Werkwoordelijk gezegde plus hww en zww

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica

Werkwoordelijk gezegde

Hulpwerkwoord en zelfstandig werkwoord

Werkwoordelijk gezegde

Pv + alle andere werkwoorden.

Dus alle werkwoorden in een zin:

Zullen we morgen gaan winkelen?

pv = zullen               wg = zullen gaan winkelen

De leraren hebben het lokaal versierd.

pv = hebben            wg = hebben versierd

Let op!

Als 'te' of 'aan het' voor een werkwoord staan, horen deze ook bij het werkwoordelijk gezegde!

Mijn buurjongens zitten te spelen.

pv = zitten                wg = zitten te spelen

Zij zijn aan het knutselen.

pv = zijn                     wg = zijn aan het knutselen

Wederkerend werkwoord

Soms hoort er een vorm van zich bij het werkwoord:

Kim vergist zich voortdurend.

We gedragen ons voorbeeldig. 

Ik schaam me kapot.

Dit woordje hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde!

De kleuter is alleen naar school gekomen.

De sporters zijn al weken aan het trainen voor het WK.

Zou hij daar echt blijven staan kijken?

Ik heb veel te doen.

Eet jij dat laatste stukje brood nog op?

Zij vergist zich in de datum.

Werkwoordelijke uitdrukking

Vaste uitdrukking met een figuurlijke betekenis

Hij sloeg het advies van zijn baas in de wind.

(in de wind slaan = negeren, niet luisteren)

pv = sloeg

wg = sloeg in de wind

De agenten voelden de arrestant flink aan de tand.

Met een spiekbriefje val je al snel door de mand.

Lauren probeerde haar moeder bij de neus te nemen.

Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Als er in een zin met een wg maar één werkwoord staat, is dat een zelfstandig werkwoord (zww).

Zww geeft aan wat het onderwerp doet.

Als er meerdere werkwoorden in een zin staan, zijn dat hulpwerkwoorden (hww).

Als er meer ww in de zin staan, staat het zww meestal achter in de zin. Alle overige werkwoorden zijn hww. 

Bij de bakker kun je lekkere gebakjes kopen.

                          (hww)                                  (zww)

Bij de bakker zou je lekkere gebakjes kunnen kopen.

                          (hww)                                    (hww)   (zww)

Wat is het zww?
Zij heeft gisteren een fiets gekocht.

1. heeft
2. gekocht

Wat is het zww?
De fiets werd voor het huis geplaatst.

1. werd
2. geplaatst

Wat is 'zullen' voor werkwoord?
Zij zullen wel weer op vakantie gaan.

1. hww
2. zww

Wat is 'spreken' voor ww?
In al deze gevallen kunnen we spreken van een nationale feestdag.

1. hww
2. zww

Hoeveel hww staan er in de zin?
We zouden eigenlijk al moeten beginnen.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Aan de slag!

13. Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

Samen opdracht 5 en 6 (blz. 156)

Lees theorie 'Werkwoordelijk gezegde' (blz. 157)

Maak vervolgens opdracht 7 t/m 11 (blz. 158-159)