3.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Water 

Paragraaf 3

Water in droge gebieden

De vorige les hebben we gekeken naar welke problemen er kunnen ontstaan als een gebied te veel water heeft.  

Deze les focussen we ons op gebieden met te weinig water en de problemen die daarbij komen kijken. 

Programma 

-Korte terugblik op 3.2 (water in natte gebieden) door drie quizvragen.

-Uitleg eerste deel 3.3.

-zelfstandig aan de slag.

Op deze foto zie je de rivier de Waal bij Nijmegen. Het is een gemengde rivier die onspringt in het gebergte de Alpen in Zwitserland en mondt uit in de Noordzee. 

Wat weet jij allemaal over de rivier de Rijn? 

Wat weet jij allemaal over de rivier de Rijn?

Denk aan soort rivier, ligging, waterprobleem, voordeel van wonen aan een rivier, nadeel, waar ontspringt de Rijn, welk gedeelte is momenteel overstroomt?

Dit deel van Nederland heeft de meeste strijd gevoerd tegen het water.

1. Laag Nederland
2. Hoog Nederland

Tropische orkanen kunnen overlast geven in Arnhem.

1. Juist
2. Onjuist

Water stroomt altijd van....

1. Links naar rechts
2. Rechts naar links
3. Hoog naar laag
4. Laag naar hoog

Op welke manier kan een moesson wateroverlast veroorzaken?

Doordat een vaste wind vanaf zee het land

inblaast, valt er veel regen.

Leerdoelen 3.3

1: Je weet hoe mensen in droge gebieden aan water komen.

2: Je begrijpt hoe waterstress tot conflicten kan leiden.

3: Je kunt aanwijzen waar droge gebieden op aarde liggen.

4: Je kunt een toekomstige oplossing noemen voor waterstress.

Lezen h3 par3:  
"Water in droge gebieden".

      Het belang van water

Er zijn veel gebieden op aarde waar gemiddeld te weinig neerslag valt. Dat is een probleem, want naast drinkwater heb je water ook nodig voor landbouw en veeteelt. 

-95 procent van de oppervlakte van Egypte bestaat uit woestijn, dus de meeste mensen wonen langs de Nijl: een belangrijke waterbron.

Bevolkingsdichtheid in het Midden-Oosten

De Nijl

1

    Het belang van water

Maar... wat als je niet langs de Nijl woont? Je woont midden in de Sahara zonder toegang tot kraanwater.

Een manier om aan water te komen is oppompen uit de grond, zoals deze nomade dat doet. 

Een nomade pompt grondwater.

1

Grondwater

Grondwater was ooit regenwater. Als regen op de grond valt, dan zakt het weg tussen de korrels van zand, klei of kiezels. 

Dat water kan heel ver naar beneden zakken, tot dat het een ondoordringbare laag bereikt.

1

Grondwater

Water dat in diepe grondlagen verzamelt noemen we een aquifer. Soms kan aquifer water wel een miljoen jaar oud zijn! 

Dit water wordt dus in droge landen omhoog gepompt om akkers mee te irrigeren. 

Een boer pompt al jaren water uit een aquifer om zijn akkers mee te irrigeren. Wat is het grootste nadeel aan een aquifer?

1. Het water is vaak vervuild.
2. Het is zoutwater.
3. Aquifer water kan opraken.
4. Bij het pompen komt ook zand omhoog.

lezen hoofdstuk 3 par 3 vanaf "Problemen door droogte". 

Grenzen van water?

Water houdt zich niet aan landsgrenzen. Zo moet de Egyptische boer water uit dezelfde aquifer pompen als de Soedanese boer.

In deze droge gebieden groeit de bevolking hard en heeft iedereen water nodig. Dat kan leiden tot waterstress; problemen die ontstaan door een tekort aan schoon water.

De Nubische aquifer

2

Leerdoelen 3.3

1: Je weet hoe mensen in droge gebieden aan water komen. (als er weinig neerslag valt) 

2: Je begrijpt hoe waterstress tot conflicten kan leiden.

3: Je kunt aanwijzen waar droge gebieden op aarde liggen.

4: Je kunt een toekomstige oplossing noemen voor waterstress.

India waterstress?

Ondanks dat India in het zuiden door de moesson veel overstromingen heeft, leven de meeste Indiërs in waterstress.

India...

Ook India...

Stuwdammen

Net zoals een aquifer, houdt een rivier zich ook niet aan landsgrenzen. Zo stroomt de Eufraat vanuit Turkije naar Irak en wil iedereen binnen het stroomgebied van de rivier gebruik maken van het water. Daarom bouwt Turkije dammen en dat leidt tot conflicten met buurlanden.

2

Wat doet een dam?

De dam in Turkije zorgt ervoor dat veel rivierwater in Turkije blijft en niet naar Irak stroomt. Achter de dam ontstaat een stuwmeer en kunnen Turkse boeren gebruik maken van het water. 

Atatürkdam

Een ingedamd dorp, Zuid-Oost Turkije. (foto: 2015)

Een bijzonder uitzicht op foto 2; deze foto heb ik in 2015 gemaakt. Een ingedamd dorp waarbij de huizen en gebouwen onder water nog te zien zijn. De minaret van een moskee steekt nog boven water. 

Waarom zijn de Syrische en Irakese boeren hier niet blij mee?

Oplossing in de toekomst?

Drinkwater kunnen we tegenwoordig ook zelf maken uit zeewater: water verdampen zodat het zout achterblijft en je zoet water kunt opvangen. Dit noem je ontzilten. 

Zo wordt 70% van het drinkwater in Saoedi-Arabië door ontzilting gewonnen, maar voor veel arme landen is dit niet haalbaar. Ontzilten is namelijk erg duur en een luxe.

4

Welke onderstaande landen hebben veel waterstress?

3

1. Nederland, Duitsland en Brazilië
2. Noorwegen, Zweden en Finland
3. Canada, Amerika en Suriname
4. Jordanië, Dubai en Qatar