Thema 6 BS 5 Mens en milieu 2V

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

BS 5 Mens en milieu

Doel BS 5 

* Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van uitputting en vervuiling beschrijven

* Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van klimaatverandering beschrijven

Begrippen BS 5

milieuproblemen

uitputting

vervuiling

mineralen

monocultuur

stikstof

luchtvervuiling

bodemvervuiling

watervervuiling

chemische gewasbescherming

fossiele brandstoffen

broeikasgassen

(versterkt) broeikaseffect

klimaatverandering

blauwalg

zeespiegelstijging

verzilting

Welke invloed hebben wij op het milieu?

1. We maken dingen op uit het milieu: uitputting
   
2. We stoppen schadelijke spullen in het milieu: vervuiling

Dit leidt tot aantasting van het milieu: milieuproblemen,

Deze problemen merken we zelf maar ook de natuur om ons heen.

Noem een voorbeeld van uitputting, welke stof maken we op/ gebruiken we te veel?

Waarom is de invloed zo groot?

Bevolkingsgroei

Bevolkingsgroei

Andere leefwijze

Andere leefwijze

Chemische industrie

1. Medicijnen
2. Kunststoffen
3. Wasmiddelen
4. Verf

Dit heeft in het verleden vaak geleid tot bodemvervuiling door de gebruikte gifstoffen.

Landbouw

Door monocultuur (één gewas op een groot oppervlak) raakt de bodem uitgeput, de mineralen raken op.

Daarom wordt mest gebruikt om die mineralen aan te vullen.

Door de stikstof in de mest raakt het grondwater vervuild.

Stikstof uit uitlaatgassen vervuilen de lucht.

Land- en tuinbouw

Gebruiken chemische gewasbeschermings-

middelen tegen:

• ziekten (schimmels/ bacteriën)
• vraat (insecten en andere dieren) 

Nadeel: deze gifstoffen komen terecht in het

grondwater. 

Waterverontreiniging

Door fabrieken, land- en tuinbouw en scheepvaart

Brandstoffen

We gebruiken brandstoffen voor het 

aandrijven van machines en 

voertuigen.

We gebruiken brandstoffen voor het 

opwekken van elektriciteit.

Brandstoffen

Deze behoefte is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen.

Brandstoffen

Fossiele brandstoffen:

Aardolie

Aardgas

Steenkool

Fossiele brandstoffen

Zijn ontstaan uit dode planten en dieren van miljoenen jaren geleden (CO₂ is toen uit de atmosfeer gehaald).

Als we deze brandstoffen nu gebruiken ontstaat weer CO₂

Fossiele brandstoffen

Zonlicht + Koolstofdioxide (CO2) -> fotosynthese in planten

-> glucose + zuurstof (O2) -> andere energierijke stoffen in planten en dieren

Dode planten en dieren -> fossiele brandstoffen (kost veel tijd!)

Bij de verbranding van deze brandstoffen komt CO2 vrij (en het kost O2)

Natuurlijk broeikaseffect

1. Zonlicht valt op de aarde

2. Een deel van het licht wordt terug gekaatst

3. Deel van het licht wordt omgezet in warmte

Natuurlijk broeikaseffect

4. Een deel van die warmte wordt door de aarde uitgestraald, een deel daarvan wordt door de broeikasgassen in de atmosfeer weer teruggekaatst

Broeikasgassen

CO2

Waterdamp

Ozon (BS4)

Methaan (koeienscheten)

Natuurlijk broeikaseffect

Zonder het natuurlijk broeikaseffect zou het op de aarde -18 graden zijn. 

Door het natuurlijk broeikaseffect is het gemiddeld +15 graden.

Door het natuurlijk broeikaseffect is leven op aarde mogelijk!

Versterkt broeikaseffect

Vooral door de verbranding van fossiele brandstoffen komen er meer broeikasgassen in de atmosfeer.

Door toename van de hoeveelheid broeikasgassen krijg je een versterkt broeikaseffect. 

Er wordt meer warmte teruggekaatst -> de aarde warmt dus op. De afgelopen 100 jaar gemiddeld 1°C (in Nederland 1,7°C).

Klimaatverandering

De opwarming van de aarde leidt tot het stijgen van de zeespiegel omdat het zuidpoolijs smelt en warm water meer ruimte inneemt dan koud water.

Klimaatverandering

In sommige gebieden heeft de klimaatveranderingen meer gevolgen dan in andere. Er komen meer tropische stormen bijvoorbeeld.

Klimaatverandering

Woestijnen worden groter.

Klimaatverandering

Verzilting: vermindering van de hoeveelheid zoet water en zeewaterstijging leidt tot verzilting van rivieren en daardoor landbouwgrond.

Gevolgen

Voedselketens kunnen in gevaar komen.

Als het seizoen van organismen die 

voedsel zijn voor anderen niet meer 

aansluit op het seizoen dat het meeste 

voedsel nodig is.

Gevolgen

Blauwalg groeit beter bij hogere temperaturen.

Deze algen vergiftigen o.a. zwemwater.

Gevolgen

Warmer weer -> meer hittegolven -> meer sterftes agv hitte bij ouderen

Warmer weer -> meer teken -> vaker ziekte van lyme (wordt overgedragen door teken)

Verzilting - overtromingen -> minder landbouwgrond -> minder voedsel

Energiegebruik

Op welke manier zou jij elektriciteit kunnen besparen?

Op welke manier zou jij brandstof kunnen besparen?

Doel BS 5 

• Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van uitputting en vervuiling beschrijven
  
• Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van klimaatverandering beschrijven

Begrippen BS 5

milieuproblemen

uitputting

vervuiling

mineralen

monocultuur

stikstof

luchtvervuiling

bodemvervuiling

watervervuiling

chemische gewasbescherming

fossiele brandstoffen

broeikasgassen

(versterkt) broeikaseffect

klimaatverandering

blauwalg

zeespiegelstijging

verzilting

Footprint challenge

Opdracht op Classroom

Deadline 26 mei

Huiswerk

Opdracht 1 t/m 8 van BS 5