6-13 juni

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

 Begrijpend lezen 

Vorige les

• Tekstdoelen
• Opbouw van een tekst
• Manieren om een tekst in te leiden
• Manieren om een tekst af te sluiten
• Onderwerp en deelonderwerpen
• Hoofdgedachte
• Functie van de titel
• Alinea’s

Deze les ga je...

• ...leren wat feiten zijn.
• ...ga je leren wat een mening is.
• ...het verschil tussen objectief en subjectief leren.

• leren wat verwijswoorden zijn.

Verschil feit en mening

Feit

• Is waar of niet waar
  
• Kun je controleren
  
• Bijv: "het is buiten 26 graden"

Mening

• Is wat iemand vindt
  
• Kun je niet controleren
  
• Bijv: "ik vind het veel te warm buiten"
• 
  

Objectieve teksten ...

• ... bevatten feiten (geen meningen)
  

• Tekstsoorten:
  
• informatieve teksten (tekstdoel: informeren)
• beschouwende teksten (tekstdoel: opiniëren)

• Let op: In een objectieve tekst kan de mening van een ander voorkomen (niet die van de schrijver).
  

Subjectieve teksten ...

• ... bevatten de mening van de schrijver.
  

• Tekstsoorten:
  
• activerende teksten (tekstdoel: activeren)
• betogende teksten (tekstdoel: overtuigen)

Op maandagochtend 23 januari is mijn fiets gestolen. Ik ben toen naar het politiebureau gegaan om aangifte te doen.

1. Objectief
2. Subjectief

De politieagent vertelde mij dat ze nooit iets met gestolen fietsen doen.

1. Objectief
2. Subjectief

Ik vond het heel jammer dat de politie niets met mijn aangifte kon doen. Ik was erg verdrietig.

1. Objectief
2. Subjectief

De agent wenste mij een fijne dag. Dat vond ik erg attent van hem.

1. Objectief
2. Subjectief

Thuis vertelde mijn moeder dat er om 12 uur ook nog een inbraak was gepleegd in de straat.

1. Objectief
2. Subjectief

Die inbraak vond plaats in het mooiste huis van de straat.

1. Objectief
2. Subjectief

Verwijswoorden

het-woorden (enkelvoud)	het, dit, dat, zijn	Het vak dat ik het leukste vind is gym.
de-woorden (enkelvoud)	Mannelijke woorden: hij, hem, zijn, deze, die	Het lokaal is van meneer De Rooij. Hij heeft nu pauze. Het is zijn lokaal.
de-woorden (enkelvoud)	Vrouwelijke woorden: zij, ze, haar, deze, die	Marieke houdt van lezen. Zij heeft veel boeken. Haar boekenkast staat vol.
meervoudsvormen	ze, zij, hen, hun, deze, die	Stroopwafels zijn lekker; ik kan ze de hele dag door eten.

Theorie

Je schrijft dit / dat: bij alle het-woorden

• dit = dichtbij (het huis > dit huis)
• dat = veraf (het huis > dat huis)

Je schrijft deze / die: bij alle de-woorden (enkelvoud en meervoud)

• deze = dichtbij (de boom > deze boom)
• die = veraf (de boom > die boom)

Waar is mijn fiets? ..... staat buiten.

1. die
2. dat
3. deze

De jongen ..... met Ilona zit te kletsen, heet Leo.

1. dat
2. dit
3. die
4. deze

Het kleed .... daar ligt, is van mijn moeder geweest.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

In welke zin is het juiste verwijswoord gebruikt?

1. We gingen een film kijken, DIE zij niet leuk vond.
2. We gingen een film kijken, DAT zij niet leuk vond.

In welke zin is het juiste verwijswoord gebruikt?

1. DAT hondje is heel schattig en zacht.
2. DIE hondje is heel schattig en zacht.
3. DIT hondje is heel schattig en zacht.

Herschrijf met de juiste verwijswoorden:
Siem heeft zin in de vakantie. Siem gaat dan samen met Siems ouders een weekje weg. Siems vader heeft Siem verteld dat Siem en de ouders van Siem naar Kreta gaan.

Wat moet er op de puntjes
(auto is een mannelijk woord):
Je vroeg waar de auto was? We hebben ... in de straat hierachter geparkeerd.

1. het
2. hem
3. die

Wat moet er op de puntjes
(vereniging is een vrouwelijk woord):
De voetbalvereniging heeft laten weten dat ... een eindfeest geeft.

1. die
2. het
3. ze

Wat moet er op de puntjes
Het groepje krijgt een beloning, want ... werkt heel hard.

1. het
2. zij
3. hij

Vorige & deze les

• Feiten & mening
• Objectief & subjectief
• Verwijswoorden
  

• Deze les:
• Verwijswoorden
• Signaalwoorden

Herschrijf met de juiste verwijswoorden:
Margriet is gek op paardrijden. Margriet heeft een eigen paard. Het paard van Margriet heet Wolfje. Elke vrijdag gaat Margriet naar de manage van Margriets oom. Daar staat het paard van Margriet. Margriet maakt op vrijdag de stal schoon. Daarna gaat Margriet op Wolfje rijden.

Waar verwijst 'Het' (zin 2) naar?

Waar verwijst 'hij' (zin 5) naar?

Waar verwijst 'Andere' (zin 7) naar?

Waar verwijst 'Daardoor' (zin 8) naar?

Waar verwijst 'hem' (zin 9) naar?

Waar verwijst 'het ondenkbare' (zin 9-10) naar?

Waar verwijst 'hij' (zin 11) naar?

Waar verwijst 'hier' (zin 11) naar?

Waar verwijst 'ze' (zin 12) naar?

Signaalwoorden

We gaan elke woensdag voetballen.
In de regen spelen we niet.

Stoppen met roken is gezond.
Je houdt geld over.

Fien gaat elke week drie keer naar de sportschool. In het weekend zwemt Fien een uur.
Fien haat sporten.

De man fietste kilometers lang op zijn achterwiel.
Hij at een appel.
Hij ging niet onderuit.