7.1 Wateroverlast in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Wateroverlast

Lesdoel

• Hoe ziet een rivier eruit?
• Welk beleid wordt er gevoerd rondom rivieren?
• Welk kustbeleid wordt er gevoerd in Nederland?

Wat zie je hier?

7.1 Een stroomgebied

Stroomgebied

en 

waterscheiding

Lengteprofiel

Stroomstelsel:

• Bovenloop
• Middenloop
• Benedenloop

Verval en verhang

Dwarsprofiel: ongetemde rivier

Dwarsprofiel: getemde rivier (met dijken)

Soorten rivieren

1. Gletjserrivier
2. Regenrivier
3. Gemengde rivier

7.2 De waterafvoer

Vertragingstijd dus geen piekafvoer

afhankelijk van:

1. vegetatie
2. ondergrond
3. invloed van de mens

Bescherming tegen het water

Constant aanpassing nodig.

1. Kribben: stroomsnelheid wordt hoger, diepte en sedimentatie 

worden vertraagd

Beschermingsmaatregelen

2. Dijkverzwaring: sedimentatie in winterbed, rivier hoogt zichzelf op.

3. Kanaliseren van de rivier:  stuwen, rechttrekken bochten -> bevaarbaarheid

Beschermingsmaatregelen

5. ophogen zomerdijk: meer agrarisch gebruik uiterwaarde, verkleining overstromingsgebied

6. Verstedelijking en verstening: afname vertragingstijd, kans op piekafvoer

Beschermingsmaatregelen

7. Noodoverloopgebieden

door menselijk handelen

onregelmatiger regiem = afvoer

grotere kans op verhoogde piekafvoer

Klimaatverandering

als gevolg van versterkte broeikaseffect:

• neerslag neemt toe
• gletsjers zullen sneller smelten
• vaker extreme weersituaties

Gevolg voor rivieren

1. onregelmatiger regiem rivieren door onregelmatig neerslagregiem
2. vaker verhoogde piekafvoer door afname waterbergend vermogen uiterwaarde
3. moeilijkere afvoer rivieren door verhoogde zeespiegel, hogere waterstanden en verzilting

7.3 Rivierbeleid

Ruimte voor de rivier

7.4 De kust en het kustbeleid

Zachte kust:

Zand en klei

Z -> N

1. Estuariumkust

2. Duinenkust

3. Waddenkust

Harde kust:

gevormd door de mens

1. Zeewerende dijken in een duinenkust

2. Dammen; kustlijnverkorting

3. Strekdammen en pieren

Estuarium

Zeewerende dijk

Dreiging

1. Zeespiegelstijging
2. Bodemdaling (kanteling + inklinken)
3. Combinatie van 1 en 2: relatieve zeespiegelstijging
4. Klimaatverandering: instabiel weer -> meer stormen