§17, 13, 14: Vondel, Bredero en Hooft

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Renaissance betekent letterlijk:
(1 woord)

Wat de mens presteerde, werd niet langer gezien als een gave van God, maar als iets wat uit hemzelf voortkwam.

1. Antropocentrisme
2. Empirisme
3. Humanisme
4. Individualisme

In de Renaissance kwam er steeds meer aandacht voor taalkunde en geschiedschrijving.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een kenmerk van een sonnet?

1. 14 versregels
2. Volta
3. Vast rijmschema
4. Lyrisch

Hoe lang duurde de wapenstilstand tussen Nederland en Spanje tijdens de 80-jarige oorlog? __jaar [noteer cijfer]

Wat de mens presteerde, werd niet langer gezien als een gave van God maar als iets wat uit hemzelf voortkwam.

Mens is uniek en in staat tot grootste prestaties

Zelf willen uitvinden hoe de wereld in elkaar zat.

Wedergeboorte van de klassieke oudheid

antropocentrisme

Renaissance

individualisme

empirisme

Kunst uit de Renaissance heeft 3 kenmerken: realisme (1), estheticisme (2) en ___ (3).

Het zelfstandig navolgen van de klassieke schrijvers heet:

1. translatio
2. imitatio
3. aemulatio

1. Aforisme
2. Essay
3. Puntdicht
4. Sonnet

Hoe uitte het estheticisme zich in de literatuur?

1. De taal moest verfijnd zijn, elegant.
2. Grote nadruk op regelgeving
3. Teksten werd voorzien van afbeeldingen van gerenommeerde kunstenaars.
4. Personages in de literatuur dienden zich geloofwaardig te gedragen

De Statenbijbel (1637) had geen grote invloed op de Nederlandse taal.

1. Waar
2. Niet waar

Het hoogste ideaal in de Renaissance, een mens dat uitblonk op alle gebieden van de menselijke cultuur, noemde men ook wel de

§17: Joost van den Vondel

(1587-1679)

Ja, we maken even een sprongetje in de planner

Joost van den Vondel

• Geboren in Keulen, vluchtte naar Amsterdam
  
• Op latere leeftijd: studie naar klassieke cultuur (±1623), katholicisme (±1640)
• Schreef veelal over de actualiteit (Van Oldenbarnevelt)
  
• Koopman in Amsterdam
  
• 't Wit Lavendel
  

Genres

• Hekeldicht
• gedicht waarin iets aangevallen wordt (politiek, religie)
  
• Klaagzang
• klaaggedicht, vaak over persoonlijke omstandigheden (Constantijntje)
• Tragedie
• klassiek toneelstuk van de ondergang van een hoogeplaatst persoon (Gijsbrecht van Aemstel)
  

Pak WB 17.2 erbij (blz. 14)

Het gedicht Kinder-lijck staat op blz. 47 in je boek.

WB 17.2

• a) 4
• b) 1: schrijver spreekt, 2-4: Constantijn spreekt
• c) 1,2: zwaar; 3,4: licht
• d) r. 10 = 't Geen .. alles goets"
• e) mv
• f) hemel
• g) Het hemelse leven is belangrijker dan het eindige leven op aarde.
• h) omhoog - beneden (strofe 1), eeuwigh - oogenblick (strofe 4)
  

WB 17.2

• i) Eindrijm, binnenrijm (r. 13: reizen, gepeizen)
• j) trochee (hoef je niet te kennen)
• k) r. 12 (veel), r. 16 (voor) --> hoef je niet te kennen
• l) doodgaan

Vandaag

• Uitleg groepsgedeelte Gijsbrecht van Aemstel
  
  
• Data presentaties
  
  
• Start portfolio-3

Groepsopdracht 

Ieder groepje krijgt een deel van de Gijsbrecht toebedeeld. Aan jullie de taak om de inhoud van jullie deel op een originele manier kenbaar te maken aan de klas. Let op: de opdracht is vrij, je mag zelf kiezen of je een filmpje/puzzel/LessonUp/powerpoint/etc. gebruikt. Wel zijn er een aantal randvoorwaarden:

 

1. Je moet met je groepje minimaal 10 minuten lestijd vullen (maximaal 15 minuten)
   
2. Per deel moeten een aantal elementen verwerkt worden
   
3. Het is de bedoeling dat de klas er iets van leert en dat ze betrokken worden bij jullie verdiepingsopdracht.
   
4. Gijsbrecht is onderdeel van het literatuurexamen klas 6 en dient voldoende afgerond te worden, is de presentatie niet voldoende, dan volgt een vervangende opdracht.
   

Let op: presentatievaardigheden worden getoetst. Zorg er dus voor dat je een deel daadwerkelijk 'presenteert'. 

Het is een portfolio-opdracht

Groepsindeling

Tip: maak afspraken (deadlines), gezamenlijk document

Planning 

(noteer je presentatiedatum in je agenda)

Groepsindeling

Tip: maak afspraken (deadlines), gezamenlijk document

Planning 

(noteer je presentatiedatum in je agenda)

Gijsbrecht van Aemstel

• Het verhaal vind je op de ELO (pdf-bestand)
• De randvoorwaarden van jullie groepje vind je ook op de ELO
• Werktijd in de les (en wanneer JS naar Rome is)
  --> zie planner
  
  
  
  
  
  De data van de presentaties staan in de studiewijzer
  

Pak je boek, werkboek en schrift erbij

WB 10.2 (p. 10)

Welke term heb je ingevuld?

Middeleeuwen	Renaissance
Theocentrisme <	>
<	> kunstenaar is een genie
<	> individu
Navolgen / geloof <

Welke term heb je ingevuld?

Middeleeuwen	Renaissance
Theocentrisme <	>
<	> kunstenaar is een genie
<	> individu
Navolgen / geloof <

Welke term heb je ingevuld?

Middeleeuwen	Renaissance
Theocentrisme <	>
<	> kunstenaar is een genie
<	> individu
Navolgen / geloof <

§13: Bredero

(1585-1618)

Gerbrand Adriansz. Bredero

• Realisme: Amsterdam, alledaags taalgebruik
• Rederijkerskamer: D'Eglantier
• Stond op de grens van de middeleeuwen en de Renaissance

Schreef:

• Toneelstukken (kluchten): Spaansen Brabander Jerolimo
  
• Gedichten (Boertig, amoureus en aandachtig groot liedboek, 1622)
  

Bekendste winkelstraat in Nederland

§14: P.C. Hooft

1581-1647

Pieter Cornelisz. Hooft

• Vnl. sonnetten, liefdespoëzie
• Classicisme: Latijnse zinsconstructies
• Ook purisme: neologismen, archaïsmen
• Rederijker (D'Eglantier),
• Muiderslot
• Nederlandse Historiën (1642)
  
• Warenar
  

Warenar

• Blijspel
• Imitatio (en een beetje aemulatio)
  bewerking van Aulularia van Plautus