VAI Les 6 Ontwikkelingspsychologie en gedrag

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

VAI Les 7 Ontwikkelingspsychologie en gedrag

VAI

Ontwikkelingspsychologie en gedrag

Wat is ontwikkelingspsychologie?

Samengesteld uit 2 woorden: ontwikkelen & psychologie

• Ontwikkelen: Groeien, talenten leren kennen en gebruiken en vaardigheden aanleren

• Psychologie: wetenschappelijke studie van gedrag en manier van denken van mensen

In ontwikkelingspsychologie wordt er gekeken naar drie gebieden waarop mensen zich kunnen ontwikkelen:

• Groeien: Lichamelijke groei
• Leren: verwerven van theoretische, praktische en sociale kennis en vaardigheden
• Rijping: ergens 'aan toe zijn' om wel of niet iets te leren.

In ontwikkeling van mensen kun je drie gebieden onderscheiden:

• De fysieke en motorische ontwikkeling
• De cognitieve ontwikkeling
• De psychosociale ontwikkeling

De fysieke en motorische ontwikkeling

• Fysieke groei: vooral in de eerste 4 levensjaren

-Groei hangt af van aanleg en omgeving

• Motorische ontwikkeling, onderscheid tussen:

-Grove motoriek(lichaamscoordinatie, balans, bewegen)

-Fijne motoriek: functioneren van de handen

De cognitieve ontwikkeling:

Bij cognitieve ontwikkeling gaat het om:

• Het denken en intelligentie
• De creativiteit
• Waarnemen van je omgeving
• Fantasie

Cognitieve ontwikkeling: Hoe verwerven kinderen kennis en inzicht?

Het sensori-motorisch stadium: 0-2jaar: De zintuigen staan centraal

Het pre-operationele stadium: 2-7jaar: Kind denkt egocentrisch middelpunt van de wereld.

Het concreet-operationele stadium: 7-11jaar: Kind gaat systematisch/ logisch denken.

Formeel-operationele stadium: vanaf 12j: Kind leert abstract denken en redeneren (nadenken en standpunt bepalen)

De psychologische ontwikkeling:

=Hoe gaat een kind om met andere mensen?

Bij ontwikkeling van sociale interactie speelt imitatie een grote rol. bv moedertje en vadertje spelen: 

          Kinderen leren beter communiceren met elkaar en kunnen beeld van de werkelijkheid checken

Ontwikkelingsfasen:

Deens-Amerikaanse psycholoog Erik Erikson zag ontwikkeling als een levenslang proces.

In dit proces zijn 8 verschillende fasen

 te onderscheiden:

Risicofactoren en beschermende factoren

=invloed op ontwikkeling kind of volwassenen

• Risicofactoren: gedragingen, omstandigheden of kenmerken die de kans dat de ontwikkeling verstoord raakt vergroten

• Beschermende factoren: kunnen bescherming bieden tegen negatieve invloeden van een situatie, persoon, omstandigheden op de ontwikkeling kind/volwassene

Risicofactoren en beschermende factoren:

Niveau van het kind:

Risicofactoren en beschermende factoren: Niveau van gezin:

Risicofactoren en beschermende factoren: 

Niveau van omgeving

Persoonlijkheid en gedrag

Wat is persoonlijkheid?

=Waarop iemand denkt, voelt handelt omgaat met zichzelf en de wereld

Basis van persoonlijkheid: Karakter en temperament

• Karakter: Aangeboren eigenschappen, moeilijk te   veranderen!

     Jijzelf en omgeving kunnen je karakter beinvloeden maar ze       blijven in meer of mindere 

     mate wel aanwezig. bv. koppigheid

• Temperament: Wijze waarop je op situaties reageert. Dit temperament zie je bij baby's direct na de geboorte al

Hoe zou jij je eigen temparement omschrijven?

Ontwikkeling van persoonlijkheid

Verschillende factoren spelen een rol: 

Je aanleg, opvoeding, gezin van herkomst, sociale omgeving.

Volgende karaktertrekken blijken aangeboren te zijn:

-Sociale vaardigheden

-Agressiviteit

-Extraversie

-Openstaan nieuwe ervaringen

-Emotionele stabiliteit

-Zorgvuldigheid

Persoonlijkheid wordt bepaald door aanleg, omstandigheden maar ook zelfbepaling!

= Door zelfbepaling kun je zijn wie je wilt zijn, mogelijkheid om zelf richting te geven aan je eigen ontwikkeling!

Wat of wie heeft in jouw leven een grote invloed gehad op de ontwikkeling van je persoonlijkheid?

Wat is Gedrag?

=Alles wat je bewust of onbewust, waarneembaar doet en laat. Je gedrag kun je niet aan of uit zetten. Het is er altijd!

• Bewust gedrag: Eerst denken dan doen
• Onbewust gedrag: Volgt vanuit reflex of 'spontane' actie

Hoe interpreteer/beoordeel je iemands gedrag?

• Eerste indruk: is gebaseerd op een eerste indruk zonder de context te weten. 
• Generaliseren: Een of enkele waarnemingen algemener maakt. Op basis van een enkele waarneming doe je een algemene uitspraak. 
• Hokjesdenken/Stereotyperen: oordelen op basis van kant en klare oordelen. bv ambtenaren zijn liever lui dan moe.
• Vooroordelen: Nog voordat je een ander kent heb je je oordeel klaar.
• Waarnemen, observeren en objectiveren (=jouw observaties toetsen).

Huiswerk:

Module 5: Gezondheid en gedragsverandering (p 187 to 216) zelf lezen en bestuderen.