natuur/scheikunde h6

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

h6 bewegen

6.1 bewegingen vastleggen
6.2 gemiddelde snelheid
6.3 versneld - eenparig - vertraagd
6.4 remmen en botsen 

6.1 bewegingen vastleggen

Bewegingen vastleggen: 
1. een beweging met korte tussenpozen fotograferen. -> serie foto's, elk laten ze een moment van de beweging zien. (videocamera). 
2. stroboscopische foto. Wordt gemaakt in een verduisterde ruimten, met als enige licht van de stroboscooplamp.  laat de sluiter open staan tijdens de beweging, als de lamp flits -> foto gemaakt. 

6.1 bewegingen vastleggen

Afstand-tijdtabel maken: 
- tijd tussen 2 opvolgende lichtflitsen. 
- afstand op foto in werkelijkheid.  
              
                                                                                    
                                                                                      afstand-tijddiagram maken: 
                                                                                       1. teken een assenstelsel. 
                                                                                       2. gegevens uit tabel als punten. En
                                                                                       een lijn maken (vloeiend / strak). 

plus stof 

Bij atleten -> finischfoto nodig.  
voor de lens van de camera een scherm met een verticale spleet -> finischstreep. 

moderne camera kan 1000de opname p.s maken. Elke opnamen 1 pixel breed. Foto bestaat uit een hele serie opnames naast elkaar. (rechts = eerste, links = laatste). 

Op welke 2 manieren kun je een beweging vastleggen?

Wat heb je nodig om een afstand-tijdtabel te maken?

Vul de ontbrekende woorden in:
Voor de lens van een camera zit een scherm met een 1 spleet.
Foto bestaat uit hele 2 naast elkaar.

6.2 gemiddelde snelheid

formules: 
gemiddelde snelheid = afstand : tijd. 
afstand = gemiddelde snelheid x tijd. 
tijd = afstand : gemiddelde snelheid.

plus stof

Een routeplanner is een progamma die je reistijd snel uitrekend, en hoe je op je bestemming kunt komen. 

uitrekenen: 
1. zoekt uit wat voor wegen je rijd. 
2. rekent voor elke weg appart reistijd uit. 
3. telt stap 2 bij elkaar op.

Hoe bereken je de afstand, tijd en gemiddelde snelheid?

stap 1 

stap 2

stap 3

zoekt uit over wat voor soort wegen je rijd. 

telt dat bij elkaar op.

rekent de reistijd uit per stuk.

6.3 versneld - eenparig - vertraagd

Versnelde beweging: 
- afstand steeds groter tussen 2 opvolgende 
foto's. 

6.3 versneld -
eenparig - vertraagd 

Vertraagde beweging:

- de tussenruimtens tussen 2

foto's wordt steeds kleiner. 

6.3 versneld - eenparig - vertraagd

Eenparige beweging:

- afstand in 2 opvolgende foto's

steeds even groot. 

plus stof 

De snelheden die je al kent, vormen 
samen je referentiekader. 

Als snelheden hoger zijn dan 120 k/h, 
hebben veel mensen geen goed 
referentiekader meer. 

Een straaljagerpiloot heeft wel een goede
referentiekader voor de geluidsnelheid. 

Hoe noem je het inschatten van hoe hard iets/iemand gaat?

versneld

eenparig

vertraagd

afstand tussen 2 opvolgende foto's steeds groter. 

afstand tussen 2 opvolgende foto's steeds kleiner. 

afstand tussen 2 opvolgende foto's steeds even groot. 

kromme lijn wordt steeds stijler.

stijle lijn wordt steeds krommer

lijn is recht

6.4 remmen en botsen

Als het rempendaal van een auto wordt ingetrapt, neemt de snelheid af. Tijdens het remmen legt de auto nog wel een bepaalde afstand af. deze afstand wordt de remweg genoemd. Hoe langer de remweg, des te groter is de kans op een ongeluk. 

Remweg

De afstand die wordt afgelegd tussen het beginnen met remmen en stilstand.

De remweg hangt af van de:

- snelheid

- massa

- remkracht

- banden, wegdek,

6.4 remmen en botsen

Hoe lang de remweg is, hangt af van: 
1. de beginsnelheid. 
Is de snelheid op het moment dat de auto begint te remmen. (hoe groter de beginsnelheid, des te langer de remweg). 
2. de (totale) massa van de auto. 
Hoe groter de massa van een auto, des te langer de remweg. (een vole vrachtwagen heeft een langere remweg dan een lege). 
3. de remkracht. 
Hoe harder je op het rempendaal trapt, des te groter wordt de remkracht en des te korter de de remweg. ( maar niet te hard op de rem trapen -> slippen)

6.4 remmen en botsen

Met een volgeladen auto of iemand achter op je fiets, is de remweg steeds langer. Houd daar rekening mee door bijvoorbeeld langzamer te rijden, om ongelukken te voorkomen. Anders is je regweg te lang en knal je bij een file achterop een andere auto. Ook moet je meer afstand houden -> zo verklein je de kans op ongelukken. 

Reactietijd

De tijd tussen het zien van het gevaar en remmen. 

(tussen 0.7 en 1 s)

De reactie-tijd hangt af van :

- drank, drugs

- telefoon

- afgeleid door iemand

Reactie-afstand

De afstand die je aflegt tijdens de reactietijd.

De reactie-afstand reken je uit met:

afstand = gemiddelde snelheid x tijd

Stopafstand

De stopafstand is de totale afstand die afgelegd wordt tussen het zien van het gevaar en het stilstaan.

stopafstand = reactie-afstand + remweg

plus stof

Automobilist noodstop maken? Dan trap je vol op de rem. Dat is begrijpelijk maar niet handig. Door het harde remmenblokkeren de wielen en wordt de auto onbestuurbaar. Je kunt auto's en andere obstakels dan niet meer ontwijken. 

Auto's met een antiblokkeersysteem (ABS) hebben dit probleem niet. De sensoren van het ABS waarschuwen als de wielen te langzaam draaien. Het ABS laat de druk in het remsysteem dan kleiner worden. De wielen kunnen nu weer vrij draaien en houden zo grip op de weg. 

De remdruk word daarna weer opgebouwd, tot de wielen opnieuw dreigen te blokkeren. Dit kan een aantal keren na elkaar gebeuren. Je voelt de auto 'pompend remmen': de remmen worden telkens aangetrokken en vlak voor het blokkeren weer losgelaten. 

Waaraan kan je afleiden hoelang de remweg is?

Hoe wordt een tabel gemaakt aan de hand van remproeven hoe moet je je dat voorstellen?

Hoe groot is de gemiddelde reactie tijd?

1. 0,8 en 1,0 seconde
2. 0,7 en 1,0 seconde
3. 0,9 en 1,0 seconde
4. 0,6 en 1,0 seconde

wat is de formule voor de stopafstand?

Wat is ABS? En wat is het verschil tussen een auto zonder en een auto met ABS?

Maken

Opdrachten van 6.4

Beginnen aan proef 2

Blz. 75, 76, 77

zie magister voor rubric