Triage BBL module 4 les 1

• Triage
• MBO
• Studiejaar 2

Triage DA1V BBL

Diarree

Buikpijn volwassene

Braken

Module 4 les 1 2023-2024

A. Buitenhuis

Wat gaan we doen?

- Onderwerpen deze periode doornemen

- Vragen of onduidelijkheden vanuit voorbereiding

- Diarree

- Buikpijn volwassene

- Braken

- Oefenen

Wat zijn de onderwerpen deze periode:

- Diarree                                        - Buikpijn volwassene

- Braken                                         - Obstipatie

- Rectale klachten                    - Aambeien

- Trauma buik

Eind van de periode, laatste les mini-proeve over alle onderwerpen van afgelopen jaar. 

Vragen?

Welke vragen heb je n.a.v. de voorbereiding over het onderwerp Diarree?

Diarree - kaart/ABCD/WHAM

- Wanneer spreken we van diarree?

- Zou je vanuit deze ingangsklacht nog kunnen switchen naar een andere ingangsklacht?

- Welke ABCD vraag zet je in?

- Welke WHAM vragen stel je? 

Buikloop of veelvuldig brijachtige of waterdunne ontlasting. 

Diarree is een voor de persoon ongebruikelijk defecatiepatroon. Ontlasting in een hogere frequentie; een grotere hoeveelheid; meer water bevattend. Het aantal defecaties in absolute zin is niet van groot belang

Als buikpijn op de voorgrond staat, overweeg ingangsklacht ‘Buikpijn kind/volwassene’.

D: alertheid checken 

WHAM?

Sinds wanneer, hoe vaak, hoe dun, normale patroon, beloop, VG/Med, welke actie al ingezet 

Diarree - oorzaken

Welke veel voorkomende oorzaken van diarree ken je?

Wat is het gevaar bij diarree? - hoe herken je dit?

Heel vaak infectieus, meestal door virussen of bacteriën, soms parasieten. Andere oorzaken zijn diverticulitis, colitis, IBS (prikkelbaredarmsyndroom), overloopdiarree bij obstipatie, bijwerkingen medicatie, hormonale afwijkingen en maligniteiten.

Gevaar is dehydratie

Baby’s drogen door geringe reserves snel uit, maar ook ernstig zieken en ouderen zijn vooral bij warm weer at risk. Tekenen die op vochttekort wijzen, zijn: droge slijmvliezen van de mond. Huilen zonder tranen (baby). Geen of donkere urine/ langer dan een halve dag geen natte luier (baby). Snellere hartslag dan normaal. Sufheid (vooral, maar niet alleen bij baby’s). Afgenomen huidturgor (beoordeling vereist ervaring).

Moeilijke woorden:

E. Coli = Escherichia Coli :Een bacterie die leeft in de darmen van mensen als van dieren. 

 Spastische darm (PDS) :snelle of trage werking van de peristaltiek van de darm. Is een onschuldige aandoening, die gekenmerkt word door buikkrampen en problemen met de ontlasting. 

 Overloopdiarree : Als de darm heel vol is, kan er wat dunne ontlasting langs de harde ontlasting weglekken. Het loopt dan over.

 Diverticulitis : Divertikels zijn kleine uitstulpingen van de darmwand in de buikholte. Deze kunnen gaan ontsteken als er ontlasting in de uitstulpingen blijft hangen.

 Obstipatie :moeilijke stoelgang.

Een moeder belt met de huisartspraktijk omdat haar dochtertje van 9 maanden heftige diarree heeft. Bedenk eens 3 vragen die je gaat stellen om te achterhalen of er mogelijk sprake is van dehydratie

Baby’s kunnen snel uitdrogen. Bij een vermoeden van dehydratie is sprake van U3 en is een beoordeling binnen enkele uren nodig. Tekenen zijn droge slijmvliezen, huilen zonder tranen, langer dan 12 uur geen natte luier op plas, sufheid en een snelle pols.

Wanneer voor het laatst een natte luier? Is ze suf? Huilt ze nog met tranen?

Wat is een diarree remmer?

1. ORS
2. Loperamide
3. Macrogol
4. Lactulose

Juiste antwoord is B Loperamide

Bekijk de vragen op de kaart Diarree - is er nog iets onduidelijk?

Doe de kaart van diarree op de beamer en bij vragen ergens op in gaan. 

Vragen?

Welke vragen heb je n.a.v. de voorbereiding?

Waar denk je aan bij Buikpijn volwassenen

verschillende soorten buikpijn? 

koliekpijn

krampende pijn 

ontstekingspijn

Welke pijn bij appendicitis? 

Welke pijn bij nierstenen?

welke pijn bij menstruatie? 

Weet je adviezen

Wat zijn alarmsymptomen, U2 urgenties zo even uit het hoofd. 

