7.2 Zuren en zure oplossingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

7.2 Zuren en zure oplossingen

Leerdoelen

• Je leert wat de chemische eigenschappen zijn van zuren.
• Je leert een aantal bekende zuren kennen.
• Je leert het verschil kennen tussen sterke en zwakke zuren.

Deze les

• Herhalen koolstofchemie -> zuurgroep
• Uitleg zuren
• Applet sterk/zwak zuur/base
• Lezen 7.2
• Maken 15 t/m 19, 21 t/m 25

Herhaling koolstofchemie

Ethaan

Eth = 2 C

-aan = enkele bindingen tussen C's

Binas 66CD

Ethaanzuur

zuur = COOH-groep

Molecuulformule ethaanzuur = CH3COOH

Geef de naam van het molecuul.

Zuren

• Een zuur is een deeltje wat één of meerdere H+ ionen kan afstaan aan een base.
• Ook wel een H+ donor genoemd.
• Als een zuur oplost in water ontstaat het oxoniumion, H3O+, doordat de H⁺ ionen binden aan watermoleculen.
• Hoe meer H3O+ in oplossing, hoe zuurder de oplossing (dus hoe lager de pH).
• Bij een alkaanzuur, wordt de H+ van de zuurgroep afgestaan.

Oplosvergelijking (ionisatie) zuren

• Zoutzuur = oplossing van waterstofchloride in water (Binas 66A):

HCl + H2O -> H3O+ + Cl-

• Oplossen van zwavelzuur in water (Binas 66B):

H2SO4 + 2 H2O -> 2 H3O+ + SO42-

• Oplossen van azijnzuur (ethaanzuur, Binas 66A) in water: 

CH3COOH + H2O -> H3O+ + CH3COO- 

Geef de vergelijking waarbij mierenzuur wordt opgelost. Gebruik Binas 66A/D (en evt. 49).

Sterke en zwakke zuren

• Binas 49 geeft een overzicht van bekende zuren en basen.
• Onder te verdelen in: sterk, zwak en zeer zwak, zie volgende slide.
• Hoe sterker een zuur, hoe makkelijker het H+ ion kan worden afgesplitst.
• Bij gelijke molariteit, heeft een sterk zuur een lagere pH, een hogere geleidbaarheid en zal hij sterker reageren dan een zwak zuur (meer H3O+ in oplossing).

Binas 49

Binas tabel 49_1

Binas tabel 49_2

Is salpeterzuur een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49 en 66B.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het sulfide-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het ammonium-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 66B en 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Binas 49

NH₄⁺

S2-

HNO3

In rood de antwoorden op de quizvragen

Applet - sterke en zwakke zuren/basen 

• Op de volgende slide staat een link naar een applet over sterke en zwakke zuren en basen.
• Je kunt de pH meten met een pH-meter en universeel indicatorpapier bij verschillende oplossingen.
• Bekijk ook de verhouding tussen de deeltjes.

https:

Deze les

• Herhalen koolstofchemie -> zuurgroep
• Uitleg zuren
• Applet sterk/zwak zuur/base

• Lezen 7.2
• Maken 15 t/m 19, 21 t/m 25

Wat is de formule van de gemeenschappelijke deeltjessoort in alle zure oplossingen?

Geef de formule van elk van de volgende zuren.

a. koolzuur

b. azijnzuur

c. zwavelzuur

Geef de naam van elk van de volgende zuren.

a. HCl

b. H2O + CO2

c. H3PO4

Geef voor elk van de volgende zuren de vergelijking van de reactie die optreedt als het in contact komt met water.

a. waterstofchloride

b. salpeterzuur

Geef de notaties van elk van de volgende zure oplossingen.

a. verdund salpeterzuur

b. verdund zwavelzuur

c. zoutzuur

H+ (aq) + Cl− (aq)

2 H⁺ (aq) + SO_4⁠²⁻ (aq)

HNO₃ (l)

HCl (g)

zoutzuur

salpeterzuur

waterstofchloride

 zwavelzuuroplossing

Zwavelzuur, H₂SO₄, is een tweewaardig zuur, dat wil zeggen dat er bij de reactie met water twee H⁺‑ionen per molecuul zwavelzuur ontstaan.

Bereken het aantal mol H⁺ in een oplossing van 5,4 gram zwavelzuur in 1,0 L water.

Antwoord

De molaire massa van H₂SO₄ is 98,079 g mol⁻¹.

5,4 g H₂SO₄ ≙ 5,4/98,079 = 0,0551 mol

1 mol H₂SO₄ geeft 2 mol H+.

Dus in 1,0 L water zit 2 × 0,0551 = 0,11 mol H+ (twee significante cijfers).

Wat is het verschil tussen een sterk zuur en een zwak zuur?

In Binas tabel 49 staan een aantal zuren gerangschikt van sterk naar zeer zwak. De eerste zeven zijn sterke zuren, na H3O+ beginnen de zwakke zuren.

Zoek in de Binas tabel de zuren HBr en HF op. Geef de naam van deze zuren en geef van elk aan of het een sterk of een zwak zuur is.