§4.2 Europa wordt christelijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

§4.2 Europa wordt chirstelijk

Deel 1

Huiswerk (volgende les)

Schrijf op in je PLENDA

 Maken: opdracht 1 t/m 4 van §4.2

Lezen: §4.2

Huiswerk (volgende week)

Schrijf op in je PLENDA

Volgende les: Maken opdracht 6 t/m 10 van §4.2

Lezen §4.2

Leerdoelen

Na deze les kun je: 

-  Uitleggen hoe het christendom zich in de vroege middeleeuwen verspreidt in West-Europa

- De rol van koningen, missionarissen en kloosters uitleggen bij het verspreiden van het christendom

- Uitleggen hoe de christelijke en Germaanse culturen werden vermengd door één voorbeeld te noemen

Heidenen

In de vroege middeleeuwen zijn veel mensen nog heidenen

Heidenen geloven niet niet christus, maar in natuurgoden

Wat is een heiden?

1. Volger van de Christelijke godsdienst
2. Iemand die het christelijke geloof verspreidt
3. Soldaat van de Frankische koningen
4. Iemand die niet in het Christendom geloven

Filmpje

Het verhaal van Nederland

(vanaf 04:50)

Verspreiding van het christendom

1. Missionarissen
2. Koning
3. Kloosters

Missionarissen 

Christelijke missionarissen willen de heidenen gaan bekeren.

Hier zaten niet alle heidenen op te wachten, daarom stuurden de Frankische koningen soldaten mee 

Met hulp van de heer heidense gebruiken en feesten verbieden

Heidense gebruiken en feesten christelijk maken

Filmpje

De heidenen bekeren door missionarissen 

Filmpje

Heidense gebruiken christelijk maken

Christelijk Europa

Veel heidenen zien de missionarissen al indringers

Missionarissen worden vaak vermoord en hun kerken verbrand

Daarom wordt vaak eerst geprobeerd een vorst te bekeren

Die zullen dan vanzelf hun onderdanen laten dopen

Wat is de juiste omschrijving van het begrip: "Bekeren"?

1. Iemand een andere godsdienst aan laten nemen.
2. Iemand ervan overtuigen dat het geloof het beste is wat er is.
3. Iemand laten geloven dat de natuur het beste is wat er is.

Hier is de slaapzaal. Alle monniken slapen in dezelfde ruimte. 

Om het klooster staat een kloostermuur. De muur beschermt de monniken tegen rovers en wilde dieren. 

Dit is de moestuin. De monniken verbouwen daar groente. 

Dit is de kerk. Dit is het belangrijkste gebouw van het klooster. Hier bidden de monniken. 

Dit is de eetzaal. Hier eten de monniken samen. Tijdens het eten leest één van de monniken voor uit de Bijbel. 

Dit is de kloostergang. Alle gebouwen in het klooster worden verbonden door een kloostergang. Deze heeft een dak, zodat de monniken niet nat worden als het regent. De monniken gebruiken de kloostergang ook om te lezen en te bidden. 

Dit is de kruidentuin. De monniken kweken zelf kruiden om te koken en om mensen beter te maken. Ze maken van sommige kruiden zalf, thee of olie. De monniken weten precies welk kruid zij nodig hebben. 

In de ziekenboeg (hospitaal) zorgen de monniken ook voor de zieken. Alleen zij kunnen medische boeken lezen en hebben ervaring met het verzorgen van zieken.

In het scriptorium (schrijfzaal) schreven monniken boeken over. Doordat er geen drukpers was moest dit met de hand. Een monik kon jaren doen over één boek.

In het klooster

In kloosters leven monniken (m) of nonnen (v). Het hoofd van een klooster is een abt (m) of 

Monniken hebben twee grote taken: bidden en werken

Bidden kan in stilte of in zang, zoals je hoort

Het klooster is dan ook op deze taken ingericht

Als je in het klooster komt hoor je vaak dit:

Werk in een klooster

1. Bestuderen en overschrijven van oude geschriften 
2.  Ziekenzorg
3. Onderwijs

Monniken schreven oude Romeinse en Griekse geschriften over om deze kennis te bewaren. Het overschrijven van deze geschriften duurde héél lang. Daarnaast maakte monniken mooie afbeeldingen bij de geschriften. Dit precieze en langdurige werk, waar veel geduld voor nodig was, wordt ook wel monnikenwerk genoemd.

Kloosterleven

Zou jij kunnen leven in een klooster?

Hier is de slaapzaal. Alle monniken slapen in dezelfde ruimte. 

Om het klooster staat een kloostermuur. De muur beschermt de monniken tegen rovers en wilde dieren. 

Dit is de moestuin. De monniken verbouwen daar groente. 

Dit is de kerk. Dit is het belangrijkste gebouw van het klooster. Hier bidden de monniken. 

Dit is de eetzaal. Hier eten de monniken samen. Tijdens het eten leest één van de monniken voor uit de Bijbel. 

Dit is de kloostergang. Alle gebouwen in het klooster worden verbonden door een kloostergang. Deze heeft een dak, zodat de monniken niet nat worden als het regent. De monniken gebruiken de kloostergang ook om te lezen en te bidden. 

