Bijles 2: grammatica/spelling blok 2

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Programma vandaag

- Grammatica blok 2

- Spelling blok 2

Even voorstellen!

Grammatica blok 2

1. Hoofdzinnen en bijzinnen

2. Bijvoeglijke bijzin

3. Betrekkelijk voornaamwoord

Hoofdzinnen en bijzinnen

• Nevenschikkend voegwoord verbindt twee hoofdzinnen.
• Je kunt hoofdzinnen los van elkaar gebruiken, de volgorde verandert niet.

Je kunt de nevenschikkende voegwoorden uit je hoofd leren: en, of, want, maar, dus. (Een oma wil meer dansen.)

VB: Ik houd van ongezond eten, maar ik sport heel veel. 

Hoofdzinnen en bijzinnen

• Onderschikkend voegwoord: verbindt een hoofdzin met een bijzin
• Je kunt de bijzin niet los gebruiken zonder de woordvolgorde te veranderen.

- Er zijn veel onderschikkende voegwoorden met 'dat': doordat, nadat, omdat, totdat, voordat, zodat. 

- Andere onderschikkende voegwoorden zijn: aangezien, als, daarom, dan, hoewel, indien, mits, tenzij, terwijl, toen, zodra en of.

VB: Ik houd van sporten, omdat ik mij daardoor altijd beter voel.

'Ik ga eerst mijn opleiding afmaken en daarna ga ik een wereldreis maken.'

Waar hebben we in deze zin mee te maken?

1. Enkelvoudige zin
2. Twee hoofdzinnen
3. Een hoofdzin en een bijzin

Waaraan herken je dat?

- Voegwoord

- Losse zinnen

'Je moet er snel bij zijn als je kaartjes wilt voor dat concert.'

Waar hebben we in deze zin mee te maken?

1. Enkelvoudige zin
2. Twee hoofdzinnen
3. Een hoofdzin en een bijzin

Waaraan herken je dat?

- Voegwoord

- Losse zinnen

Bijvoeglijke bijzin

Een bijvoeglijke bijzin geeft onmisbare of extra informatie over het woord dat ervoor staat.

Vb: 'Het shirt dat mijn moeder voor me kocht, is nog te groot.'

'Dat mijn moeder voor me kocht' = bijvoeglijke bijzin bij 'het shirt'.

'Jesse die net zeventien is geworden wil zich graag opgeven voor rijles.'

Wat is hier de bijvoeglijke bijzin?

En aan welk woord herken je dit?

'Gisteren vond ik het boek dat ik zo lang geleden ben kwijtgeraakt.'

Wat is hier de bijvoeglijke bijzin?

En aan welk woord herken je dit?

Betrekkelijk voornaamwoord

Een bijvoeglijke bijzin begint meestal met een betrekkelijk voornaamwoord, zoals: die, dat, wat, wie.
Zo'n betr. vnw verwijst naar een woord(groep) daarvoor, dit noem je het antecedent.

Vb: Gisteren hoorde ik het liedje dat ik zo leuk vind. 

'Dat' verwijst naar 'het liedje'. 'Het liedje' is het antecedent.

Betrekkelijk voornaamwoord

Soms staat er geen antecedent in de zin. Je kunt wie en wat dan vervangen door 'diegene die' en 'dat wat'.

Vb: Wie zijn toets af heeft, mag een boek gaan lezen.

Je kunt 'wie' dan vervangen door 'diegene die'. 

                                                               

Diegene                 die               zijn toets af heeft, mag een boek lezen.

Antecedent    betr. vnw

'Ik hoorde dat de man die daar woont elke dag een krant koopt.'

Wat is in deze zin het betrekkelijk voornaamwoord?

Wat is het antecedent?

'Het enige wat ik wil, is een weekje vakantie.'

Wat is hier het betrekkelijk voornaamwoord?

Spelling blok 2

Even herhalen! Wat weten jullie nog?

'Men was verbaast dat hij het had overleeft.'

Zijn de werkwoorden goed gespeld? Zo niet, verbeter ze.

De leraar .......... (geloven, vt) hem voor geen meter.

Vul de juiste werkwoordsvorm in.

Tegenwoordig wordt er ...................... (googlen) als men iets wil opzoeken.

Vul de juiste werkwoordsvorm in.

De jury had zijn straf dezelfde dag nog ............. (bepalen).

Vul de juiste werkwoordsvorm in.

De vrouw ................... (weigeren, tt) de rekening te betalen.

Vul de juiste werkwoordsvorm in.

'Fornuisen'

1. Goed gespeld
2. Fout gespeld

Wat is het meervoud van 'paraplu'?

Display

1. Displaytje
2. Display'tje

Extra's

1. Goed gespeld
2. Fout gespeld

Hoe schrijf je het meervoud van 'braderie'?

Hoe schrijf je het meervoud van 'idee'?

Afsluiten

Zijn er nog vragen?

Volgende week (online): grammatica blok 3 met meneer de Goede.

Succes!