Samenvatting Hoofdstuk 1 Havo3

Samenvatting Hoofdstuk 1 Havo3

H1. Scheikunde is overal

Par. 1.1 Stofeigenschappen

        mengsel en zuivere stof

verschil op microniveau

Stofeigenschappen

• Kenmerken die bij de stof horen. 
• Aan deze kenmerken kun je een stof herkennen

Voorbeelden van stofeigenschappen:
Kleur, geur, smaak, kookpunt, smeltpunt, 
brandbaarheid, oplosbaarheid, ...

Waarom zijn massa en volume zijn GEEN stofeigenschappen?

Grootheden en eenheden

Eigenschappen die je kunt meten, noem je grootheden. 
Zoals: afstand, massa, volume

De maat die je gebruikt, noem je de eenheid.                        meter meter (m), kilogram (kg), liter (l) 
Een grootheid kan dus meerdere eenheden 
hebben.

Belangrijke stofeigenschap: Dichtheid

dichtheid=​volume​​massa​​

dichtheid=​m​3​​​​kg​​

De dichtheid is een stofconstante dat zegt:

Als je 1 kubieke meter van een stof hebt, dan is dat zoveel kilogram.

kg = kilogram

m^3 = kubieke meter

/ = per

Kg/m^3 = kilogram per kubieke meter.

1 kubieke meter = 1000:

par. 1.2 Veiligheid

Leerdoel 1.2:

- hoe je veilig omgaat met stoffen

- wat voor materialen je gebruikt tijdens een experiment

- een natuurwetenschappelijk onderzoek uitvoeren

Veiligheid

Gevaarlijke stoffen en mengsels worden in gevarenklassen ingedeeld. 

Hiernaast staan de acht belangrijkste GEVARENPICTOGRAMMEN.

Dit zijn internationale symbolen zodat iedereen weet welk gevaar een bepaalde stof kan veroorzaken.

H-zinnen en P-zinnen

H zinnen: gezondheidsgevaren (H = hazard) 

P zinnen: preventie (P = prevention) = voorkomen van ongelukken

Van alle stoffen kun je H- en P-zinnen opzoeken zodat je weet wat je weet welk gevaar de stof kan veroorzaken (H-zinnen) en hoe je moet reageren als jij in aanraking met die stof bent geweest (P-zinnen).

Op de gasbrander zitten 2 draaiknoppen.

Onderaan de brander zit een zwarte knop. Dit is de gasregelaar. Je draait aan deze knop om de hoeveelheid gas te bepalen. 

Onderaan de schoorsteen (die recht om hoogstaande toren), zit een draaischijf. Dit is de luchtregelaar. Met deze schijf regel je hoeveel lucht er bij komt.

gas beetje open, lucht dicht: gele vlam

gas beetje open, lucht beetje open: kleurloze vlam

gas beetje open, lucht helemaal open: ruizende vlam. Deze gebruiken we alleen als dit gezegd wordt, anders gebruik je deze nooit.

Bovenste rij, van links naar rechts:

reageerbuisrekje, reageerbuisborstel, reageerbuisklem, reageerbuis, nooddouche.

Onderste rij, van links naar rechts:

Gasbrander (bunsenbrander), gaasje, spuitfles, kroezentang, driepoot.

De nooddouche mag alleen gebruikt worden in nood. Wordt de douch gebruikt, zonder dat daar de nood voor is, dan wordt dat streng bestraft.

Onderzoek doen (practicum) 

Handelingen: Bij experimenten moet je veel dingen doen (=handelingen)

•  afwegen, stoffen mengen, verwarmen, overgieten, etc

Waarnemingen: Tijdens experimenten moet je altijd opletten wat er precies gebeurt (=waarnemingen). Dit doe je met je zintuigen:

• goed kijken, voorzichtig ruiken, voelen, horen

Conclusies: Als je alle waarnemingen hebt gedaan kan je een conclusie trekken waarom dit allemaal is gebeurd.

1.4 Soorten mengsels en pH

NaSk 

Leerdoel

Aan het eind van deze les: 

• Kun je 3 verschillende mengsels                                           herkennen en benoemen.
• kun je benoemen hoe je voorkomt 

     dat een emulsie ontmengt 

• Kun je de pH van een oplossing bepalen

     en kent de betekenis 

Voorkennis

Oplossing

 Een oplossing is een heldere soms 

 gekleurde vloeistof,

 waarin 1 of meer stoffen zijn opgelost.

 De stof die je oplost kan een vaste stof, vloeistof of gas zijn. 

 ​

 De stof waarin je de andere stof oplost heet een oplosmiddel.​

 ​

 Bijvoorbeeld: ​

 Frisdrank, parfum, bier en witte wijn.​

Suspensie

 Een troebel mengsel van een fijn verdeelde 

vaste stof die zweeft in een vloeistof. ​

 De zwevende vaste stof zakt na enige tijd naar beneden,

 dit heet bezinken​

 Bijvoorbeeld:​

 Chocolademelk, sinaasappelsap en verf. ​

Emulsie

Een troebel mengsel van vloeistoffen, 

waarbij druppeltjes van de ene vloeistof 

in de andere zweven. ​

Het ontmengen van een emulsie kan worden verhinderd door een emulgator. Zeep is een voorbeeld van een emulgator. ​

​

 Bijvoorbeeld:​

 Melk, mayonaise, ​halvarine en reinigingscrèmes.​

Oplosmiddel

 De stof waarin je de andere stof oplost heet een oplosmiddel.​

Bijvoorbeeld: 

water, wasbenzine, alcohol en aceton

de rook

Troebele mengsels

Suspensie	Emulsie	Rook	Nevel	Schuim
vaste stof in een vloeistof	Vloeistof in een vloeistof	vaste stof in een gas	vloeistof in een gas	gas in een vloeistof of vaste stof

pH

- pH geeft de zuurtegraad van een oplsossing aan

- pH schaal van 0 tot 14.

pH: wat meet je?

• "Zuurgraad" meten we in pH
• Het geldt alleen voor waterige oplossingen

• Onder de pH7: zuur
• Boven de pH7: basisch
• Precies pH7: neutraal