Afsluiting H6: Ontdekkers en hervormers.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Afsluiting H6 Een nieuwe tijd

Deze les:

• Korte herhaling H6
• Oefening begrippen
• Aan de slag met het leren voor de toets 

Aan het einde van deze les:

... Heb je alle vragen die je nog hebt over dit hoofdstuk kunnen stellen.

.... weet je wat je moet leren voor de toets.

... Ben je helemaal klaar voor de toets van de volgende les

6.1 een nieuwe route naar indie

6.1: de Renaissance:

Betekenis: Periode waarin mensen weer belangstelling krijgen voor de Griekse en Romeinse kunst en cultuur en die gaan navolgen. De renaissance begon in Noord-Italië.

Renaissance betekent wedergeboorte

Waarom gingen mensen anders denken? 

• Steden in Noord-Italië dreven handel met Azië en het Midden-Oosten en leerden hierdoor andere culturen en manieren van leven kennen.
• Opnieuw ontdekken van de kennis uit de oudheid (van de Grieken en Romeinen)

Vasco da Gama:

• Portugees
• bereikt als eerste Europeaan Indië (India) via de zee.
• Producten worden in Europa verkocht met winst. Portugezen zijn de enigen die van deze route gebruik mogen maken.

Handel in specerijen:

• Vanaf de tijd van de kruistochten (tijd van steden en staten) handelden Zuid-Europese handelaren met Arabieren in specerijen.
  
• Specerijen kwamen uit Zuid-Oost Azië, Europeanen noemen dit Indië.
  
• Door tussenhandel zijn specerijen erg duur.

Columbus:

• op zoek naar een andere zeeweg naar Indië.
• Dacht Indië ontdekt te hebben en noemt de inheemse bevolking indianen.
• Nieuw continent --> Amerika

6.3: De kerk valt uiteen:

In deze paragraaf heb je geleerd

•  welke kritiek er was op de katholieke kerk
• hoe machthebbers omgingen met deze kritiek
• hoe protestantse kerken ontstonden
• je welke strijd ontstond tussen katholieken en protestanten
• wat  er veranderde in de Europese cultuur
  
  

Kenmerkend aspect: de Reformatie en de splitsing van de christelijke kerk

Kenmerkend aspect: het veranderend mens- en wereldbeeld van de renaissance

6.3 ging over....

6.4 Spanningen in de Nederlanden

De Nederlanden: 17 gewesten

Gewest: Zelfstandig gebied met eigen wetten, vaak een eigen geldsoort en een eigen dialect (streektaal)

Elk gewest heeft een eigen bestuur en een stadhouder. 

stadhouder: hoge edelman als plaatsvervanger van de Spaanse koning in een gewest, zorgen voor orde en rust, aanvoerder van het leger.

het spaanse rijk

gewesten

De hoofdpersonen:

Karel V

Keizer van het Duitse rijk en ook vorst van de Nederlanden.

Mocht niet zomaar alles beslissen, de gewesten werden bestuurd door de staten waarin de drie standen vertegenwoordigd waren, Karel had wel de hoogste macht, dat noemen we soevereiniteit

Filips II

Volgt in 1555 zijn vader op, was niet alleen vorst van de Nederlanden maar ook van Spanje.

streng katholiek en vervolgde de protestanten nog strenger dan zijn vader.

Filips II wil :

- Alle gewesten zelfde wetten en regels.

- het hele rijk Katholiek

En dat is een probleem

Margaretha van Parma

bestuurd als landvoogdes vanuit Brussel de Nederlanden. (Want Filips II gaat in 1559 in Spanje wonen)

Straffen Filips tegen de protestanten te zwaar, tijdelijk minder straffen. 

Protestantse predikers durven nu in het openbaar te preken

1566: beeldenstorm

aanleiding:  een preek tegen de katholieke verering van heiligen door een predikant in Vlaanderen. Zijn aanhangers slaan na afloop in een klooster in de buurt alle beelden kapot

In veel kloosters en kerken worden in de weken die volgen vernielingen gepleegd, Filips II is woest.

Hertog van Alva

Filips stuurt de Hertog van Alva  met een leger naar de Nederlanden, ook benoemd hij hem tot landvoogd. 

Veel Nederlanders, waaronder Willem van Oranje slaan op de vlucht

Willem van Oranje

Benoemd in 1559 tot stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht door Filips II.

een stadhouder:  is een vertegenwoordiger van de koning in een gewest. (willen dus in 3 gewesten)

Valt in 1568 met een leger vanuit Duitsland de Nederlanden binnen.

6.5: De Nederlandse Opstand

In deze paragraaf leer je 

• waardoor Nederlanders ontevreden werden over de politiek van hun vorsten
• hoe Nederlanders in opstand kwamen tegen hun vorst
• waardoor de Nederlanden verdeeld raakten
• hoe een onafhankelijke Nederlandse staat ontstond

Kenmerkend aspect: de Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat

Hoe ontstond de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden:

1566: Beeldenstorm

1568: Willem van Oranje valt de Nederlanden binnen.

1572: Willem valt opnieuw binnen.

1574: Alva verlaat de Nederlanden.

1579: Unie van Utrecht

1581: Acte van Verlatinghe

1584: Moord op Willem van Oranje

1588: Republiek der Zeven verenigde Nederlanden

1609 - 1621: Twaalfjarig bestand

1648 : Vrede van Munster

Aan de slag:

• Leren voor de toets
• Elkaar overhoren
• ruimte om vragen te stellen.