Differentiëren - zinsontleding

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Zinsontleding

t/m bijwoordelijke bepaling

De koning gaf de hofhouding een smakelijke verrassing tijdens de feestdagen.

Benoem het meewerkend voorwerp

Ze brachten hem direct naar het ziekenhuis.

Wat is het lijdend voorwerp?

Wij gaan met de trein naar Amsterdam.

Benoem het zinsdeel: 'met de trein'
Zinsdeel zonder de of het ervoor!!!

Bedenk een zin met een meewerkend voorwerp.

Rood: herhaling theorie zinsdelen

Groen: zelfstandig opdrachten maken 

Paars: verdieping als de theorie duidelijk is en opdracht 1 + 2 duidelijk zijn.  

Herhaling zinsdelen

De prijzen zouden verhoogd moeten worden.

De prijzen zullen verhoogd moeten worden.

Waarom heb je dat niet eerder gezegd.

Waarom had je dat niet eerder gezegd.

Leg aan de hand van deze vier zinnen uit hoe je de persoonsvorm in een zin herkent. Benoem daarnaast het werkwoordelijk gezegde. 

Lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp

Ik heb een doos bonbons aan mijn moeder gegeven. 

De regering geeft het onderwijs extra geld. 

Leg aan de hand van deze zinnen uit hoe je het lv en het mv kunt vinden. 

Ik help hem.

Ik zie haar.

Wij geven jullie iets.

Heb je hun geschreven?

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

De meeste druiven komen uit Frankrijk. 

Leg aan de hand van de bovenstaande zin de bijwoordelijke bepaling uit. 

Sleep de zinsdelen die een bijwoordelijke bepaling zijn naar de box.

Vanmorgen

ging

de buurman

over straat

Opdrachten:

Opdracht 1

Opdracht 2

Oefening

Ontleed de volgende zinnen zoals in het voorbeeld: 

Met goed weer gaan we altijd in de Waal zwemmen.

pv: gaan 

wwg: gaan zwemmen

ow: we

bwb: Met goed weer, altijd, in de Waal 

pv, wwg, ow, lv, mwv, bwb 

1. Volgende week heeft deze supermarkt weer leuke aanbiedingen.

2. Het vakantiewerk heeft ons vijftig euro opgeleverd.

3. Het Nederlands vrouwenelftal verloor in Helsinki in de laatste minuten van de verlenging de have finale.

4. Bij de opening van de schouwburg hebben ze alle bezoekers een drankje aangeboden.

lijdend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

onderwerp

bijwoordelijke bepaling

werkwoordelijk gezegde

Hij 

viert

zijn verjaardag

dit weekend.

inderdaad

Plusopdracht 

Lees de onderstaande zinsconstructies.

A. Welk zinsconstructie bestaat niet? Leg uit.

B. Formuleer bij de overige zinsconstructies een correcte zin. 

1. bwb - pv - ow - lv 

2. ow - pv - lv - bwb - wwr

3. bwb - pv - ow - lv - mv - wwr

4. ow - lv - pv - bwb - wwr

Klaar? Vraag de docent om de antwoorden na te kijken. 

Bijvoeglijke bepaling

De bijvoeglijke bepaling

Een bijvoeglijke bepaling zegt iets over een zelfstandig naamwoord. Een bijvoeglijke bepaling vind je door te vragen welk/wat voor + het zelfstandige naamwoord?

Voorbeeld

De nieuwe speler| is |in onze wijk| komen wonen.

nieuwe = bijvoeglijke bepaling bij speler (welke/wat voor speler?)

onze = bijvoeglijke bepaling bij wijk (welke/wat voor wijk?)

Bij een zelfstandig naamwoord kan meer dan één bijvoeglijke bepaling staan.

Opdracht

Opdracht bijvoeglijke bepaling

Theorie bijvoeglijke bepaling