3 vmbo pm thema 3.3 Erfelijkheid: genenparen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Thema 3 Erfelijkheid 

3.3 Genenparen

wat gaan we vandaag doen?

herhalen vorige les: 3.2 geslachtschromosomen

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 3.3 genenparen

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

afsluiten les

herhalen vorige les

3.2 geslachtschromosomen

Hoeveel chromosomen bevat een lichaamscel van de mens?

Hoeveel chromosomen heeft een geslachtscel van een mens?

Welke geslachtschromosomen heeft een man?

1. XX
2. XY
3. YY

Welke geslachtschromosomen heeft een vrouw?

1. XX
2. XY
3. YY

Wat bepaalt het geslacht van een kind?

1. zaadcel (man)
2. eicel (vrouw)

bespreken huiswerk

opdracht 16

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- weet je wat er bedoeld wordt met een genenpaar

- kan je uitleggen wat homozygoot en heterozygoot is

- kan je uitleggen wat dominant en recessief is

- kan je uitleggen wat er wordt bedoeld met een intermediair fenotype

nieuwe theorie - genenparen 

De chromosomen in de lichaamscellen komen voor in paren.

Een chromosoom bestaat uit meerdere genen die erfelijke informatie bevatten voor 1 eigenschap per gen.

De genen komen dus ook voor in paren: genenparen

chromosomenparen

genenparen

nieuwe theorie - genenparen 

de twee genen in een genenpaar kunnen:

- hetzelfde zijn: homozygoot

- van elkaar verschillen: heterozygoot

nieuwe theorie - genenparen 

Als 2 genen heterozygoot zijn, dan zijn er 2 mogelijkheden:

- 1 gen is dominant (A)

- 1 gen is recessief (a)

Het genotype wordt dan: Aa

Het dominante gen is het sterke gen: deze komt tot uiting in het fenotype

nieuwe theorie - genenparen

Als 2 genen homozygoot zijn dan:

- zijn ze beide recessief (aa) of

- zijn ze beide dominant (AA)

nieuwe theorie - genenparen

Dominante genen:

- worden aangegeven met een hoofdletter

- komen altijd tot uiting in het uiterlijk (fenotype), want ze zijn sterker dan het recessieve gen (bv. AA, Aa)

nieuwe theorie - genenparen

Recessieve genen:

- worden aangegeven met een kleine letter

- komen enkel tot uiting in het uiterlijk (fenotype) als beide genen recessief zijn (zoals bv. aa)

nieuwe theorie - genenparen

Bij sommige erfelijke eigenschappen is het verschil tussen het dominante en recessieve gen niet zo duidelijk. Er is geen duidelijk recessief gen.

Als twee genen dan heterozygoot zijn, dan ligt het fenotype er tussenin: intermediair fenotype

vragen

VRAGEN? 

zelf aan de slag

opdracht 26, 27, 28, 29, 30

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- weet je wat er bedoeld wordt met een genenpaar

- kan je uitleggen wat homozygoot en heterozygoot is

- kan je uitleggen wat dominant en recessief is

- kan je uitleggen wat er wordt bedoeld met een intermediair fenotype