Toenemende buikpijn bij volwassenen moet altijd gezien worden

1. Waar
2. Niet waar

Indien buikpijn na het geven van adviezen (warme kruik, een PCM toch verergerd is een consult altijd geïndiceerd.)

dit is een U3 consult, als er echt al hevige buikpijn is, dus iemand heeft pijnscore 8 of hoger wordt het zelfs een U2

Wat kunnen oorzaken zijn van buikpijn bij volwassenen

Verstopping

Aneurysma

Galsteenkoliek

Hartinfarct 

Ileus (darmafsluiting)

Maagperforatie

Niersteenkoliek

Urineretentie

Blaasonsteking/nierbekkenontsteking

Pancreatitis

Pelvic Inflammatory Disease (is een ontsteking in het kleine bekken als gevolg van het opstijgen van bacteriën vanuit de vagina)

Buikgriep

Maagklachten

Blindedarmontsteking

je ziet er staan ziektebeelden tussen die niet in de buik ontstaan, maar wel buikklachten geven zoals een myocardinfarct. Maar ook een pneumonie, longembolie, hartfalen kunnen  buikpijnklachten geven. 

ABCDE

Welke ABCDE vraag zet je in?

Wat zijn nog meer belangrijke vragen?

D - alertheid - suf?

C=Check ook de kleur van de huid (grauw en ernstig ziek = U1)

Vegetatief , klam/zweterig, misselijk

Trauma uitsluiten - gevaar: scheuring milt/lever - kan op shock (ook enkele dagen na het trauma)

Beloop van de pijn - waar zit het? wat voor soort pijn? neemt het toe? Stilzitten of bewegingsdrang? -ZORG VOOR EEN GOED TOESTANDSBEELD

geprikkelde buik meer last bij hoesten

acute buik: meer last bij hoesten, aanraken en bij bewegen. 

Moeilijke woorden:

Aneurysma: verwijding van de aorta.

Melaena: Bloed bevattende, pik, teer of dropzwarte ontlasting. 

Ileus:  darmobstructie, gepaard met hevige pijn 

PID: Pelvic inflammatory disease. ontsteking in het kleine bekken ten gevolge van verspreiding van micro-organismen.

Niersteenkoliek: Stekende, niet acute en intense pijn in de flank die vaak uitstraalt naar de balzak of liezen.

Pancreatitis: Ontsteking van de alvleesklierdoor afsluiting van de afvoergang. Oorzaak: vaak door galstenen of alcoholmisbruik. 

Urineretentie: volle blaas en aandrang maar niet in staat om te plassen. Is vaak pijnlijk en kan bij ouderen vaak uiten in onrust. 

We bekijken de vragen op de kaart - schrijf mee

Doe de kaart van buikpijn volwassene op de beamer en loop stap voor stap de vragen/criteria door 

(zie lesopzet voor uitwerking) 

Mw. Smit belt. Ze geeft aan hevige kloppende buikpijn te hebben wat doorstraalt naar rug. Ze is aan het zweten, bleek en duizelig. Waar denk je aan?

1. Ileus
2. Pancreatitis
3. Obstipatie
4. Aneurysma

Ileus: hevige pijn, kolieken, braken

Pancreatitis: doffe pijn midden bovenbuik 

Man belt voor zijn vrouw (45jaar)met pijn rechts onderin de buik. Hij geeft aan dat zij pijncijfer 7 heeft. De pijn is er, maar bij bewegen is de pijn veel erger. Waar denk je aan?

1. Galsteenaanval
2. Aneurysma
3. Koliekpijn
4. Appendicitis

Qua plaats en verloop van de pijn denk je aan een appendicitis

Galsteen en koliek is meer hevige pijn en in aanvallen met bewegingsdrang

Bij aneurysma zal de pijn vermoedelijk hoger in de buik zitten, uitstralen naar de rug

Braken 

Kun je in je eigen woorden omschrijven wat braken is? 

Kun je oorzaken noemen van braken?

Is braken ernstig? 

Braken is een krachtige peristaltische beweging van het bovenste deel van het spijsverteringskanaal, tegen de natuurlijke richting in. Dit wordt aangestuurd door het braakcentrum in je hersenstam.

Braken heeft een functie

Het is een effectieve manier van het lichaam om zich te ontdoen van ongewenste inhoud van maag en/of bovenste gedeelte van de darm.

Oorzaken:

Virus/bacterie

Bedorven voedsel

Alcohol/drugs

Stress

Evenwichtsstoornis

Onderliggende ziektes

Braken is vaak onschuldig, maar kan een uiting zijn van een onderliggend/ernstig ziektebeeld 

Meestal geldt: onschuldig braken gaat gepaard met misselijkheid 

ABCDE & WHAM

Wat zou je vragen om de ABCDE in te kunnen schatten? 

Wat ga je tijdens de WHAM fase van je gesprek uitvragen?

Bloedbraken - C

AVPU - D

WHAM: sinds wanneer? hoe vaak? hoe veel? VG/MED patiënt? al iets aan gedaan? 

We bekijken de vragen op de kaart - schrijf mee

Doe de kaart van braken op de beamer en loop stap voor stap de vragen/criteria door 

(zie lesopzet voor uitwerking) 

Vragen? Check voor jezelf: 

Kun jij een goed/volledig/veilig triage gesprek voeren over de ingangsklacht diarree, buikpijn volwassene en braken?

Weet/ken je de alarmerende symptomen?

Kun je adviezen geven? (tussentijds - contact - zelfzorg) 

Huiswerk

Huiswerk: 

- Maken Medilect: Braken, buikpijn volwassene en diarree

- Voorbereiden volgende week: Rectale klachten, obstipatie en aambeien. 

Inlezen in triagewijzer en thuisarts.nl, vragen noteren, casus schrijven over 1 van de onderwerpen.