6.4

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

VWO 6

Lesdoel vandaag

Je kunt het verschil in bedrijfsresultaat berekenen tussen de intergrale kostprijscalculatie en  variabelekostencalculatie methode 

Als productie en afzet aan elkaar gelijk zijn

is het (begroot) bedrijfsresultaat bij intergrale kostprijscalculatie en variabelekostprijscalculatie hetzelfde. 

Maar hoe bereken je het bedrijfsresultaat als productie en afzet van elkaar verschillen en er dus sprake is van een voorraadmutatie?  

maand	voorraad begin maand	productie	afzet	voorraad einde maand
januari	1.000	200	150	1.050
februari	1.050	200	100	1.150
maart	1.150	200	300	1.050

= +50

Absorption costing 

= integrale kostencalculatie

Kostprijs = C/N + V /B

Voorraad wordt geactiveerd tegen toegerekende constante en variabele kosten per product 

Direct costing 

= variabele kostencalculatie

Kostprijs = V 

Voorraad wordt geactiveerd tegen variabele fabricagekosten (dus exclusief variabele verkoopkosten) 

Voorbeeld

Viajor BV maakt elektronische component Qaz 

• Normale productie en afzet is 120.000 stuks per jaar 
• Voor 2019: verwachte productie 120.000 en afzet 130.000 stuks 
• Begin voorraad op 1/1/2019 is 15.000 stuks 
• Constante fabricagekosten per jaar € 60.000 
• Variabele fabricagekosten € 1 per stuk 

jaar	voorraad begin maand	productie	afzet	voorraad einde maand
2019	15.000	120.000	130.000	5.000

Intergrale kostprijs

bedrijfsresultaat = verkoopresultaat +/- budgetresultaten 

verkoopresultaat= 130.000 x (€3 - €1,50) =€195.000 

er is geen begroot bezettingsresultaat want B productie 120.000 = N productie 120.000

begroot bedrijfsresultaat = € 195.000

variabele kostencalculatie

bedrijfsresultaat = totale dekkingsbijdrage - constante kosten 

dekkingsbijdrage = 

130.000 x € 2 = € 260.000

constante kosten = € 60.000

begroot bedrijfsresultaat 

= € 260.000 - € 60.000 = € 200.000

begroot bedrijfsresultaat=  € 200.000

Viajor BV maakt elektronische component Qaz

• Normale productie en afzet is 120.000 stuks per jaar
• Voor 2019: verwachte productie 120.000 en afzet 130.000 stuks
• Begin voorraad op 1/1/2019 is 15.000 stuks
• Constante fabricagekosten per jaar € 60.000
• Variabele fabricagekosten € 1 per stuk 

€ 5.000 verschil

= voorraadmutatie

intergrale kostprijs

Voorraad 1/1 = 15.000 x € 1,50 = € 22.500

Voorraad 31/12= 5.000 x€ 1,50= €   7.500

Voorraadafname                      = € 15.000

Variabele kostpijs

Voorraad 1/1 = 15.000 x € 1   = € 15.000

Voorraad 31/12 = 5.000 x € 1= €   5.000

Voorraadafname                  = €  10.000

Viajor BV maakt elektronische component Qaz

• Normale productie en afzet is 120.000 stuks per jaar
• Voor 2019: verwachte productie 120.000 en afzet 130.000 stuks
• Begin voorraad op 1/1/2019 is 15.000 stuks
• Constante fabricagekosten per jaar € 60.000
• Variabele fabricagekosten € 1 per stuk 

€ 5.000 verschil

€ 15.000

€ 10.000

Snel verschil in winst berekenen

verschil = 

(eindvoorraad - beginvoorraad) x constante kosten per product

Nb: als de voorraad is gedaald is de winst bij absorption kosten lager dan bij direct costing. 

variabele kosten 40% van de verkoopprijs = 

   variabele kosten      ..... %

+ winstopslag             40%

= verkoopprijs           100%

€ 19,20 / 60 x 100 = € 32,00

• Dekkingsbijdrage = verkoopprijs - variabele kostprijs  = € 32,00 - € 19,20 = € 12,80
• Uit de dekkingsbijdrage worden de constante kosten voldaan. Break-even bij 25.000 stuks. 
• constante kosten = 25.000 x € 12,80 = € 320.000

Verschil intergrale kostencalculatie- variabele kostencalculatie: constante kosten horen niet tot de kostprijs bij direct costing.

Bereken verschil m.b.v. snelle methode = verschil o.b.v. voorraadmutatie

Verschil absorption costing - direct costing: constante kosten horen niet tot de kostprijs bij direct costing. In deze opgave is machine-uurtarief deels constant: 60% van € 2,50 = € 1,50

verschil = (eindvoorraad - beginvoorraad) x constante kosten per product

- 1.000 x € 1,50 = - € 1.500

voorraad gedaald dus winst bij absorption costing ligt € 1.500 lager