Een alinea schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Les 1

Een alinea schrijven

Wat gaan we doen?

Lesdoel

Theorie

Opdrachten maken

Een alinea schrijven

Een tekst wordt overzichtelijk als je hem verdeelt in alinea's.

Vergelijk de volgende twee afbeeldingen en beantwoord daarna de vraag.

Maar hoe schrijf je een goede alinea?

• De belangrijkste informatie van de alinea zet je in de eerste zin, de kernzin.
  
• Vraag je daarna af wat de lezer nog meer moet weten over dit onderwerp, die informatie zet je in de volgende zinnen.
• Begin een nieuwe alinea als je over een nieuw deelonderwerp gaat schrijven.
  

Let op

• Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.
  
• Binnen een alinea schrijf je de zinnen achter elkaar door.
  

Op een nieuwe regel beginnen kan op twee manieren 

Door de regel niet door te laten lopen, maar na het laatste woord op de volgende regel door te gaan.

Door het gebruik van een witregel.

Formuleren

We gaan deze les leren hoe je aantrekkelijk kan formuleren.

Het leerdoel van deze les is:

Je leert aantrekkelijk te formuleren.

Je leert dat je woorden die bij elkaar horen, bij elkaar moet plaatsen.

Het formuleren van een zin

Als je een zin verkeerd formuleert kan je soms verkeerd begrepen worden. Dat kan lastig zijn en soms ook vervelend.

Let goed op dat je de juiste woorden bij elkaar zet als je een zin formuleert.

Hierna een paar voorbeelden. Zien jullie welke zinnen beter geformuleerd zijn?

Zinsvolgorde

De normale zin

Volgorde: OPA:  Onderwerp – persoonsvorm – rest van de zin – (infinitief/vdw)

Voorbeeld: Ik fiets naar huis. / Ik wil naar huis fietsen. / Ik ben naar huis gefietst.

Inversie

Volgorde: POA: Persoonsvorm – onderwerp – rest van de zin – (infinitief/vdw)

Voorbeeld: Fiets ik naar huis? / Morgen fiets ik naar huis. / Morgen wil ik naar huis fietsen.

In sommige situaties wisselen het onderwerp en de persoonsvorm van plek (inversie), namelijk:

- Bij vraagzinnen

- Als er een woordgroep vooraan in de zin wordt geplaatst, zoals het woord ‘morgen’

Zinsvolgorde (2)

De bijzinstructuur

Volgorde: onderwerp – rest van de zin – alle werkwoorden

Voorbeeld: Ik neem mijn regenjas mee, omdat ik naar huis wil fietsen. / Ik kom te laat, tenzij ik nu naar huis fiets.

De ‘rest’ van de zin

1. Tijd

tijd is belangrijk in Nederland en dat noemen we meestal als eerste in een zin.
Het tijdstip kan ook helemaal vooraan in de zin komen te staan. Dan volgt er altijd een inversie.

2. Manier

hoe gebeurt het?

3. Plaats

de plaats wordt meestal als laatste genoemd.

Kijk maar eens naar deze voorbeelden:

- Ik fiets nu snel naar huis.

- Ik ga morgen op de fiets naar het werk.

- Vandaag ga ik op de fiets naar het werk.

Zinsvolgorde (3)

De ‘rest’ van de zin:

1. Tijd

tijd is belangrijk in Nederland en dat noemen we meestal als eerste in een zin.
Het tijdstip kan ook helemaal vooraan in de zin komen te staan. Dan volgt er altijd een inversie.

2. Manier

hoe gebeurt het?

3. Plaats

de plaats wordt meestal als laatste genoemd.

Kijk maar eens naar deze voorbeelden:

- Ik fiets nu snel naar huis.

- Ik ga morgen op de fiets naar het werk.

- Vandaag ga ik op de fiets naar het werk.

Zinsvolgorde

Tips:

Varieer in volgorde (OPA, POA, APO)

Zorg voor een goede basis en kleed de zin aan met tijd, plaats en manier

Varieer qua opbouw van alinea:
Kernzin -> toelichting/voorbeeld
Toelichting/voorbeeld -> Kernzin

Zorg voor verbinding tussen de alinea's door signaalwoorden te gebruiken

Opdracht

Je schrijft individueel een tekst met één van de volgende onderwerpen:

- Een eerbetoon aan één van je idolen

- Wat staat er op jouw bucketlist?

- Welke droom wil jij nog waarmaken?

Je tekst moet voldoen aan de volgende eisen:

- Tussen de 150 en 200 woorden

- Variatie in zinsvolgorde (OPA, APO, POA)

- Minimaal 3 alinea’s met duidelijke opbouw (kernzin + toelichting, toelichting + kernzin)

- Maximaal 4 spelfouten

- Passende titel