15.4 - Biotische factoren [les 2]

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

Binas pakken

Een bioloog beweert dat Gieren die in de Alpen wonen tot dezelfde populatie horen. Noem twee voorwaarden waaraan een groep dieren moet voldoen om tot dezelfde populatie te behoren?

Naomi wil een avocadoplant gaan kweken. Op een website leest zij: “Voor een goede groei van de avocadoplant mag de temperatuur niet onder de 10 °C komen en moet de bodem niet te droog zijn. Avocadoplanten wortelen voornamelijk in de bovenste laag van de bodem en bezitten weinig wortelhaartjes. Maar als de grond rondom de wortels continu nat is, gaan de wortels rotten. Een belangrijke veroorzaker van wortelrot is fytoftora (Phytophthora cinnamomi).”

Naomi gebruikt de pit van een avocado die zij in de supermarkt heeft gekocht om een avocadoplant te kweken. Nadat de pit is gekiemd, doet ze hem in een pot met luchtige grond. Naomi plaatst de pot in een helder verlichte ruimte met een constante temperatuur van 11 °C. Ze geeft de gekiemde pit weinig water.

Geef van elke milieufactor aan of deze wel of niet beperkend kan zijn voor de groei van de avocadoplant in deze situatie.

1) Temperatuur                                         3) Water
2) Zuurstof

De bloedzuiger Hirudo medicinalis, komt voor in vennetjes, beekjes en moerassen. Zijn habitat moet aan een aantal kenmerken voldoen. De eieren moeten in een zelfgemaakt kuiltje op een zandige oever naast ondiep water gelegd kunnen worden, waar ze door de warmte van de zon tot ontwikkeling kunnen komen.

Ook moet er voldoende voedsel aanwezig zijn. De larven eten de eerste dagen waterslakjes. Waterslakken komen alleen voor in water met een pH hoger dan 5,5. Na een aantal dagen stapt de bloedzuiger over op bloed van amfibieën en van zoogdieren, zoals reeën en grote grazers, die het water inlopen om te drinken.

Welke relatie bestaat er tussen een larve van de bloedzuiger en een waterslak?

Welke relatie bestaat er tussen de volwassen bloedzuiger en een zoogdier?

DOEL

Je kunt voedselrelaties juist weergeven in een voedselweb of voedselketen en aan de hand van een voedselketen of voedelweb voorspellen wat het effect is van verstoringen (jacht, gebruik van insecticiden, maaien etc)

Je kunt de verschillende termen voor trofische (=voedsel) relaties herkennen en gebruiken

Met het woord voedselnet (of voedselweb) duidt men aan (R)

1. het aantal diersoorten dat elkaar eet
2. de onderlinge voedselrelaties in een ecosysteem
3. het evenwicht tussen de producenten en de diverse consumenten
4. de voedingswijze van spinnen en aanverwante soorten

Voedselketen

biologiepagina.nl

Hoe wordt de in deze bron weergegeven voedselrelatie tussen de zeester en de zeeslak genoemd?

Welk van de organismen in dit voedselweb behoort of welke behoren zowel tot de consumenten van de vierde als tot die van de vijfde orde?

Gebruik je voedselweb van de vorige vraag. Charles is een befaamd visser en heeft een commercieel vissersbedrijf opgezet. Zijn bedrijf specialiseert zich in het vangen van ansjovis.

Beredeneer wat voor effect de aanwezigheid van Charles zijn bedrijf heeft op de populatie witte haaien.

In de praktijk blijkt het antwoord op de vorige vraag niet helemaal te kloppen. Het bedrijf van Charles vangt inderdaad heel veel ansjovis, maar de hoeveelheid otters neemt daardoor niet af. Leg uit hoe dit toch kan. Gebruik wederom je voedselweb.

Antwoorden vorige slide

39 D

40 zie afbeelding

41 - Lemmingen en ganzen om gras (1p)
      - Sneeuwuilen en poolvossen om lemmingen (1p)
42 A

Teken een voedselketen waarvan de larven van de vuursalamander deel uitmaken, bestaande uit vier organismen uit het voedselweb.

Geef met de pijlen de richting van de energiestroom aan.

Huiswerk

Toetsvragen 15.4

Moeilijk? Basiskennisvragen maken, en in KWT de toetsvragen