HAVO5 H2 P4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HAVO 5

Aardrijkskunde

Paragraaf 2.4:

Gesloopt gesteente

V. Kobus - 2022

Weet je het nog?

Stratovulkaan

Caldera

Geiser

V. Kobus - 2022

Leerdoel par. 2.4

• Je kent de verschillende processen van mechanische verwering en van chemische verwering.
  

Wat is de meest logische volgorde van de processen transport (1), erosie (2), verwering (3) en sedimentatie (4)?

1. 1,2,3,4
2. 2,4,1,3
3. 3,1,2,4
4. 4,2,1,3

Verwering

• Verwering is het uiteenvallen van een gesteente in kleinere delen
• Het is de eerste stap bij de afbraak van een gebergte
• Oorzaak vooral:   invloed van het weer

Voorbeeld verweerde steen

Soorten verwering

1. Mechanisch (=fysisch)

- vorstverwering

- temperatuursverschillen

- biologisch-fysisch

2. Chemisch

- oplossen in water

- door zuren

- door zuurstof

V. Kobus - 2022

Wanneer gaat fysische (mechanische) verwering NIET snel?

1. Sterke temperatuur wisselingen per dag
2. Veel afwisselingen dooi-vorst
3. Het gesteente ligt aan de oppervlakte
4. Het gesteente ligt dieper

Wanneer gaat chemische verwering snel?

1. Bij hoge temperaturen
2. Bij hoge vochtigheid
3. Als het gesteente ondergronds ligt

Voorbeeld van chemische verwering: 

kalk lost vrij makkelijk op in water dat een beetje zuur is

vorming grotten!

Veel chemische verwering

Veel fysische verwering

Hoge temperatuur

Afwisseling vorst-dooi

Veel neerslag

Gesteente aan de oppervlakte

Kenmerken klimaten haal je uit een grafiek

Waar is de meeste chemische verwering?

Waar is de meeste chemische verwering?

Grafiek D > want hoge temperatuur en veel neerslag

Waar is de meeste fysische verwering?

Waar is de meeste fysische verwering?

Grafiek C   > want groot temperatuurverschil en weinig neerslag

En waar op aarde is er dan veel verwering?

evenaar, tropisch

warm en nat, dus veel chemische verwering

20 graden NB, woestijn

droog, dus vooral fysisch

50 graden NB, gematigde breedte

zowel fysisch als chemisch

75 graden NB, toendra

wisseling vorst-dooi, vooral fysisch

In Nederland is er dus ...

1. mix chemisch en fysisch
2. geen verwering
3. vooral chemisch
4. vooral fysisch

Aan de slag!

- Lezen par. 4

- Maken vragen par. 4: 1c, 4, 5

- Maken examenboekje bij par. 4

(begrippen en vragen)

 

- Klaar? Zie studiewijzer

V. Kobus - 2022

Extra uitlegfilmpje erosie en verwering

V. Kobus - 2022