Holoceen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 3

Kwartair

Holoceen:

laatste warme periode waar we nu in leven

Pleistoceen:
Afwisselend koude periodes (=glacialen) en warme(re) periodes (=interglacialen)

Holoceen 

Warme periode -> minder ijs -> hogere zeespiegel -> water in de Noordzee!

Bestaat uit 4 perioden:

H1 Boreaal

H2 Atlanticum

H3 Subboreaal

H4 Subatlanticum

H1 Boreaal

Tijd: 9500-7500 jaar geleden

Vervoermiddel: Zee (=marien) en rivieren (=fluviatiel)

Sediment: Basisveen

Boreaal

- zee was rustig -> regressie

- Rijn en Maas voeren sedimentatiemateriaal -> zandtong

- Ontstaat een moerasgebied:

basisveen (=laagveen)

Basisveen tot de +1m NAP-lijn (=laag-Nederland)

Dikst bij zee en het dunst landinwaarts

H2  Atlanticum

Tijd: 7500-5000 jaar geleden

Vervoermiddelen: zee- en rivierwater

Sedimenten: zee- en rivierklei, hoogveen en zand

Atlanticum

- Hogere zeespiegel -> transgressie

- Laag Nederland overstroomt -> water komt stil te staan -> klei bezinkt

-> oude zeeklei

Vorming strandwal

Atlanticum

- Fluviomarien afzetting: mix van mariene klei en fluviatiel klei

- Rivieren overstromen af en toe -> klei bezinkt

- Hoogveen-> gevoed door regenwater in hoog-Ned

Wat gaan we doen?

- Toelichting subboreaal en subatlanticum

- Inkleuren klapper en/of opdrachten afmaken

- Kahoot over het pleistoceen en holoceen

H3 Subboreaal

Tijd: 5000-2700 jaar geleden

Vervoermiddel: zee en rivierwater

Sediment: Holland- of oppervlakteveen

Subboreaal

- Zee is weer rustig -> regressie

- Laag-Nederland wordt weer een moeras

- Hogere zeespiegel -> hogere grondwaterspiegel -> ontstaat laagveen

Verklaring 'gaten'

- Natuurlijk: Invloed van de zee was te groot-> ontstond geen moeras of veen werd weggeslagen

- Hollandse gaten -> de mens ging veen afgraven voor turf 

of zout

P4 Subatlanticum

Tijd: 2700 jaar geleden tot nu

Vervoermiddelen: zee- en rivierwater, de mens

Sedimenten: zeeklei en zand

Vorming 2 soorten duinen

- oude duinen -> landinwaarts, lager, ouder, soms afgegraven

- Jonge duinen -> zeewaarts, hoger, kalkrijker

Subatlanticum

- Hogere zeespiegel -> transgressie

- Wordt een dikke laag klei afgezet -> jonge zeeklei

Hoogveen is dalgrond geworden!

Hoogveen is afgegraven

Bovenste laag (bonkaarde, bonkveen of bolster) is apart gelegd en lager vermengd met dekzand -> dalgrond

Nu aan de slag...

- Inkleuren klapper

- Maken opdrachten gele boekje t/m opdracht 16

- Eventueel nakijken

Huiswerk donderdag 28 oktober

- Klapper van de bodemlagen inleveren

- Opdrachten gele boekje af t/m blz 23 (=opdracht 16)

- Zorg dat je begrijpt wat er in de verschillende perioden gebeurt

4 nov: presentaties -> verslag + plankje + link youtubefilmpje inleveren