Spijsverteringsorganen pathologie

Aandoeningen
Spijsverteringsorganen
1 / 46
suivant
Slide 1: Diapositive
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 1

Cette leçon contient 46 diapositives, avec diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 60 min

Éléments de cette leçon

Aandoeningen
Spijsverteringsorganen

Slide 1 - Diapositive

Spijsverteringsorganen
  • Herhaling anatomie
  • Algemene pathologie
  • Enkele ziektebeelden 
  • Hierna ziektebeelden uitwerken

Slide 2 - Diapositive

  1. Keelholte = farynx 
  2. Strotklepje
  3. Luchtpijp = trachea 
  4. Slokdarm = oesophagus 
  5. Maag
  6. Lever = hepar 
  7. Galblaas
  8. Twaalfvingerige darm = duodenum 
  9. Dunne darm
  10. Dikke darm = colon 
  11. Blinde darm
  12. Wormvormig aanhangsel
  13. Endeldarm = rectum 
  14. Anus
  15. Alvleesklier = pancreas 
  16. Milt

Slide 3 - Diapositive

Anatomie
Mondholte: speeksel, amylase, malen en snijden
Farynx = keelholte: slikreflexreflex
Oesophagus = slokdarm: transport voedsel
Maag: maagslijm, maagzuur, proteïnase, intrinsic factor (vit B12), water
Duodenum = 12 vingerige darm: gal, alvleeskliersap (oa. lipase)
Dunne darm = resorptie voedingsstoffen
Colon = dikke darm = opname vocht
Rectum = endeldarm: opslag feces, defecatiereflex

Slide 4 - Diapositive

Anatomie
Pancreas = alvleesklier: insuline, glucagon, alvleeskliersap
Hepar = lever: veel stofwisselingsprocessen (koolhydraten, eiwitten, vetten), galvorming, ontgiften, opslag

Slide 5 - Diapositive

Algemene pathologie
  • Slikklachten en slikstoornissen
  • Misselijkheid en braken
  • Veranderd defecatiepatroon en obstipatie
  • Diarree
  • Rectaal bloedverlies
  • Icterus

Slide 6 - Diapositive

Slikklachten en slikstoornissen
Gevaar! --> bedreiging voedseltoestand en kans op pneumonie

Oorzaken:
Verlammingen, bewegingsstoornissen, beschadigde weefsels
  • slikken komt niet op gang, zorgvrager verslikt zich
  • ziektebeelden: CVA, ziekte van Parkinson, ALS, MS, bewustzijnsverlies, hoofdhals tumoren, bestraling, chemo

Slide 7 - Diapositive

Slikklachten en slikstoornissen
Droge mond, gebrek aan speeksel, pijn in mond of keel
  • zorgvrager geeft aan dat hij het voedsel niet kan doorslikken
  • ziektebeelden: ziekte van Sjögren, bestraling bij kanker, bijwerkingen medicatie, keelontsteking

Slokdarmstenose
  • zorgvrager geeft aan dat voedsel blijft steken, voedsel komt terug
  • ziektebeelden: slokdarmkanker

Slide 8 - Diapositive

Misselijkheid en braken
Braken is een reflex
Aansturing vanuit braakcentrum in hersenstam

Prikkeling van braakcentrum door:
  • zenuwimpulsen van uit de maag en buik
  • stofjes in het bloedplasma

Slide 9 - Diapositive

Misselijkheid en braken
Braakcentrum geeft bij prikkeling:
  • omgekeerde peristaltiek van darmen en maag
  • aanspannen van buikspieren en middenrif
  • gevoel van misselijkheid, bleekheid, transpireren en zuchten voor het braken


Slide 10 - Diapositive

Misselijkheid en braken
Prikkeling van het braakcentrum door:
  • Maag: gastritis, virus, chemische prikkeling (voedselvergiftiging), bloed
  • Darmen: gastro-enteritis, ileus (afsluiting)
  • Andere organen: alvleesklierontsteking, peritoneale prikkeling, galblaasontsteking
  • Buikvlies: maagperforatie, tumorgroei, appendicitis



