§1.4 De dekolonisatie van Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

§1.4 De dekolonisatie van Indonesië

H1: Nederland en Indonesië

- Herhaling §1.3

- Leerdoelen

- Uitleg

- Zelfstandig werken

Planning

Plaats het begrip bij juiste tijdvak

1890-1940

1941-1950

Jappenkampen

Ethische 

Politiek

PNI opgericht

Opkomend nationalisme

Volksraad

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

Een koloniale oorlog

Leerdoel:

Je kan verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep.

Begrippen:

pemoeda's

politionele acties

B

Indonesië onafhankelijk

Leerdoel:

Je kan de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië.

Begrippen:

Verenigde Naties (VN)

soevereiniteit

dekolonisatie

C

Na de onafhankelijkheid

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949.

 

guerilla

oorlogsmisdaad

15 augustus 1945: Japan geeft zich over 

-> gezagsvacuüm: niemand aan de macht  

 17 augustus 1945: Soekarno roept onafhankelijkheid  Republiek Indonesië uit.

Dit deed hij onder druk van pemoeda's: jonge nationalisten die met behulp van de Japanners waren gedrild tot militairen. 

De pemoeda's bezetten overheidsgebouwen en voerden gruwelijke moordpartijen uit op Nederlanders en Indo's. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

Leerdoel:

Je kan verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep.

Reactie NL:
Weigerden de onafhankelijkheid te accepteren. 

Pemoeda's waren terroristen, Soekarno een verrader.

Het lukte het KNIL niet om het verzet te breken. Daarom stuurt Nederland meer soldaten naar Nederlands-Indië.

Gevolg was een oorlog tot 1949, met daarin twee politionele acties. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

Politionele acties:

• In korte tijd fors meer Nederlandse soldaten in Indonesië
• Een groot gebied werd veroverd

Betekenis politionele actie:

• Politie zorgt voor orde en rust in eigen land
• Nederlanders dachten dat het twee acties waren, in feite was het 4 jaar lang oorlog!

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

• De Indonesische vrijheidsstrijders vochten terug met een guerrilla.
  
  
• Bij een guerrilla voeren kleine groepen strijders een korte aanval uit en trekken zich daarna snel terug. Ze verschuilen zich in de bossen en in huizen.
  
  
• Reactie NL: gewone burgers doden in de hoop de vijand uit te schakelen. Dit is een oorlogsmisdaad.

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

De Verenigde Naties (VN) had kritiek op het optreden van NL:

• VN = organisatie die wil zorgen voor vrede en veiligheid
• NL zou direct moeten stoppen met hun oorlog
• Leiders van Indonesië vrijlaten
• Praten over onafhankelijkheid

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Leerdoel:

Je kan de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië.

Ook de Verenigde Staten had kritiek:

• dreigden economische hulp na WO2 stop te zetten (Marshallhulp)
• NL had deze hulp in eigen land hard nodig

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Gevolg:

• NL en Indonesië gaan onderhandelen over soevereiniteit: recht op zelfbestuur. 
• Wat moet er gebeuren met KNIL-soldaten?
• Wat moet er gebeuren met Nederlandse bedrijven in Indonesië?
• 27 december 1949: Indonesië onafhankelijk/dekolonisatie: Soekarno als leider

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

vlnr: Mohammed Hatta, koningin Juliana, minister-president Willem Drees in DH

Gevolgen van onafhankelijkheid:

• WO2 en koloniale oorlog hadden grote schade toegebracht aan de economie van Indonesië
• Sommige regio's wilden geen onderdeel zijn van Indonesië (Molukken en Atjeh eigen staat) -> Het leger werd ingezet om ze bij de republiek te houden. 
• Veel Nederlanders en Indo's werden na de onafhankelijkheid gewantrouwd
• 1957: NL'se bedrijven werden eigendom van de Indonesische staat. In ruil kreeg Nederland een financiële vergoeding. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

300.000 Nederlanders en Indo's verhuisden naar Nederland en namen hun eigen cultuur mee. 

Molukkers:

• Hadden gestreden in het KNIL: Bang gestraft te worden door Indonesische nationalisten
• 1950: roepen zelf onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uit (Republik Maluku Selatan, RMS)
• Het Indonesische leger bezette de Molukken
• Nederland haalde de oud-KNIL soldaten en hun familie op (12.500 mensen)

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

1970: Molukkers voeren actie in Nederland:

• waren kil ontvangen in Nederland (oa kamp Westerbork)
• konden nog niet terug naar de Molukken
• Nederland moest zich meer inzetten voor een onafhankelijke Molukse staat
  
  
• Treinkaping bij Wijster (Drenthe)
• Treinkaping bij de Punt (Groningen)
• Gijzeling basisschool (Drenthe)

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Ruzie over Nieuw-Guinea:

• Was niet onderdeel van soevereiniteitsoverdracht
• Indonesië vond dat dit gebied bij Indonesië hoorde
• Ruzie leidde bijna tot een nieuwe oorlog
• VS zet Nederland onder druk
• 1963: Nederland geeft gebied alsnog aan Indonesië

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Af en toe nog spanningen:

• 1998: weinig democratie in Indonesisch bestuur
  Nederland gaat zich ermee bemoeien 
  Gevolg: politieke ruzie 
• Eis: excuses of schadevergoeding van Nederland 
  In begin was dit onbespreekbaar
  Sinds 1990 gaat men er langzaam op een andere manier naar kijken

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid