Workshop Feedback - Dollard College Emma

• Docent naar coach
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Dollard College - 27 september 2022

FEEDBACK IN DE LES

Ingrediënten 

• Intro 
• Voorkennis activeren
  
• Feedback als onderdeel van formatief handelen
  
• Feedback theorie
  
• Oefenen
• Peerfeedback
• Oefenen

Voorstellen

Onderwijsadviseurs:

Rachel Snijder

Maarten Vonk Noordegraaf

Emma Paul

Wat is volgens jou de taak van de docent?

1. Dat iedere leerling een goed eindproduct heeft
2. Dat iedere leerling een stap heeft gezet richting zelfstandigheid

Antwoord B. 

Achtergrond

Uiteindelijk moet feedback leerlingen zelfstandig maken. Leerlingen moeten niet afhankelijk zijn (of blijven) van feedback van jou als docent. Ze moeten zichzelf leren feedback te geven. 

Voorbeeld: als je als docent wiskunde ene nieuwsbrief naar ouders stuurt, mogen hier geen grammaticale of spelfouten inzitten. Daarom stuur je het naar een collega Nederlands. Zij verbetert alle fouten. Het doel is: een perfecte brief. Niet voor jou om zelfstandig een goede brief te schrijven. 

Voor leerlingen is dit anders. Je wilt leerlingen leren zélf een brief te laten schrijven. Met zo min mogelijk fouten. Het doel is: zelfstandig een brief schrijven. En niet (per se) een foutloze. 

Als jij alle fouten verbetert (dus alle d's, en t's als suggestie in de kantlijn zet), heeft een leerling een spelfoutloze brief. Maar hij of zij maakt die fouten in een volgende brief gewoon wéér. Dat is niet het doel. Het doel is dat zij zelf de volgende keer mínder fouten maken. Of het werk zelf kunnen verbeteren. 

Wat is het belang van goede feedback?

Belang

• Helpen bij groei
  
• Vervolgstap
  
• Mogelijkheden
  

probeer niet om studenten te laten doen wat je wil - je helpt ze om hun potentieel te bereiken. 

Ben je een docerende coach? Of meer een coachende coach? 

(Docenten hebben toch de neiging om te doceren.) 

Definiëren feedback

• Mensen begeleiden, uitdagen, confronteren en stimuleren om het beste uit zichzelf te halen. 

• Een proces dat inzicht geeft in de eventuele kloof tussen de geleverde prestatie en de verwachte prestatie met als doel de prestaties te verbeteren. 

Is ook in de inspiratiesessie aan bod gekomen. Dus herhaling. 

Model Black & William 

NIVEAUS VAN FEEDBACK

Wijze van aanpak gekozen strategie

Wat vind ik er zelf van

Model Dylan William en Paul Black:

feedback op procesniveau + zelfregulatie is meest effectief!

Handig voor cursisten om werkvormen/opdrachten in te zetten binnen hun les die feedback door peers op juist deze onderdelen mogelijk maken!

(voor trainer: toon aantal voorbeelden feedbacksheets te gebruiken tijdens een les)

Definiëren feedback

Sandwich

wat ging goed

wat kan beter

algemene positieve opvatting

Feedforward.

* feedup

* feedback

* feedforward

5r-en

1. Redraft or Re-do

2. Rehearse or Repeat

3. Revisit and Respond

4. Re-learn and Re-test

5. Research and Record

Ik ik jij

Ik zie/merk dat 

Ik vind daarvan…/Dat komt op mij over… 

Herken je dat? Klopt dat? 

Vraag om ander gedrag. 

4g

Gedrag: feitelijk specifiek gedrag van de ander

Gevolg: het effect van iemand zijn gedrag op de omgeving

Gevoel: gevoelsreflectie wat de ander zijn gedrag bij jou teweeg brengt

Gewenst: benoem het gedrag dat je graag zou zien

Tip/top 

Wat was top? 

Wat is een tip?

 st

Definiëren feedback

Sandwich

wat ging goed

wat kan beter

algemene positieve opvatting

Feedforward 

* feedup

* feedback

* feedforward

5r-en

1. Redraft or Re-do

2. Rehearse or Repeat

3. Revisit and Respond

4. Re-learn and Re-test

5. Research and Record

Welke methodiek hanteer jij?
(Of bij jullie op school?)

Feedbackregels

• Benoem het belang van feedback
  
• Houd feedback behapbaar
  
• Zorg dat de leerlingen de feedback begrijpen
  
• Laat de leerling altijd iets doen met de feedback
  
• Geef feedback die aan het denken zet
  
• Werk aan kwaliteitsbesef (voorbeelden)
  
• Zorg dat de randvoorwaarden in orde zijn (tijd, plek, relatie & emotie)

4 manieren van feedback

Self assesment: De waarheid

Self enhancement: Positief

Self verification: Dat wat je al dacht

Self improvement: Leren

Valkuilen

• Niet duidelijk maken waar ze op bevraagd of beoordeeld worden
  
• Te abstract
  
• Plek buiten de leerling om
  
• Te veel vragen tegelijk stellen
  
• Stiltes willen opvullen
  
• Vragen naar de bekende weg
  
• Over jezelf praten
  
• Vragen naar ‘wat betekent’ in plaats van ‘waar denk je aan bij…’
  
• Eigenlijk geen tijd hebben.  

De kern van feedback geven

• Beschrijf: wat je ziet, wat je opvalt, wat je stoort
  
• Effect: het effect op jou / de taak
  
• Actie: sluit af met een wens / strategie /tip
  
• Vraag: of de ander hiermee vooruit kan. 
  

De kern van feedback ontvangen

• Luister goed. Stel vragen ter verduidelijking
• Probeer niet te ontkennen, verdedigen, verklaren
• Geef niets terug over de feedback-gever; ja maar jij… 
  
• Zoek naar hoe je feedback kunt gebruiken. Cadeautje.. 
  
• Bedenk dat je om feedback kunt vragen

 

• Plan! Neem de tijd voor het geven en ontvangen van feedback.  
  

Waarom zou je nu nog iets in het theater willen doen?

Simpelweg resultaten communiceren leidt niet automatisch tot verbeteringen en passende vervolgacties

Wie herkent dit?

Ja, maar hoe dan wel?!?

Actief aan de slag

4 situaties (docenten brengen in en trainers vullen aan)

Inventariseren op het bord

Model Black & William 

NIVEAUS VAN FEEDBACK

Wijze van aanpak gekozen strategie

Wat vind ik er zelf van

Model Dylan William en Paul Black:

feedback op procesniveau + zelfregulatie is meest effectief!

Handig voor cursisten om werkvormen/opdrachten in te zetten binnen hun les die feedback door peers op juist deze onderdelen mogelijk maken!

(voor trainer: toon aantal voorbeelden feedbacksheets te gebruiken tijdens een les)

Definiëren feedback

Sandwich

wat ging goed

wat kan beter

algemene positieve opvatting

Feedforward.

* feedup

* feedback

* feedforward

5r-en

1. Redraft or Re-do

2. Rehearse or Repeat

3. Revisit and Respond

4. Re-learn and Re-test

5. Research and Record

Ik ik jij

Ik zie/merk dat 

Ik vind daarvan…/Dat komt op mij over… 

Herken je dat? Klopt dat? 

Vraag om ander gedrag. 

4g

Gedrag: feitelijk specifiek gedrag van de ander

Gevolg: het effect van iemand zijn gedrag op de omgeving

Gevoel: gevoelsreflectie wat de ander zijn gedrag bij jou teweeg brengt

Gewenst: benoem het gedrag dat je graag zou zien

Tip/top 

Wat was top? 

Wat is een tip?

 st

Definiëren feedback

Sandwich

wat ging goed

wat kan beter

algemene positieve opvatting

Feedforward 

* feedup

* feedback

* feedforward

5r-en

1. Redraft or Re-do

2. Rehearse or Repeat

3. Revisit and Respond

4. Re-learn and Re-test

5. Research and Record

Pauze

Pauze

Zal ik je even zeggen wat ik er van vind?

ter introductie video

YouTube: Draadstaal "Leraar en leerling seizoen 3" 

Zou de docent het na deze feedback morgen anders doen? 

Vinden we feedback wel altijd zo prettig te ontvangen en hoe effectief is feedback nu eigenlijk?

Aanloop naar leerlingen die elkaar feedback gaan geven.

Leerlingen stapje voor stapje meenemen in het proces van feedback geven en ontvangen.

Peerfeedback

• Peer = gelijke
  
• Collega - collega | leerling - leerling
  
• Feedback
  
• Altijd sprake van een gever en een ontvanger

Soort van definitie: 

Bij peerfeedback treden leerlingen met elkaar in dialoog aan de hand van gedetailleerde commentaar over elkaars werk, gedrag of prestaties. Ze doen dat op basis van vooraf gestelde criteria.

Wat is de meerwaarde van peerfeedback?

1.1: Overzicht Teams - de startpagina

Effectiviteit PFB

• Ontvanger, eigenlijk niet zo (afhankelijk van de kwaliteit)  
• Gever, erg effectief
• Gever en ontvanger samen meest effectief

Afhankelijk van de kennis en ervaring van de groep kan je bepalen welke delen ja gaat behandelen. 

Effectieve feedback

• Kwaliteitsbegrip bij leerlingen vaak niet erg hoog. 
• Dus dat is best lastig, qua feedforward
• Meten adhv wat de ontvanger leerde
  

Ja maar...

moet je dan wel aan de slag met peerfeedback?

Jawel, maar niet te groot.

En om de juiste redenen. 

• Het gaat niet om tijdswinst.
  
• Feedback op de feedback.
  
• Wees je bewust van de effecten.
  
• Tussentijds

Afhankelijk van de kennis en ervaring van de groep kan je bepalen welke delen ja gaat behandelen. 

Veiligheid

• Feedbacktaal (be kind, be specific, be helpful)
  
• Duidelijkheid waarop feedback gegeven moet worden zien we terug in definitie: (Bij peer feedback treden leerlingen met elkaar in dialoog aan de hand van gedetailleerde commentaar over elkaars werk [...]. Ze doen dat op basis van vooraf vastgelegde beoordelingscriteria.)
  

• Zo concreet mogelijk
  
• Zo objectief mogelijk
  
• Op het proces of op het product - niet op de persoon

Een kleine oefening

Bespreek met je buurvrouw of -man een korte casus. 

Uit je eigen praktijk.

Bedenk waar leerlingen feedback op zouden kunnen geven. 

Zo concreet mogelijk 

Zo objectief mogelijk

De mogelijke winst Peerfeedback

• Vergroten leerrendement bij de leerling
• De leerling leert beter formuleren
• Leerlingen ontvangen effectievere + gevarieerde feedback
• Geeft meer zicht/toegang tot werk van anderen
• Meer aandacht voor concepten/'fouten' maken mag
• We stellen bij en.......verbeteren!

• Taak van feedback geven ligt niet langer enkel bij de docent
• Sociale cohesie / positieve sfeer / groepsgevoel

samenwerking + elkaar ondersteunen

leren samenwerken is belangrijk

video YouTube "Schoolinfo-feedback op het TienerCollege"

als voorbeeld hoe feedback + peerfeedback kan worden ingezet en hoe leerlingen er tegenaan kijken

Elementen van peerfeedback

• Evaluatief oordeel: de leerling geeft in de feedback een oordeel over het leerproduct van de medeleerling.

• Verbetersuggestie: De leerling geeft met zijn feedback een verbetersuggestie. De leerling beschrijft wat de medeleerling had kunnen doen.

• Verklaring: De leerling geeft met zijn feedback een verklaring (als in begrijpen) voor zijn 'oordeel' of de 'suggestie'. 

• Theoretisch concept: de leerling gebruikt (relevante) theorie in zijn feedback om de 'verklaring' te onderbouwen.

Voorbeeld

Ik vind dat jouw alinea's zorgen voor een duidelijke structuur in de tekst. 

Je had sommige alinea's meer met een kernzin kunnen beginnen.  

Naar mijn idee had dat de alinea's nog sterker gemaakt en de structuur in de tekst nog zichtbaarder. 

In hoofdstuk [...] van [...] lees je meer over beginnen met kernzinnen. 

Coachen. Voor een langdurig effect. 

Boerderij-voorbeeld

Verschil tussen een principiële houding en pragmatische houding. 

dringend | belangrijk 

niet belangrijk wel dringend | niet belangrijk, niet dringend

Voorbeeld (1)

Ik vind dat jouw alinea's zorgen voor een duidelijke structuur in de tekst. 

