6.5 Mens en milieu

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

BS 5 Mens en milieu deel 2

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Deze les:

Leerdoel: 

•  Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van uitputting en vervuiling beschrijven.
• Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van klimaatverandering beschrijven.

Huiswerk:

- Havo/vwo opdr. 1 tm 8

 

Waarom is de invloed van de mens op het milieu zoveel toegenomen in de laatste eeuw?

Steeds meer mensen

= meer (over)consumptie 

= meer gebruik brandstoffen en grondstoffen

=> uitputting van de grondstoffen

=> vervuiling door afval 

= milieuproblemen (verandering van het milieu)

groeiende wereld-bevolking

Brandstoffen

• We gebruiken brandstoffen voor het aandrijven van machines en voertuigen.
• We gebruiken brandstoffen voor het opwekken van elektriciteit.
  
• Deze behoefte neemt alleen maar toe.
  

Energiebronnen

Fossiele brandstoffen:

Aardolie (brandstof & grondstof)

Aardgas

Steenkool

Fossiele brandstoffen

Water (H2O) + Koolstofdioxide (CO2) + zonlicht -> glucose + zuurstof (O2)

-> energierijke stoffen zijn opgeslagen in planten en dieren

Dode planten en dieren -> fossiele brandstoffen.

Bij de verbranding van deze brandstoffen komt CO2 vrij (en het kost O2).

Glucose + O2 -> energie + CO2 en H2O

Natuurlijk broeikaseffect

1. Zonlicht valt op de aarde

2. Een deel van het licht wordt terug gekaatst

3. Deel van het licht wordt omgezet in warmte

4. Een deel van die warmte wordt door de aarde uitgestraald, een deel daarvan wordt door de broeikasgassen in de atmosfeer weer teruggekaatst

Versterkt broeikaseffect

Vooral door de verbranding van fossiele brandstoffen komen er meer broeikasgassen in de atmosfeer.

Door toename van de hoeveelheid broeikasgassen krijg je een versterkt broeikaseffect. 

Er wordt meer warmte teruggekaatst -> de aarde warmt dus op. De afgelopen 100 jaar gemiddeld 1°C (in Nederland 1,7°C).

Stikstofcrisis

Door monocultuur (één gewas op een groot oppervlak) raakt de bodem uitgeput, de mineralen raken op.

Daarom wordt mest gebruikt om die mineralen aan te vullen.

Door de (extra) stikstof (N) in de mest raakt het grondwater vervuild.

Stikstof uit uitlaatgassen vervuilen de lucht.

stikstofcrisis

• Regen zorgt ervoor dat stikstof (N) neerslaat in de natuur. 
  
• Stikstof is een meststof dus de plantengroei veranderd. Stikstofminnende planten overwoekeren de rest. 
  
• Soorten verdwijnen en daarmee veranderd een ecosysteem en wordt de biodiversiteit aangetast. 
  

Klimaatverandering

• De opwarming van de aarde leidt tot het stijgen van de zeespiegel omdat het zuidpoolijs smelt en warm water meer ruimte inneemt dan koud water.

• meer tropische stormen.
  
• Woestijnen worden groter.
  

• Verzilting: vermindering van de hoeveelheid zoet water en zeewaterstijging leidt tot verzilting van rivieren en daardoor landbouwgrond -> minder voedsel
  

Gevolgen

Voedselketens kunnen in gevaar komen.

Als het seizoen van organismen die voedsel zijn voor anderen niet meer aansluit op het seizoen dat het meeste voedsel nodig is.

Gevolgen

Blauwalg groeit beter bij hogere temperaturen -> vergiftigen o.a.zwemwater.

Warmer weer -> meer hittegolven -> meer sterftes agv hitte bij ouderen.

Warmer weer -> meer teken -> vaker ziekte van lyme (wordt overgedragen door teken).

Verzilting - overtromingen -> minder landbouwgrond -> minder voedsel.

Energiegebruik

Op welke manier zou jij elektriciteit kunnen besparen?

Op welke manier zou jij brandstof kunnen besparen?

wat	Aan de slag met Thema 6, Basisstof 5 (online) maken opdr: 1 tm 8
Hoe	lees de tekst van basisstof 5 goed door, maak de opdrachten met je boek er bij!
Hulp	1) boek 2) klasgenoot 3) docent
Tijd	-
Klaar	Als je klaar bent met de opdrachten maak je de test jezelf van deze basisstof of m aak een samenvatting/ woordweb van de basisstof.