§16.3 V5 fosfor kringloop

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§16.3 fosfor kringloop

Deze lessonup over §16.3 ga je zelfstandig doorwerken en de vragen beantwoorden.

Daarna ga je de methode §16.3 doornemen en opgaven maken en nakijken.

Deze week de fosfor kringloop en mycorrhiza

Het element fosfor (P) komt niet in gasvorm voor (ook niet in een verbinding). Dat zorgt ervoor dat de kringloop van fosfor bijna helemaal (op stofdeeltjes na) via land en water verloopt.

Fosfor (P) vind je in de kringloop ingebouwd in organische stoffen en in de vorm van anorganische fosfaten : Pi

PO₄^3-,  HPO₄2- ,  H₂PO₄-,  H₃PO₄

Fosfaten (Pi) zitten in de bodem en in gesteente. Er bestaan een paar plekken op aarde waar zoveel fosfaat aanwezig is, dat hier fosfaat gewonnen kan worden (mijn), voor met name de productie van kunstmest.

Organismen hebben fosfor nodig voor allerlei stoffen en structuren. Bijvoorbeeld voor de productie van de stof ATP in cellen.
In welke van de volgende structuren is/zijn fosforhoudende verbindingen verwerkt?
celmembraan, chromosomen, golgi-systeem
Gebruik BINAS 71 C en 79 D. (hoe werkt exocytose?)

1. alleen celmembraan
2. alleen chromosomen
3. celmembraan en chromosomen
4. celmembraan, chromosomen en golgisysteem

In de volgende dia vind je een vraag over deze kringloop.

De kringloop in de vorige dia is niet compleet. Landdieren bijvoorbeeld, betrekken fosfor uit meer compartimenten dan alleen die van de landplanten en de landbouw.
Noem nog twee compartimenten waar uit landdieren een substantiële hoeveelheid fosfor kunnen betrekken.

Fosfaat mijn

Nederland is voor fosfaat (kunstmest) afhankelijk van China, Marokko en de V.S.

Maar de hoeveelheid fosfaat in de wereld is beperkt.

Het is dus zinvol om efficiënt met fosfaat om te gaan en fosfaat terug te winnen.

mycorrhiza en rhizobacteriën

(efficiënt met fosfaat omgaan)

Bepaalde schimmels en bacteriën in de bodem kunnen een symbiose aangaan met de plant.

Deze schimmelsoorten noem je mycorrhiza en de bacteriesoorten rhizobacteriën.

Deze schimmels en bacteriën zorgen voor bescherming en een verbeterde opname van mineralen en water door de plant. In ruil levert de plant de voedingsstof glucose.

Bij een goed bodembeheer wordt hier optimaal gebruik van gemaakt.

In ons rioolwater zit veel fosfaat (in organische stoffen).

In de rioolwater zuivering kan dit worden teruggewonnen door gebruik te maken bepaalde bacteriën: Fosfaat accumulerende organismen. (PAO).

Na bewerking ontstaat struviet (MgNH4PO4.6H2O (formule niet leren) , een meststof met PO4 en NH4.

Fosfaat terugwinnen

Beschrijf waar in de vorige dia deze pijl in de kringloop moet worden opgenomen.

Vragen?

Dan direct contact opnemen met je docent.

geen vragen, dan §16.3 methode doornemen, opgaven maken en nakijken.