Bas 3 Kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

3.3 Kruisingen

Planning

1. Terugblik basisstof 3.2
2. Leerdoelen
3. Uitleg basisstof 3.3 (15 min)
4. Opdrachten maken
5. Wat hebben we geleerd?

Terugblik basisstof 3.2

1. Wat is homozygoot?
2. Wat is heterozygoot?
3. Wat is dominant?
4. Wat is recessief?
5. Wat is intermediair fenotype?
6. Hoe schrijven we de letters en combinaties?

Wat is homozygoot?

1. 2 van hetzelfde gen voor een eigenschap
2. één recessieve gen van een eigenschap
3. één dominante gen

Wat is Heterozygoot?

1. Twee verschillende allelen voor dezelfde eigenschap.
2. Twee verschillende allelen voor verschillende eigenschappen.
3. Twee dezelfde allelen voor verschillende eigenschappen.

Wat is een dominant gen?

1. een gen dat niet tot uiting komt
2. een gen dat veranderd is
3. een gen dat wel tot uiting komt
4. een gen die niks doet

Als een eigenschap recessief is....

1. betekent dit dat de eigenschap alleen tot uiting komt als het homozygoot is
2. betekent dit dat de eigenschap alleen tot uiting komt als het heterozygoot is
3. Kan het zowel heterozygoot als homozygoot tot uiting komen alleen minder vaak.

Wat is intermediair?

1. Beide genen zijn even sterk
2. Het fenotype is mengelmoes van ouders
3. De heterozygote variant geeft afwijkend kleur
4. Alle antwoorden zijn goed

Wat is het symbool voor heterozygoot?

1. AA
2. aa
3. Aa
4. aA

Wat is homozygoot dominant?

1. Aa
2. aa
3. AA
4. Aa

Homozygoot recessief

1. AA
2. ArAw
3. Aa
4. aa

Leerdoelen

• Je kunt een kruisingsschema opstellen
• Je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden

Kruisen

• Geslachtelijke voortplanting van 2 dieren of 2 planten
• Fokkers houden zich bezig met het voortplanten van dieren om bepaalde erfelijke eigenschappen door te geven
  
• Zo willen ze een bepaalde vachtkleur, grootte of ander kenmerk

Kruisingen

Bij kruisingen maken we gebruik van bepaalde letters

• P = ouders (parentes)
  
• F1 = kinderen (filii)
  
• F2 = kinderen van kinderen
  

Voorbeeld kruising

• Bij labradors is het gen voor een zwarte vacht dominant = hoofdletter dus A
  
• Gele vacht is recessief = kleine letter dus a
  

Een zwartharig homozygoot vrouwtje paart met een geelharig mannetje

Welke kleuren krijgen de kinderen (F1)?

Stap 1: fenotype en genotype ouders bepalen

Fenotype ouders = een zwartharig homozygoot vrouwtje paart met een geelharig mannetje

Wat is dan het genotype?

 

Stap 1: fenotype en genotype ouders bepalen

Fenotype ouders = een zwartharig homozygoot vrouwtje paart met een geelharig mannetje

Wat is dan het genotype?

Vrouwtje: AA

Mannetje: aa

 

Stap 2: wat kan er in de geslachtscellen doorgegeven worden?

Geslachtscellen geven maar 1 allel van een genenpaar door

• Vrouwtje = AA
  
• Dus in een eicel kan niks anders dan A voorkomen
  

• Mannetje = aa
  
• Dus in een zaadcel kan niks anders dan a voorkomen
  

Stap 2: wat kan er in de geslachtscellen doorgegeven worden?

Zou er een heterozygoot zijn, dan heb je dus verschillende opties!

Stel het zwarte vrouwtje had Aa gehad, dan had ze zowel een A als een a door kunnen geven.

Vrouwtje = AA

Mannetje = aa

Wat is het fenotype van de honden van F1?

Samen oefenen

Krullend haar = dominant (A)

Steil haar = recessief (a)

Vrouw met steil haar krijgt kinderen van man met krullen

• Wat is de genotype van de vader?

Wat is het fenotype van kind P?

Aa

Aa

aa

A

a

Aa

Wat zijn de verhoudingen bij fenotype en genotype van de kinderen?? 

Huiswerk

3.3 Lees in je boek bladzijde 181 t/m 184

Maak opdracht 1 t/m 5 (je kiest zelf of je deze in het boek of online maakt)

filmpje: kruisingen:

https://www.youtube.com/watch?v=PFqr9dopum8

Wat heb je geleerd vandaag?