De Reformatie - salco

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Deel 3 in de cursus

Neem je werkbladen erbij en noteer op de linkerpagina.

Hfst. 3: De Reformatie

Lesdoelen=je weet aan het einde van de les...

• wat de Reformatie is

• wat oorzaken van de Reformatie zijn
  
• wie Luther en Calvijn zijn?
•  wat het Lutheranisme  is
  
• welke andere stromingen er zijn binnen het protestantisme
  

bovendien...

kan je aan het einde van deze presentatie  uitleggen wat de Reformatie is, en welke gevolgen die had voor de Kerk én voor de inwoners van Europa.

De twee volgende slides geven je informatie over de Rooms-katholieke Kerk die tot je algemene kennis zou moeten horen.

Voor alle zekerheid vind je de elementen hier nog eens samengevat.

introductie

katholieke kerk (1)

• is een Christelijke kerk

• staat onder leiding van de paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

• is hiërarchisch d.w.z. er is een duidelijke leider en indeling van macht (piramidestructuur)
  

• de kerkdienst en de Bijbel waren in het Latijn

katholieke kerk (2)

• er staan beelden in de kerk

• deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd

• soms zijn er ook relieken (overblijfselen van heiligen) die worden vereerd

• er zijn magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam

Reformatie = Hervorming

Rond 1500 wilden mensen de kerk opnieuw vormgeven.

Ze waren het oneens met de macht en gebruiken van de kerk.

Dit noemt men de 'Reformatie of Hervorming'

Aanhangers van dit protestantisme zijn de protestanten.

Maarten Luther

Maarten Luther was een Duitse monnik rond 1500.

Op een dag ging hij op bedevaart naar Rome.

Daar zag hij dingen van de kerk waar hij het niet mee eens was.

Filmpje

Luther gaat op bedevaart naar Rome

0

Welke misstanden
ziet Luther?

Filmpje

Handel in Aflaten

0

Wat is er volgens Luther verkeerd aan de aflaten?

Filmpje

1517: de 95 stellingen van Luther

0

Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.

Waarom heeft Luther succes?

• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.

• Luther verkondigt dat 'geloven alleen' volstaat, extra goede daden of geld geven is niet nodig om in de hemel te komen.   Aflaten zijn overbodig, Luther durft dat zeggen.
• Hij vindt ook dat elke mens zelf de Bijbel mag lezen en dat priesters dus eigenlijk niet nodig zijn om mensen te zeggen wat ze wel en niet mogen.
  

Lutheranisme

Luther wordt vervolgd door de paus, maar krijgt ook aanhangers

Gevolgen van de reformatie

• Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van de protestantse kerken. (ook wel: hervormde- of gereformeerde kerk) naast de katholieke Kerk
  

• De protestantse kerk spreekt veel (arme) mensen in West-Europa aan.

• Vervolging van protestanten (ketters)
  

 Herhaling: Reformatie (1)

• Betekent hervorming, in dit geval hervorming van de katholieke kerk.
  
  

• Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 15e eeuw.

Reformatie (2)

• Protesteert tegen de macht en rijkdom van de Kerk (o.a. door aflaten), tegen het gedrag van de geestelijken en de aanpak van de inquisitie.
  
  
• Belangrijke hervormers zijn: Luther, en Calvijn (en andere).jn

Maarten Luther (1483-1546),Duitse monnink die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. Veel aanhangers in Duitsland.

Johannes Calvijn (1509-1564) Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. 

Veel aanhangers in Nederland

protestantse kerk

• christelijke kerk

• geen duidelijke leider
•  kerkdienst en de Bijbel zijn in de volkstaal

• geen beelden en/of verering van heiligen en relieken
  

• soberheid staat voorop
  

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

De ingesproken toelichting helpt je om de rechterpagina in je werkboek in te vullen.

p. 1 e.v. in je werkboek

Cursus p. 3: Neem je atlas

a. Zoek een kaart over de godsdienstige situatie in de nieuwe tijd

Noteer het kaartnummer

cursus p. 3

a. Bekijk op de kaart hoe de verspreiding is van

-de Rooms-katholieken

-de lutheranen

-de calvinisten

b. Het antwoord vind je op één van de vorige slides

kaart 147: de grote godsdiensten in de 20ste eeuw

• Je merkt dat een groot deel van West-Europa blijkbaar Rooms-katholiek gebleven is.

• Je merkt ook dat het protestantisme na 1517 ook is blijven voortbestaan.

(vraagje c)

Wat weet je al over de Reformatie?

Niet gokken, eerst nadenken.

protestantse kerk of katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. protestantse kerk
2. katholieke kerk

protestantse kerk of katholieke kerk?

Sobere handelingen

1. protestantse kerk
2. katholieke kerk

protestantse kerk of katholieke kerk?

Verering van relieken

1. protestantse kerk
2. katholieke kerk

protestantse kerk of katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. protestantse kerk
2. katholieke kerk

Welke van de stellingen is juist?

1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een nieuwe Kerk beginnen.
2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn ideeën en bijsturen.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen gaven geld in de hoop naar de hemel te gaan.

Kruis de juiste zin aan.

1. In het huidige Engeland zijn er meer Lutheranen dan andere gereformeerden.
2. Calvijn heeft in Nederland meer aanhangers dan Luther.
3. Luther en Calvijn waren Duitsers.
4. De paus was het eens met de ideeën van Calvijn.

Welke 2 uitspraken zijn juist?

1. Luther vond dat je eigenlijk de paus helemaal niet nodig had om in de hemel te komen
2. Luther dacht dat een plek in de hemel te koop was.
3. Luther wilde dat de kerk meer priesters in dienst nam.
4. Luther vond dat iedereen de Bijbel moest lezen.

Tetzel handelt in brieven die mensen kunnen kopen zodat hun zonden vergeven zijn. Hoe worden die brieven genoemd?

In welke twee grote groepen raakte het christendom door de Reformatie verdeeld?

1. gereformeerden en hervormden
2. calvinisten en christenen
3. katholieken en rooms-katholieken
4. protestanten en katholieken.

Wat is een kenmerk van protestantse kerken in Nederland?

1. heiligenbeelden in nissen
2. biechthokjes
3. witte muren en geen versiering
4. veel schilderijen aan de muur

let op: volgende 2 slides horen samen

Op de volgende slide lees je de kenmerken, op slide 2 moet je de kenmerken naar de juiste kerk slepen. De tekst is daar niet altijd duidelijk, vandaar de eerst slide.

Welk kenmerk hoort bij welke Kerk?

Een aflaat kan je redden

Alleen de Bijbel is waarheid

Aflaten zijn onzin

De Bijbel en de paus zijn waarheid

De priester moet de Bijbel uitleggen

Iedereen moet zelf de Bijbel lezen

Heiligen moeten vereerd worden

Heiligen zijn onzin

Een kerk moet mooi versierd zijn

Een kerk moet sober zijn

Katholiek

Protestant

Een aflaat kan je redden

Alleen de Bijbel is waarheid

Aflaten zijn onzin

De Bijbel en de paus zijn waarheid

De priester moet de Bijbel uitleggen

Iedereen moet zelf de Bijbel lezen

Heiligen moeten vereerd worden

Heiligen zijn onzin

Een kerk moet mooi versierd zijn

Een kerk moet sober zijn

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.

Voor wie dacht dat hierover

geen liedje te maken was...