Paragraaf 2.3: Veranderingen in de puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom allemaal!

Let op de volgende punten:

• Pak je boek 
• Schrift en pen voor aantekeningen
• Mobiel in de kluis!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Herhaling paragraaf 2.1/2.2: Voortplantingsorganen man/vrouw

• Uitleg paragraaf 2.3: Veranderingen in de puberteit

• Zelfstandig werken aan opdrachten paragraaf 2.3

Hoe doen we klassikale vragen:

• Zonder overleg (belangrijk om te controleren of je het zelf weet!)
• Je schrijft het antwoord voor jezelf op 
•  Niet door de klas roepen!
• Ik geef de beurt aan een van jullie om het antwoord te geven

Zaadbal

Zaadleider

Bijbal

Blaas

Zwellichaam

Prostaat

Urinebuis

Waar worden de zaadcellen bij de man gevormd?

1. In de penis
2. In de prostaat
3. In de teelballen
4. In de zaadblaasjes

Wat is de juiste volgorde van hoe zaadcellen het lichaam verlaten?

1. teelbal -> bijbal -> zaadleider
2. bijbal -> zaadleider
3. zaadleider -> teelbal -> bijbal
4. teelbal -> zaadleider -> bijbal

Waar worden de zaadcellen bij een man tijdelijk opgeslagen?

1. Teelbal
2. Prostaat
3. Bijbal
4. Zwellichaam

Op welke volgorde gaat een zaadcel door het mannelijke voortplantingsstelsel bij het ejaculeren? Sleep de onderdelen naar de juiste plek.

1

2

3

4

5

urinebuis

prostaat

zaadleider

bijbal 

teelbal 

Waardoor ontstaat er een erectie?

1. Doordat er bloed in het zwellichaam van de penis wordt gepompt
2. Doordat er sperma in het zwellichaam van de penis wordt gepompt
3. Doordat er zaadcellen in het zwellichaam van de penis wordt gepompt
4. Doordat er zaadvocht in het zwellichaam van de penis wordt gepompt

Een man en een vrouw hebben geslachtsgemeenschap. Ze gebruiken geen voorbehoedmiddelen.
in de afbeelding is het voortplantingsstelsel van een vrouw getekend.

In welk deel komen de zaadcellen het eerst terecht nadat ze de penis hebben verlaten?

1. in deel 1
2. in deel 2
3. in deel 3
4. in deel 4

In welk van de genummerde organen komen zaadcellen bij de geslachtsgemeenschap het eerste terecht?

1. orgaan 1
2. orgaan 2
3. orgaan 3
4. orgaan 4

Wat is de functie van deel P.
(bovenste)

1. In dit deel vindt bevruchting plaats
2. In dit deel vindt ontwikkeling van eicellen plaats
3. In dit deel vindt ontwikkeling van een embryo plaats

Twee leerlingen doen een uitspraak over de functie van deel Q.

Bridget zet dat deel Q vaginaal vocht produceert.
Raoul zegt dat deel Q prikkels opvangt die kunnen leiden tot een orgasme.

1. Alleen Bridget heeft gelijk
2. Alleen Raoul heeft gelijk
3. Beide hebben gelijk.

Eicellen kunnen zich bewegen met een zweepstaart?

1. juist
2. onjuist

Van welk type geslachtcellen worden er het meest geproduceerd?

1. zaadcellen
2. eicellen

Paragraaf 2.3: Veranderingen in de puberteit

Lesdoelen

1. Ik kan omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen.

2. Ik kan de processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

Meisje: schaamlippen, vagina

Jongen: penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken:

Ontstaan in de puberteit onder 

invloed van hormonen uit de hypofyse, 

de teelballen en de eierstokken

Secundaire geslachtskenmerken

Vrouw	Man
Volgroeien eierstokken, baarmoeder en vulva Menstruatie Ovulatie Borsten Beharing Verbreding bekken Onderhuidsvet	Volgroeien zaadballen, bijballen en penis Stemverlaging Beharing Zwaardere botten Meer spierweefsel

hypofyse --> Hormoon

Hypofyse

eierstokken

teelballen

oestrogeen

testosteron

Ontwikkeling geslachtsorganen

De ontwikkeling van de geslachtsorganen begint in de 6de week van de zwangerschap. 

In het begin zijn de organen gelijk.

Hormonen sturen de ontwikkeling aan. Welke hormonen en gemaakt worden, hangt af van de geslachtschromosomen van de baby. 

Hormonen

De hypofyse.

Deze maakt verschillende hormonen:

*Groeihormonen.

* Hormonen die je geslachtsklieren beïnvloeden

Eierstokken.

* Maken vrouwelijk geslachtshormoon - Oestrogeen

Teelballen:

* Maken mannelijk geslachtshormoon - Testosteron

ontstaan secundaire geslachtskenmerken vrouw:

• groei borsten
• groei schaamhaar
• ongesteld
  

hypofyse

geeft startsein 

maakt hypofyse-hormonen

zaadballen

geslachtsorgaan man reageert op hypofysehormonen en 

maken testosteron

eierstokken

geslachtsorgaan vrouw reageert op hypofysehormonen en maken oestrogeen

ontstaan secundaire geslachtskenmerken man:

• penisgroei
• baardgroei
• lage stem etc...
  

Wat is het verschil tussen de 

MENSTRUATIE en de MENSTRUATIECYCLUS?

Menstruatie

Rijping follikel en ovulatie

Menstruatiecyclus 

menstruatiecyclus

Lesdoel check!

Kan ik:

- omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen?

- de processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven?

Hoeveel dagen zijn vrouwen gemiddeld ongesteld?

1. 0 tot 3 dagen
2. 3 tot 5 dagen
3. 5 tot 7 dagen
4. 7 tot 8 dagen

Hoeveel dagen duurt een menstruatiecyclus gemiddeld?

1. 20
2. 22
3. 28
4. 20

Kun je plassen als je een tampon in hebt?

1. Ja
2. Nee

Doet menstruatie altijd pijn?

1. Ja
2. Nee

In welk orgaan kan een eicel worden bevrucht door een zaadcel?

1. in orgaan 1
2. in orgaan 2
3. in orgaan 3
4. in orgaan 4

Hoe worden de stoffen in je lichaam genoemd die o.a. zorgen voor alle veranderingen in de puberteit?

1. Overgang
2. Toverstofjes
3. Zwellichamen
4. Hormonen

Deze hormoonklier(en) regelt
veranderingen in de puberteit.

Je mag meerdere antwoorden kiezen! Er kan 1 antwoord goed zijn, maar het kunnen er ook 2, 3 of alle 4 zijn.

1. Bijnier
2. Eierstok
3. Hypofyse
4. teelbal

Wat zijn geslachtskenmerken?

1. de lichamelijke kenmerken waaraan je het geslacht herkent.
2. de lichamelijke kenmerken waaraan je een persoon herkent.
3. de lichamelijke veranderingen die ontstaan tijdens de puberteit

Aan de slag!

Wat:

Paragraaf 2.3: opdrachten 1 t/m 7

Hoe:

Alleen of in tweetallen

Hulp nodig? Zoek het op in je boek of vraag om hulp

Klaar? Maak een samenvatting en een begrippenlijst paragraaf 2.3

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!