H3.3 - Genenparen (KBL)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

KBL H3.3 Genenparen

Planning

• Uitleg
• Leerdoelen checken
• Opdrachten maken
• Les afsluiten 

Leerdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• Het verschil tussen fenotype en genotype
• Het verschil tussen homozygoot en heterozygoot
• Het verschil tussen dominante en recessieve genen

Erfelijke eigenschap

Niet erfelijke eigenschap

Behaarde bladeren

Blauwe ogen

Litteken 

Piercing

Kort haar

Krullend haar

Eelt op je handen

Chromosomen en genen

• Chromosomen bevatten de informatie
  voor alle erfelijke eigenschappen
  
  
• Een gen is een stukje chromosoom met
  informatie voor één erfelijke eigenschap

Genotype

• Het genotype is de informatie voor alle erfelijke eigenschappen bij elkaar

Fenotype

• Het fenotype zijn de eigenschappen die je aan de buitenkant kunt zien
• Het fenotype kan veranderen door
  invloeden uit de omgeving

Welke stelling over genen is waar?

1. Bevat informatie voor alle erfelijke eigenschappen
2. Bevat informatie voor één erfelijke eigenschap
3. Zijn hetzelfde als een eicel
4. Bestaan uit chromosomen

Wanneer je je haar verft veranderd je:

1. Genotype
2. DNA
3. Fenotype
4. Gen

Genenparen

• Van elke chromosoom heb je er twee: een chromosomenpaar
  
  
• Je hebt dus ook twee van elk
  gen: een genenpaar

Homozygoot en heterozygoot

• Homozygoot = hetzelfde
• Heterozygoot = verschillend

Karin heeft een gen voor bruine ogen en een gen voor blauwe ogen. Karin is:

1. Heterozygoot
2. Homozygoot
3. Een genenpaar
4. Genotype

Dominante en recessieve genen

• Een dominant gen komt altijd tot uiting
  in het fenotype
  
  
• Een recessief gen zie je alleen in het
  fenotype als er geen dominant gen is

Symbolen voor genen

• Een dominant gen geven we aan met een hoofdletter
• Een recessief gen geven we aan met een kleine letter

Het gen voor
blauwe ogen is:

1. Dominant
2. Recessief
3. Bruin
4. Chromosoom

In dit voorbeeld is
de persoon ... voor
de blauwe oogkleur

1. Homozygoot
2. Heterozygoot
3. Dominant
4. Recessief

Het genotype voor
de bruine oogkleur
kan je weergeven:

1. BB
2. Bb
3. bb

Intermediair fenotype

• Wanneer beide genen niet dominant
  of recessief zijn noemen we dit
  een intermediair fenotype 

Sleep de goede uitleg naar het bijbehorende begrip.

Dominante eigenschap

Recessieve eigenschap

Een gen dat altijd tot uiting komt in het fenotype.

Een gen dat alleen tot uiting komt in het fenotype als er géén dominant gen aanwezig is. 

Homozygoot

Heterozygoot

Dominant

Reccessief

Intermediair

2 gelijke genen voor één eigenschap

2 ongelijke genen voor 1 eigenschap

Onderdrukt gen van een genenpaar

Overheersend gen van een genenpaar

Beide genen zijn even sterk, komen beiden naar voren in fenotype

Opdrachten maken

Je maakt de opdrachten van thema 3 basisstof 3

Als je hiermee klaar bent maak je de opdrachten van
basisstof 1 en 2

Evalueren van de les

• Wat ging er goed?
• Wat kan er beter?

Opruimen