3.5 afweer

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Basisstof 5: Afweer

Leerdoelen

3.5.8 Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.

3.5.9 Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.

Ziekteverwekkers komen niet zo gemakkelijk je lichaam binnen. Lukt het ze toch, dan maken witte bloedcellen de ziekteverwekkers onschadelijk. Dat heet afweer.

Lichaamsvreemde stoffen

Alle stoffen die niet in je lichaam thuishoren

zijn lichaamsvreemdestoffen / antigenen.

Je lichaam kan op 3 manieren lichaamsvreemde stoffen tegenhouden.

• Met de huid.
• Met de slijmvliezen in de luchtwegen.
• Met zoutzuur in maagsap.

Lichaamsvreemd

Lichaam maakt onderscheid

• Lichaamseigen en lichaamsvreemd

Enkele lichaamsvreemde stoffen zijn ziekteverwekkend

Voorbeelden lichaamsvreemde stoffen:

• Bacteriën
• Virussen
• Parasieten
• Afbraakproducten of afvalstoffen micro-organismen
• Stuifmeel (planten)
• Chemische stoffen
• plastic

Infectie

Wanneer ziekteverwekkers toch je lichaam binnendringen, dan heb je een infectie.

Dan wordt je afweersysteem, of immuunsysteem, actief. Deze bestrijdt de ziekteverwekkers.

Infectie

 

Infectie

Specifieke afweer

- Maken van antistoffen

1. Ziekteverwekker komt lichaam binnen

2. Witte bloedcel maakt antistoffen

3. Antistoffen binden zich aan de ziekteverwekker

4. Ziekteverwekker wordt onschadelijk gemaakt

Antistoffen

• Het lichaam maakt antistoffen
• Antistoffen 'passen op' antigenen
• Elk antigen heeft eigen antistof
• Ziekteverwekkers kunnen niks meer

Werking antistoffen

Immuniteit

- Natuurlijke immuniteit

- Kunstmatige immuniteit
Door vaccinaties

3.5.8 Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.

Leg je antwoord uit in je eigen woorden: 

1. Op welke twee manieren zorgen witte bloedcellen ervoor dat je beter wordt?

2. Waarom word je meestal niet opnieuw ziek van een ziekte die je al hebt gehad?

Antwoorden

1. Antwoord: Door ziekteverwekkers op te eten - omsluiten en verteren van bacteriën en andere ziekteverwekkers. Hierdoor worden ze onschadelijk gemaakt.

Door antistoffen aan te maken – specifieke antistoffen aanmaken die ziekteverwekkers uitschakelen of markeren, zodat andere witte bloedcellen cellen ze kunnen opruimen.

2. Antwoord: Je lichaam onthoudt de ziekteverwekker en maakt snel antistoffen aan als je opnieuw besmet raakt.

Allergie

Allergieën 

Bij een allergie ben je overgevoelig voor bepaalde stoffen

Denk hierbij aan hooikoorts (allergie voor stuifmeel) of allergieën voor bepaalde dieren

Je immuunsysteem reageert op deze stof en je krijgt een allergische reactie

3.5.8 Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.

3.5.9 Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.

Nog even een oefenvraag

Meningokokkenziekte is een zeer ernstige infectieziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie: de meningokok. De infectie veroorzaakt hersenvliesontsteking of een bloedvergiftiging. Kinderen kunnen gevaccineerd worden tegen de meningokokkenziekte. Bij vaccinatie worden dode meningokokken ingespoten.

1. (2p)  Leg uit waarom kinderen na vaccinatie niet meer ziek worden als ze worden besmet met de meningokok.

2.  (1p)Waarom werkt de vaccinatie tegen meningokokken niet tegen andere ziekten?

Antwoord

1. De witte bloedcellen onthouden de antistoffen die zijn gemaakt na vaccinatie. (1p)

Bij besmetting wordt meteen de juiste antistof gemaakt waardoor iemand niet ziek wordt. (1p)

 2. Elke ziekteverwekker heeft zijn eigen antistof. (1p)

En dan de laatste...

zie word bestand

Nu lekker opdrachten maken!

Opdracht 1 t/m 8 

is er nog behoefte aan vragen bespreken van bs 1 t/m 3?

Bs 5 opdracht 1 t/m 8 is huiswerk