VI (1775-1799)
3. Leo XIII (1878-1903)
4. Johannes XXIII (1958-1963)

Universiteiten

• meer 'burgerlijke' variant van kloosterscholen
• gildes van studenten, die soms een leidende positie hadden
• privileges
• vanaf 13e eeuw: interdisciplinariteit
• vroege voorbeelden: Bologna (1088), Parijs (1208)
• artes liberales, theologie, rechten, geneeskunde

Dialectiek

• disputatio: debat om tot beter begrip van waarheid te komen
• grote rol voor autoriteiten, maar ook voor logica
• goed begrip van beide kanten vereist
• gebruikt als lesvorm
• noodzakelijke stap om leraar te worden

Vraag

Wat is de grootste bron van geluk?

Disputatie over geluk

Summa Theologiae, Ia IIae, Q. 2

Aristoteles

• Syrische en Perzische vertalingen
• 8e eeuw: Arabische vertalingen dankzij kalief al-Mansur
• commentatoren op Aristoteles: al-Kindi (801-873), al-Farabi (870-950), Ibn Sina (980-1037), Ibn Rushd (1126-1198)
• nieuwe vertaling van Griekse teksten: Willem van Moerbeke (1215-1286)
• zorgt voor interesse in Aristoteles i.p.v. Plato

Top-10 bronnen van Thomas

10. Cicero

9. Mozes Maimonides

8. Ibn Sina ("Avicenna")

7. Johannes de Damascener

6. Ibn Rushd ("Averroes") de Commentator

Top-10 bronnen van Thomas

5. Petrus Lombardus de Meester (van de Sententiën)

4. Dionysius de Areopagiet

3. Augustinus de Theoloog

2. Aristoteles de Filosoof

1. de Bijbel / Paulus de Apostel

Geloof en rede

Summa Theologiae, Ia, Q. 1

Conclusies

• het doel van de mens ligt buiten zijn begripsvermogen;
  hij heeft dus openbaring nodig om zijn daden te oriënteren
• zelfs de dingen die toegankelijk zijn voor de menselijke rede, kunnen verkeerd / beperkt worden begrepen
• principe van openbaring: de kennis van God en de zaligen
• onderwerp: God
• edeler en zekerder dan andere wetenschappen