Slide 11 - Diapositive

Misselijkheid en braken
Prikkeling van het braakcentrum door:
  • Borstholte: mycardinfarct
  • Keel: vinger in de keel stoppen
  • Bloedplasma met zwangerschapshormoon: zwangerschapsmisselijkheid
  • Bloedplasma met stof van buiten het lichaam: chemokuren, vergiftigingen


Slide 12 - Diapositive

Veranderd defecatiepatroon, obstipatie
Normaal defecatiepatroon:
  • frequentie 2x per dag tot 2x per week
  • vrij makkelijke passage
  • eigen individueel patroon, gewoonte

Obstipatie: defecatie laat op zich wachten, en ontlasting is hard
Oorzaken: te weinig vezels, weinig bewegen, bedrust, tumor, medicatie

Slide 13 - Diapositive

Diarree
Gevaar! negatieve vochtbalans met kans op uitdroging, met name gevaarlijk voor ouderen en zuigelingen

Ontlasting is dun en komt frequenter
  • Snelle darmpassage, darmslijmvlies is ziek, darmslijmvlies kan zelf water afscheiden
  • Ziektebeelden: virus (NORO), bacterie (voedselvergiftiging), antibiotica, ziekte van Crohn, colitis ulcerosa

Slide 14 - Diapositive

Rectaal bloedverlies
  • Bloed op wc-papier: aambei of fissuur bij anus
  • Scheut bloed bij ontlasting: bloeding rectum of sigmoid
  • Bloed door ontlasting: bloeding hoger in dikke darm
  • Melaena, zwarte kleverige ontlasting: bloeding in maag of duodenum

Oorzaken: ontsteking, tumor, wondje bij anus, aambeien, te veel orale antistolling

Slide 15 - Diapositive

Icterus = geelzucht
Geelverkleuring van huid en oogwit
Te veel bilirubine in het bloedplasma en weefselvocht
Bilirubine is een afbraakproduct van hemoglobine (rode kleurstof van rode bloedcel)
Normale afvoer:
Bilirubine in bloed --> lever (in gal verwerkt) --> galwegen / galblaas --> duodenum --> ontlasting (geeft bruine kleur) 

Slide 16 - Diapositive

Icterus = geelzucht
Oorzaken:
  • Galwegobstructie: galsteen, ontsteking galwegen, alvleesklierkanker, galwegkanker
  • Leverziekten: hepatitis, metastasen
  • Sterke aanmaak van bilirubine: versnelde afbraak van rode bloedcellen 

Slide 17 - Diapositive

Slide 18 - Vidéo

ZIEKTEBEELDEN

Slide 19 - Diapositive

Stomatitis = mondslijmvliesontsteking
Stomatitis = algemene en pijnlijke ontsteking van het mondslijmvlies en de tong

Oorzaken:
  • Bacterie, virus, schimmel
  • Problemen met (kunst) gebit
  • Medicatie, bv antibiotica, chemotherapie, bestraling
  • Slechte algemene conditie
  • Niet kunnen kauwen
  • Bloedarmoede

Slide 20 - Diapositive

Slide 21 - Diapositive

Slide 22 - Diapositive

Stomatitis = mondslijmvliesontsteking
Behandeling:
  • Antibiotica
  • Antischimmelmedicatie
  • Ontstekingsremmende medicatie

Complicatie:
  • Gebitselementen laten los


Slide 23 - Diapositive

Oesofaguscarcinoom = slokdarmkanker
Een kwaadaardige tumor in de slokdarm


Oorzaken:
Langdurige irritatie van het slijmvlies: alcohol, roken, hete koffie
Overgewicht, brandend maagzuur


Slide 24 - Diapositive

Oesofaguscarcinoom = slokdarmkanker

Symptomen:
  • Passageklachten
  • Verminderde eetlust
  • Pijnlijk en vol gevoel thv borstbeen
  • Duizelig en vermoeidheid / bloedarmoede (door bloedverlies)
  • Teerachtige, zwarte ontlasting (bloed)
  • Braken van bloed
  • Chronische hikklachten

Slide 25 - Diapositive

Slide 26 - Diapositive

Oesofaguscarcinoom = slokdarmkanker
Curatief: operatie, radiotherapie, chemoradiatie

