3.2 Water in natte gebieden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

3.2 Water in natte gebieden 

Leerdoelen

• Je weet wat een piekafvoer is en wat de gevolgen van een overstroming kunnen zijn.

• Je begrijpt waardoor overstromingen kunnen ontstaan.
• Je weet wat een moesson is
• Je weet hoe een orkaan ontstaat

Leg in eigen woorden uit wat de moesson is

Moesson

Er zijn landen die ieder jaar een regentijd hebben. De wind blaast dan lange tijd vanuit zee het land in en zorgt voor veel neerslag.

Als het water niet weg kan ontstaan er overstromingen. Hierdoor kunnen:

* mensen en dieren verdrinken

* drinkwater vervuilt

* oogsten mislukken

* er breken ziekten uit en vervoer over de weg wordt lastig

Rivieren

Als het hard regent, moet een rivier heel veel water kwijt. Zonder dijken wordt een rivier dan breder. Als er wel dijken zijn, stijgt het water soms tot aan de top. Er komt ook meer water in de rivier als er bossen zijn gekapt. Bomen nemen het regenwater niet meer op en de wortels houden de grond niet meer vast. 

Er is nog een reden waarom rivieren soms overvol zijn. Mensen bouwen huizen en wegen in de buurt van de rivier. Hierdoor verdwijnt er natuur en stroomt het regenwater sneller af naar de rivier. 

Een hoge waterstand in de rivier heet een piekafvoer.

Leg in eigen woorden uit hoe een orkaan ontstaat

Hoe wordt het middelpunt van een orkaan genoemd?

1. Naald van de orkaan
2. Oor van de orkaan
3. Oog van de orkaan
4. Kern van de orkaan

Moesson is een

1. tropische wind
2. type neerslag

Wat is de moesson?

1. Een halfjaarlijkse wind
2. Een regenperiode
3. Een sneeuwbui
4. Een orkaan

Wat is de korte waterkringloop?

1. De waterkringloop boven een rivier
2. De waterkringloop op een berg
3. De waterkringloop boven zee
4. De waterkringloop in de wolken

Water dat in de bodem zit

1. grondwater
2. korte waterkringloop
3. lange waterkringloop
4. verdamping

De waterkringloop begint met.......

1. condenseren
2. verdampen
3. infiltratie
4. erosie

Er zijn drie soorten rivieren. Welke?

1. regenrivier, bergrivier en beek
2. regenrivier, sloten en beken
3. regenrivier, gletsjerrivier en gemengde rivier
4. regenrivier, gletsjerrivier en een zee-arm

De Maas is een

1. regenrivier
2. gletsjerrivier
3. gemengde rivier

De Rijn is een:

1. regenrivier
2. gletsjerrivier
3. gemengde rivier

Aan de slag

Maken paragraaf 3.3

1, 2 en 3

Leren begrippen:

Waterkringloop

Regenrivier

Gletsjerrivier

Gletsjer

Gemengde rivier

Oppervlakte water

Orkaan

Piekafvoer

Moesson

Water 

Paragraaf 3

Water in droge gebieden

droge gebieden

er is niet altijd voldoende water beschikbaar door:

• Weinig neerslag
• Neerslag in de winter
• Neerslag in dunbevolkte gebieden

      Het belang van water

Er zijn veel gebieden op aarde waar gemiddeld te weinig neerslag valt. Dat is een probleem, want naast drinkwater heb je water ook nodig voor landbouw en veeteelt. 

-95 procent van de oppervlakte van Egypte bestaat uit woestijn, dus de meeste mensen wonen langs de Nijl: een belangrijke waterbron.

Bevolkingsdichtheid in het Midden-Oosten

De Nijl

1

    Het belang van water

Maar... wat als je niet langs de Nijl woont? Je woont midden in de Sahara zonder toegang tot kraanwater en riolering. 

Een manier om aan water te komen is oppompen uit de grond, zoals deze nomade dat doet. 

Een nomade pompt grondwater.

1

Grondwater

Grondwater was ooit regenwater. Als regen op de grond valt, dan zakt het weg tussen de korrels van zand, klei of kiezels. 

Dat water kan heel ver naar beneden zakken, tot dat het een ondoordringbare laag bereikt.

1

Grondwater

Water dat in diepe grondlagen verzamelt noemen we een aquifer. Soms kan aquifer water wel een miljoen jaar oud zijn! 

Dit water wordt dus in droge landen omhoog gepompt om akkers mee te irrigeren. 

Een boer pompt al jaren water uit een aquifer om zijn akkers mee te irrigeren. Wat is het grootste nadeel aan een aquifer?

1. Het water is vaak vervuild.
2. Het is zoutwater.
3. Aquifer water kan opraken.
4. Bij het pompen komt ook zand omhoog.

Grenzen van water?

Water houdt zich niet aan landsgrenzen. Zo moet de Egyptische boer water uit dezelfde aquifer pompen als de Soedanese boer.

In deze droge gebieden groeit de bevolking hard en heeft iedereen water nodig. Dat kan leiden tot waterstress; problemen die ontstaan door een tekort aan schoon water.

De Nubische aquifer

2

Welke onderstaande landen hebben veel waterstress?

3

1. Nederland, Rusland, Brazilië
2. Jordanië, Israël, Qatar, India
3. Canada, Noorwegen, Suriname

India waterstress?

Ondanks dat India in het zuiden door de moesson veel overstromingen heeft, leven de meeste Indiërs in waterstress.

*Huiswerkopdracht: Lees het volgende artikel van Trouw en leg in 3 zinnen uit waarom India ondanks de overstromingen toch waterstress kent. Mail je antwoord naar mij!

India...

Ook India...

https:

Stuwdammen

Net zoals een aquifer, houdt een rivier zich ook niet aan landsgrenzen. Zo stroomt de Eufraat vanuit Turkije naar Irak en wil iedereen binnen het stroomgebied van de rivier gebruik maken van het water. Daarom bouwt Turkije dammen en dat leidt tot conflicten met buurlanden.

2

Wat doet een dam?

De dam in Turkije zorgt ervoor dat veel rivierwater in Turkije blijft en niet naar Irak stroomt. Achter de dam ontstaat een stuwmeer en kunnen Turkse boeren gebruik maken van het water. 

Atatürkdam

Een ingedamd dorp, Zuid-Oost Turkije. (foto: 2015)

Een bijzonder uitzicht op foto 2; deze foto heb ik in 2015 gemaakt. Een ingedamd dorp waarbij de huizen en gebouwen onder water nog te zien zijn. De minaret van een moskee steekt nog boven water. 

Waarom zijn de Syrische en Irakese boeren hier niet blij mee?

Oplossing in de toekomst?

Drinkwater kunnen we tegenwoordig ook zelf maken uit zeewater: water verdampen zodat het zout achterblijft en je zoet water kunt opvangen. Dit noem je ontzilten. 

Zo wordt 70% van het drinkwater in Saoedi-Arabië door ontzilting gewonnen, maar voor veel arme landen is dit niet haalbaar. Ontzilten is namelijk erg duur en een luxe.

4