1.1 Oriëntatie De Bloeiende Economie van de Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Hst 3 De republiek in de Gouden Eeuw

3.1 Oriëntatie Een tijd van voorspoed

Lesdoelen:

• Je kunt twee of drie oorzaken benoemen waarom Nederland begin 1600 zo welvarend werd.

• Je kunt uitleggen waarom Holland en Zeeland de machtigste gewest in de Republiek werden.

• Je kunt het begrip Moedernegotie uitleggen in twee zinnen.

Wat gaan we doen vandaag?

- Oriëntatie 3.1 

- Zelfstandig werken 

- Tijd over? Video 

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

• Geen Koning of erfelijk staatshoofd.
• Nederlanden is verdeeld in gewesten die elk een stadhouder hadden die het gewest bestuurt. 
• Elk gewest is zelfstandig, maar in oorlogstijd werken ze samen.

Wat was de naam van een bestuurder van een gewest in Nederland?

1. Landvoogd
2. Landheer
3. Stadhouder
4. Burgemeester

3.1 Oriëntatie

iPad of laptop mag nu weg!

Je leest nu vijf minuten lang in stilte paragraaf 3.1 door. Maak hier zelf aantekeningen bij.

Tijdvak  (6) van  regenten en vorsten. 

Waar gaat het over?

Amsterdam als knooppunt (stapelmarkt)

Oostzeegebied (Moedernegotie) 

De rest van de wereld 

Welke handel zorgt voor economische voorspoed?

- Niet alleen goederen maar ook kennis! Zeker uit Antwerpen! --> Immigranten.

- Zeeroutes, VOC en WIC 

- Religieuze tolerantie = Geen vervolging voor het niet-katholiek zijn.

- Handel via Moedernegotie (Oostzee) --> Hout & Graan!

Waarom is de geschiedenis van de Gouden Eeuw belangrijk?

Waarom is de geschiedenis van de Gouden Eeuw belangrijk?

De republiek was modern en vormde een knooppunt in de handel.

Hierdoor verspreidde kennis en welvaart zich in ons kleine landje --> Mede ook door Val van Antwerpen en vluchtende immigranten met kennis, handel en kapitaal.

                      

  

 bijvoorbeeld: kunst, wetenschap en goederen die immigranten meenamen.

Controle vragen 

Pak je iPad of laptop erbij!

Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee (Moedernegotie) vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Gouden Eeuw
Hoe noemen we de Gouden Eeuw ook wel?

1. Tijd van Monniken en Ridders
2. Tijd van Steden en Staten
3. Tijd van Ontdekkers en Hervormers
4. Tijd van Regenten en Vorsten

Wat is de Gouden eeuw?

1. Tijd waarin het heel goed gaat met Nederland.
2. Tijd waarin veel mensen rijk worden met de handel.
3. Tijd waarin het niet goed gaat met Nederland.
4. Tijd waarin veel mensen arm worden met de handel.

Waarom wordt de "Gouden Eeuw" de GOUDEN eeuw genoemd?

1. Doordat de Nederland erg veel verdiend hebben in deze eeuw.
2. In de kunst werd erg veel goud gebruikt.
3. Deze eeuw was Nederland leidend op veel gebieden. Bijvoorbeeld sport.
4. Het was een eeuw van grote voorspoed.

Gouden Eeuw
Welke eeuw was de Gouden Eeuw?

1. 14e eeuw
2. 15e eeuw
3. 16e eeuw
4. 17e eeuw

Is dit Amsterdam voor of na stadsuitbreidingen

1. Voor
2. Na

Gouden Eeuw
In welke land(en) spreek je van de Gouden Eeuw?

1. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
2. Republiek + Belgie
3. Nederland
4. West-Europa

Gouden Eeuw
Welk woord hoort NIET bij de Gouden Eeuw?

1. rijkdom
2. kunst
3. koninkrijk
4. oorlog

Een schip dat vanuit de landen rond de Oostzee naar Amsterdam vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Oorzaak

Gevolg

Spanjaarden namen Antwerpen in

Vluchten duizenden kooplui naar Amsterdam

Amsterdam groeide snel

Amsterdam importeert graan uit de Oostzee

Versleep de kaarten van Amsterdam in de juiste tijdsvolgorde over de groei van Amsterdam ten tijden van de Gouden Eeuw. (1 is eerst, 3 op zijn laatst)

Nijverheid:

• Grondstoffen werden niet langer alleen doorverkocht.
•  Men ging grondstoffen bewerken: dit noem je nijverheid.
• Zo werd Amsterdam van een stapelmarkt --> plek voor luxegoederen.

Handelskapitalisme:

“Een vorm van handel met als doel het maken van winst.”

--> De winst werd vaker geinvesteerd in kapitaal.

Kapitaal: Nieuwe schepen, producten of vaarroutes. --> Iets wat dus nog meer geld oplevert in de toekomst.

Waarom leverde nijverheid uiteindelijk de Nederlandse economie nog meer geld op?

1. Er kwamen meer arbeiders uit andere gewesten aangezien dit meer banen opleverden.
2. Dit zorgde voor meer grondstoffen die naar Amsterdam kwamen.
3. De Nederlanders haalden niet genoeg winst uit de stapelmarkt.
4. Luxegoederen van grondstoffen leverden meer op.

Wat deden rijke kooplieden eerst (voor handelskapitalisme) met de behaalde winst uit handel?

1. Investeren in graanhandel.
2. Investeren in meer macht in de Republiek.
3. Investeren in grote grachtenpanden en sieraden.
4. Koningen omkopen in Europa.

Kahoot:

https://play.kahoot.it/v2/*?quizId=88cec3c8-743e-499e-a7f3-1672f4696972