v1 - start grammatica woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Pak je spullen:

• lesboek + schrift
  
• pen of potlood
• je eigen leesboek

Grammatica - woordsoorten

De komende periode gaan we aan de slag met grammatica, 

we leren over diverse woordsoorten. 

Je gaat leren over:

• zelfstandige naamwoorden en lidwoorden
• bijvoeglijk naamwoord
• persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord
• voorzetsels en bijwoordelijke bepaling

Lesdoelen

Aan het einde van deze periode:

• kun je elk woord in een zin benoemen. 

Aan het einde van deze les:

• herken je zelfstandig naamwoorden, lidwoorden én bijvoeglijk naamwoorden,
• kun je uitleggen hoe je deze woordsoorten in een zin kunt onderscheiden,
• en kun je zelf zinnen creëren met deze woordsoorten.

Even denken

Weten jullie het nog?

De flof wufte zijn frimse fruim. 

Even denken

Weten jullie het nog?

De jongen pakte zijn gele tas.

Grammatica

Om een taal te begrijpen is het nuttig om inzicht te hebben in taal. Er zijn bepaalde regels. Die regels noemen we grammatica. 

Stel je voor dat je alleen woorden gebruikt om je uit te drukken. 

Het combineren van woorden helpt je uit te drukken wat je wilt zeggen. Zo ontstaan korte zinnen.

Die zinnen kun je uitbreiden. Hier gebruik je een grammatica voor. 

Zinsontleding

Je kunt een zin in stukken hakken. 

Elk stuk heeft een andere functie in de zin.

Ik ga naar de supermarkt.

Ik -> wie doet iets?

ga -> wat wordt er gedaan?

naar de supermarkt -> waar is het?

Woordsoorten

Een zin bestaat uit verschillende soorten woorden. 

Elk woord in de zin geven we een andere naam. 

We noemen dit ook wel taalkundig ontleden. 

Aan de slag!

Maak groepjes van 4 á 5 personen.

Elk groepje krijgt een stapel met kaartjes. 

Welke woorden horen bij elkaar? En waarom?

Probeer dezelfde soorten woorden te sorteren. 

Klaar? Kijk of je de juiste zinnen kunt vormen!

Even denken!

• Lidwoorden

Welke lidwoorden ken je? 

• Zelfstandig naamwoorden

Denk goed na! Waar denk je hierbij aan? 

• Bijvoeglijk naamwoorden

Ook hier. Wat zijn dit? Misschien kunnen jullie al voorbeelden noemen?

Lidwoorden

Je kent drie lidwoorden:

• de 

Een lidwoord komt altijd voor een zelfstandig naamwoord.

Er zijn bepaalde en onbepaalde lidwoorden. 

Bepaald = de + het. Geven iets aan dat duidelijk is.

Onbepaald = een. Geven iets algemeens aan. 

Let op! Niet altijd is het een lidwoord: Het is koud buiten, want het sneeuwt. 

• een

• het 

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord is een

• mens - man
• dier - zebra
• plant - sneeuwklokje
• ding - brug

- concreet en abstract

Je kunt er vaak een meervoud van maken en het woord verkleinen. 

Eigennamen zijn ook zelfstandig naamwoorden. Dus: Anne, Huygens College.

• gevoel - verliefd
  
• eigenschappen - verlegenheid

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord

• zegt iets over het zelfstandig naamwoord

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord zegt van welke stof iets is gemaakt. 

Staat meestal voor het zelfstandig naamwoord. 

- Het gouden kettinkje, Fries suikerbrood.

Kent 'trappen van vergelijking' (mooi-mooier-mooist)

Aan de slag!

Wat? Je maakt opdracht 2 en 3 (p. 207) én opdracht 3 (p. 211).

Hoe? Noteer de antwoorden in je schrift. 

Hulp? Lees de theorie in de groene kaders nog eens door of vraag je buur. 

Tijd? 15 minuten. 

Uitkomst? Je oefent met de theorie. 

Klaar? Bespreek je de antwoorden met je buur en kijk zelfstandig na. 

Ook klaar? Ga lezen in je leesboek. 

Even terugblikken

Aan het einde van deze les:

herken je zelfstandig naamwoorden, lidwoorden én bijvoeglijk naamwoorden.

• Noteer op de post-it van elke woordsoort één voorbeeld en maak dan een zin met deze drie woorden. 

v1 - start grammatica woordsoorten