1.3 Een verzuilde samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Nederland 1848 - 1917

Verzuiling

Doel van de les

• Je weet wat emancipatie betekent.
• Je weet wat confessionelen zijn.
  
• Je weet wat schoolstrijd is.
  

• Je weet waarom Kuyper de ARP oprichtte.
• Je weet wie er op de ARP stemde.
  
• Je weet waarom de RKSP werd opricht.
• Je weet wat verzuiling is.

Personen

• Abraham Kuyper
• Herman Schaepman
  

Een verzuilde samenleving

Inleiding

Enkele grondrechten:

• Vrijheid van godsdienst
• Vrijheid van onderwijs
• Vrijheid van vereniging en vergadering

Een verzuilde samenleving

Inleiding

De liberalen streefden naar een nachtwakerstaat:

• De overheid zorgt voor infrastructuur.
• De overheid zorgt voor veiligheid.
• De overheid zorgt voor neutraal openbaar onderwijs.

Waarom vonden liberalen dat openbare scholen (betaald door de overheid) neutraal moesten zijn.

1. De liberalen zijn tegen vrijheid van godsdienst.
2. De liberalen vinden niet dat de Kerk zich moet bemoeien met de overheid.
3. Liberalen zijn niet gelovig.
4. De liberalen vinden wel dat godsdienst onderwezen moet worden op een openbare school.

Discussie

Stelling 1: Wie werk wil, vindt werk.

Stelling 2: Islamitische scholen moeten, net als christelijke, betaald worden door de overheid.
Stelling 3: Vakkenvullers kunnen prima zelf bepalen hoeveel uren ze per dag werken.
Stelling 4: Kinderen moeten verplicht worden voor hun bejaarde ouders te zorgen.

Een verzuilde samenleving

Schoolstrijd

• Het openbare onderwijs werd betaald door de overheid en was neutraal.
• Protestanten en katholieken richtten hun eigen scholen op. Dit is het bijzonder onderwijs.
• De confessionelen streden voor gelijke rechten (emacipatie):

1. De overheid moest ook bijzondere scholen financieren (schoolstrijd).
2. Bij het maken van wetten moet meer rekening gehouden worden met geloof.

video

www.npo.nl

Een verzuilde samenleving
Confessionelen

Protestanten

• Abraham Kuyper richt de allereerste politieke partij op in Nederland: De ARP.
• De protestanten willen dat de overheid de protestantste scholen betaald (schoolstrijd).
  
• Rekenen op christelijke naastenliefde en samenwerking om sociale kwestie op te lossen.
• De rol van de kerk is belangrijker dan de rol van de overheid.
  
• Zijn voor actief mannenkiesrecht*.
  

Een verzuilde samenleving
Confessionelen

Katholieken

• De katholieken willen dat de overheid dekatholieke scholen betaald (schoolstrijd).
  
• Rekenen op christelijke naastenliefde en samenwerking om sociale kwestie op te lossen.

• De rol van de kerk is belangrijker dan de rol van de overheid.
  
• Zijn voor algemeen kiesrecht.
  

Een verzuilde samenlaving
Liberalen

Willen censuskiesrecht* behouden.

• Willen een nachtwakersstaat:
    - Overheid zorgt voor veiligheid, infrastructuur en onderwijs.
    - Zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid in de economie.
• Zijn voor individuele verantwoordelijkheid.
  

Een verzuilde samenleving
Socialisten

Sociaal-democraten

• Willen uitbuiting fabrieksarbeiders stoppen met sociale wetgeving maakt.
• Zijn voor algemeen kiesrecht.
  
• In 1918 pleegt Troelstra een mislukte 'staatsgreep'.

Troelstra

Censuskiesrecht

Kleine Luyden

RKSP

Schaepman

Algemeen
kiesrecht

Arbeiders

ARP

Thorbecke

mannen

kiesrecht

rijke burgers

SDAP

Liberalen

Socialisten

Protestanten

Katholieken