Palliatieve behandeling: radiotherapie tegen passageklachten, stent

Complicatie: uitzaaiingen naar lymfeklieren, longen, lever


Slide 27 - Diapositive

Buismaag operatie

Slide 28 - Diapositive

Ontstekingen
Ziekte van Crohn
Is een chronische ontstekingsziekte van het maagdarmstelsel waardoor vernauwingen en afsluitingen kunnen ontstaan

Colitis ulcerosa
Is een chronische ontsteking van de dikke darm


Slide 29 - Diapositive

Crohn / Colitis ulcerosa
Bij de ziekte van Crohn: hele maagdarmkanaal voor
Bij colitis ulcerosa: alleen in de dikke darm en de endeldarm
Bij de ziekte van Crohn kan de dunne darm zijn aangetast, hierdoor verminderde voedselopname (tekort aan mineralen en vitaminen, vermagering, bloedarmoede, groeiachterstand)
Bij de ziekte van Crohn vaker littekenweefsel en daardoor vernauwingen. Bij colitis ulcerosa vrijwel nooit.
 

Slide 30 - Diapositive

Crohn / Colitis ulcerosa
Fistels en granulomen komen alleen voor bij de ziekte van Crohn.
Bij de ziekte van Crohn kunnen de zweren diep zijn. Bij colitis ulcerosa zijn deze oppervlakkiger en tasten ze alleen het slijmvlies aan.

Slide 31 - Diapositive

Slide 32 - Diapositive

Slide 33 - Diapositive

Levercirrose
Verschrompeling van de lever, weefsel sterft af, littekenweefsel

Oorzaken:
  • Langdurig alcoholgebruik of medicijngebruik
  • Hepatitis
  • Ontstekingen van lever en galgangen
  • Auto-immuunziekte
  • Vetstapeling in de lever
  • Veel ijzer in het lichaam

Slide 35 - Diapositive

Levercirrose, symptomen
  • Misselijk, braken, verminderde eetlust, gewichtsverlies
  • Algemene malaise, moe, buikpijn
  • Geelzucht = icterus, jeuk
  • Spinvormige bloedvaatjes op borst en bovenarmen
  • Donkere plekken in gezicht en rode handpalmen
  • Menstruatie stopt, overmatige haargroei
  • Borstvorming en impotentie bij mannen
  • Bloedarmoede, oedemen

Slide 36 - Diapositive

Slide 37 - Diapositive

Icterus
Geel-kleuring van huid en oogwit

Donkere urine door hoog galkleurstofgehalte van het bloed
Galkleurstof = bilirubine is een afbraak product van rode bloedkleurstof 
( = hemoglobine) en wordt gevormd in lever

Oorzaken: lever (levercirrose), galblaas (galstenen), galwegen (galstenen, tumor), pancreaskop (tumor)



Slide 38 - Diapositive

Buikgriep = gastero-enteritis
Is een acute ontsteking van het slijmvlies van maag en darmen, meestal ten gevolge van een infectie


Oorzaken:
Virus: norovirus, norwalkvirus
Bacterie: salmonella (poep pluimvee, varkens), E. coli (poep mensen)

Slide 39 - Diapositive

Buikgriep = gastero-enteritis
Symptomen:
  • Misselijkheid en overgeven
  • Buikkrampen met diarree
  • Koorts, hoofdpijn

Complicaties:
  • Uitdroging
  • Levensbedreigend voor baby’s en oudere mensen


Slide 40 - Diapositive

Colon- en rectumcarcinoom
Kwaadaardige tumor van de darm in het colon of in het rectum.

Symptomen:
  • Bloed en slijm bij de ontlasting (er op of er door)
  • Veranderde stoelgang
  • Verstopping of diarree
  • Buikpijn
  • Vermoeidheid
  • Loze aandrang
  • Bloedarmoede

Slide 41 - Diapositive

Colon- en rectumcarcinoom
Behandeling:
  • Operatief verwijderen
  • Stoma
  • Medicatie om groei af te remmen van tumor
  • Chemotherapie


Slide 42 - Diapositive

Slide 43 - Diapositive

Ontwikkeling carcinoom

Slide 44 - Diapositive

Slide 45 - Diapositive

Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie

Slide 46 - Diapositive