3.9 Spelling - deel 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat je in deze les leert...

1. Spelling: voltooid deelwoord en tegenwoordig deelwoord uit paragraaf 3.9

Bedrijvende en lijdende vorm

§3.7 Grammatica zinsdelen

Duik erin! Kijk de filmpjes van Ta!ent en lees nauwkeurig de theorie uit het leerwerkboek. In Lessonup staat een les met herhaling van de lesstof en extra filmpjes. :))))))))

Waarom? Voor afwisselende zinnen zorgen, de handelende personen niet willen of kunnen noemen.

Het onderwerp doet iets of ondergaat iets!

In een bedrijvende/actieve zin verricht het onderwerp de handeling uit het werkwoordelijk gezegde.

In een lijdende of passieve zin ondergaat het onderwerp de handeling van het werkwoordelijk gezegde.

Voorbeeldzin 

Bedrijvend/actief  = Jan / organiseert / een feest.

Lijdend/passief      = Het feest / is / door Jan / georganiseerd.

Een bedrijvende zin kan je  'lijdend' maken en andersom!

Van een bedrijvende zin kan je een lijdende zijn maken als er een lijdend voorwerp in staat. Dat doe je met de werkwoorden  'zijn' en 'worden'. 

Het lv wordt dan het o in de lijdende zin. 

Jara / laat / de hond / uit. = actief

De hond / wordt / uitgelaten.=passief

Door wie wordt de handeling verricht in een lijdende/passieve zin? 

In sommige lijdende/passieve zinnen staat

 wie de handeling uit het wg verricht. 

Dan staat er 'door' en dat heet

een  'door-bepaling'. 

Dit zinsdeel benoem je als bijwoordelijke bepaling (bwb). 

De hond / wordt  /uitgelaten / door Jara. 

         o      /      pv      /       wg      /          bwb

Schema werkwoordspelling? Bladzijde 242!

3.9 Spelling: Voltooid deelwoord 

Als er een voltooid deelwoord in de zin staat, is de pv meestal een vorm van zijn, hebben of worden. 

Spellen voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden? 

Het werkwoord langer maken of 't ex-kofschip!

Bijvoorbeeld: bezorgen - bezorgde - bezorgd

Voorbeelden

gedanst

verhuisd

Hoe spel je het voltooid van sterke werkwoorden?

Spelling voltooid deelwoord bij 

sterke werkwoorden

Bij sterke werkwoorden verandert de klinker in de verleden tijd en eindigt het voltooid deelwoord op -en:

     lopen - liep - gelopen

     wijzen - wees - gewezen

     helpen - hielp - geholpen. 

3.9 Spelling: Tegenwoordig deelwoord

Als de handeling nog niet voorbij is, dan gebruik je een TEGENWOORDIG DEELWOORD. 

Spellen? Plak een 'd' achter de infinitief!

Bijvoorbeeld : Gierend van de lach kwamen de leerlingen online.

                              De postbode deed fluitend zijn ronde.

Twijfel je of het en tegenwoordig deelwoord is?

Vervang het tegenwoordig deelwoord door en bijzin met 'terwijl".

De vriendinnen sloten elkaar huilend in de armen.

Terwijl ze huilden, sloten de de vriendinnen elkaar in de armen.

Wat?	§ 3.9 Spelling: opdrachten 1, 2, 4, 5ab, 6
Hoe?	Online Ta!ent
Hulp?	Boek, klasgenoot, Straver
Resultaat?	Huiswerk
Leerdoel	Voltooid deelwoord en tegenwoordig deelwoord spellen
Klaar?	Daltontaak week 5/6