Dit is de kruidentuin. De monniken kweken zelf kruiden om te koken en om mensen beter te maken. Ze maken van sommige kruiden zalf, thee of olie. De monniken weten precies welk kruid zij nodig hebben. 

In de ziekenboeg (hospitaal) zorgen de monniken ook voor de zieken. Alleen zij kunnen medische boeken lezen en hebben ervaring met het verzorgen van zieken.

In het scriptorium (schrijfzaal) schreven monniken boeken over. Doordat er geen drukpers was moest dit met de hand. Een monik kon jaren doen over één boek.

Sleep de uitleg op het juiste begrip!

Klooster

Monnik

Heiden

Geestelijke

Abt

Geestelijke die afgezonderd leeft

Woonplaats van monniken

Hoofd van het klooster

Godsdienstig leider

Iemand die niet het katholieke geloof heeft

Huiswerk (volgende les)

Schrijf op in je PLENDA

 Maken: opdracht 1 t/m 4 van §4.2

Lezen: §4.2

Leerdoelen

Na deze les kun je: 

-  Uitleggen hoe het christendom zich in de vroege middeleeuwen verspreidt in West-Europa

- De rol van koningen, missionarissen en kloosters uitleggen bij het verspreiden van het christendom

- Uitleggen hoe de christelijke en Germaanse culturen werden vermengd door één voorbeeld te noemen

§4.2 Europa wordt chirstelijk

Deel 2

Huiswerk (volgende week)

Schrijf op in je PLENDA

Volgende les: Maken opdracht 6 t/m 10 van §4.2

Lezen §4.2

Wat valt op aan dit stukje van een middeleeuws boek?

Leerdoelen

Na deze les kun je:

- Uitleggen wat geestelijken en heiligen zijn

- Uitleggen wat een pastoor is en welke taken hij heeft

- Uitleggen waardoor geestelijken belangrijk waren voor het bestuur in de middeleeuwen

- Uitleggen waarom geestelijken belangrijk waren voor normale mensen in de middeleeuwen

Geestelijken

Mensen die voor de kerk werken noemen we geestelijken

Er zijn veel verschillende soorten geestelijken

Iedere geestelijke moet luisteren naar de paus

Maar in de dorpen heeft de pastoor het voor het zeggen

Organisatie van de katholieke kerk

Paus

De Paus is de leider van de Katholieke Kerk

Bisschop

De Bisschop is de leider van een kerkelijke provincie (Bisdom)

Pastoor

Een priester is de leider van een kerk in een stad of dorp. Hij leert mensen over het Christendom.

Invloed van de kerk

Trouwen doe je in de kerk

Je kind laat je dopen in de kerk

Je wordt begraven op grond van de kerk

Op zondagen en feestdagen naar de kerk gaan

Iedere kerk heeft een priester. Hij heeft contact met God en kan heillige taken uitvoeren. Verder helpt de priester de gelovigen een goed leven te leiden door de regels uit te leggen, want alleen hij kan de Bijbel lezen. Ook leert de priester mensen om heiligen te vereren.

Er zijn verschillende soorten geestelijken. Geef in het schema aan hoe de macht verdeeld is. 

Paus

Bisschop

Aartsbisschop

Pastoor

Het gewone volk

Bij welke belangrijke momenten in het leven van mensen, speelde de kerk een grote rol?
Geef (minimaal) drie voorbeelden

Een priester heeft in de middeleeuwen verschillende taken. Maak de juiste combinaties.

De priester...	Hoort bij...
Doopt deze mensen
Heeft met hem contact
Hoort bij een...
Zegt hoe je moet leven

Hemel en hel

God

Kerk

Baby

Heiligen

Heiligen zijn personen die zijn gestorven voor het Christendom. Vaak hebben zij (in naam van God) goede daden verricht.
Sint Nicolaas is een voorbeeld van een heilige.

Sint Nicolaas is een heilige afkomstig uit Myra (in het huidige Turkije). Tijdens zijn leven heeft hij allerlei wonderen verricht

Heilige Nicolaas

Nicolaas redt onschuldige soldaten van de dood

Nicolaas brengt drie kinderen tot leven

Huiswerk (volgende week)

Schrijf op in je PLENDA

Volgende les: Maken opdracht 6 t/m 10 van §4.2

Lezen §4.2

Leerdoelen

Na deze les kun je: 

-  Uitleggen hoe het christendom zich in de vroege middeleeuwen verspreidt in West-Europa

- De rol van koningen, missionarissen en kloosters uitleggen bij het verspreiden van het christendom

- Uitleggen hoe de christelijke en Germaanse culturen werden vermengd door één voorbeeld te noemen

Leerdoelen

Na deze les kun je:

- Uitleggen wat geestelijken en heiligen zijn

- Uitleggen wat een pastoor is en welke taken hij heeft

- Uitleggen waardoor geestelijken belangrijk waren voor het bestuur in de middeleeuwen

- Uitleggen waarom geestelijken belangrijk waren voor normale mensen in de middeleeuwen