Je had sommige alinea's meer met een kernzin kunnen beginnen.  

Naar mijn idee had dat de alinea's nog sterker gemaakt en de structuur in de tekst nog zichtbaarder. 

In hoofdstuk [...] van [...] lees je meer over beginnen met kernzinnen. 

Evaluatief oordeel

Coachen. Voor een langdurig effect. 

Boerderij-voorbeeld

Verschil tussen een principiële houding en pragmatische houding. 

dringend | belangrijk 

niet belangrijk wel dringend | niet belangrijk, niet dringend

Voorbeeld (2)

Ik vind dat jouw alinea's zorgen voor een duidelijke structuur in de tekst. 

Je had sommige alinea's meer met een kernzin kunnen beginnen.  

Naar mijn idee had dat de alinea's nog sterker gemaakt en de structuur in de tekst nog zichtbaarder. 

In hoofdstuk [...] van [...] lees je meer over beginnen met kernzinnen. 

Evaluatief oordeel

Verbetersuggestie

Coachen. Voor een langdurig effect. 

Boerderij-voorbeeld

Verschil tussen een principiële houding en pragmatische houding. 

dringend | belangrijk 

niet belangrijk wel dringend | niet belangrijk, niet dringend

Voorbeeld (3)

Ik vind dat jouw alinea's zorgen voor een duidelijke structuur in de tekst. 

Je had sommige alinea's meer met een kernzin kunnen beginnen.  

Naar mijn idee had dat de alinea's nog sterker gemaakt en de structuur in de tekst nog zichtbaarder. 

In hoofdstuk [...] van [...] lees je meer over beginnen met kernzinnen. 

Evaluatief oordeel

Verbetersuggestie

Verklaring 

Coachen. Voor een langdurig effect. 

Boerderij-voorbeeld

Verschil tussen een principiële houding en pragmatische houding. 

dringend | belangrijk 

niet belangrijk wel dringend | niet belangrijk, niet dringend

Voorbeeld (4)

Ik vind dat jouw alinea's zorgen voor een duidelijke structuur in de tekst. 

Je had sommige alinea's meer met een kernzin kunnen beginnen.  

Naar mijn idee had dat de alinea's nog sterker gemaakt en de structuur in de tekst nog zichtbaarder. 

In hoofdstuk [...] van [...] lees je meer over beginnen met kernzinnen. 

Evaluatief oordeel

Verbetersuggestie

Verklaring 

Theoretisch concept

Coachen. Voor een langdurig effect. 

Boerderij-voorbeeld

Verschil tussen een principiële houding en pragmatische houding. 

dringend | belangrijk 

niet belangrijk wel dringend | niet belangrijk, niet dringend

Mogelijke uitdagingen

• Sociale proces (anonimiteit?)
• Even wennen aan de expert (dit kan ik niet!!          richtlijnen geven, begin klein)
  
• Weersta de verleiding om over te nemen (geef het tijd, leren beoordelen)
  
• Geduld: een goede feedbackcultuur creëren kost tijd
  
• Werken aan dezelfde opdrachten / taken (want 'de gever')
  
• Soms staat de feedback centraal en niet het product
  

Hoe te starten: Feedback centraal stellen

• Oefen met een anoniem geweldig product
• Oefen met een anoniem wat minder product

Om proces van peerfeedback geven inzichtelijk te maken a.d.h.v. succescriteria

Dikke tips

• Feedback op de feedback
  
• Tussentijdse feedback momenten inplannen alvorens over te gaan op eindbeoordeling
  
• Schriftelijke feedback meer effect dan mondelinge feedback
  
• Jij (de docent) behoudt de regie over wie met wie samenwerkt, variatie in buddy's!
  
• Feedback op taak beter snel geven
  
• Feedback op proces beter niet direct geven. Tijd voor reflectie inbouwen
  
• Mogelijke tijdsinvestering vooraf: lesprogramma inrichten op peerfeedback activiteiten (discussies, taken, activiteiten)
  
• biedt de leerling keuzes (mee laten denken en formuleren, waarop wil je eerst feedback)

Peerfeedback in de praktijk 

Welke activiteiten dragen bij aan feedbackcultuur?

• feedbacksessies/project+product opdrachten/werken in duo's, groepen/structureel inbouwen van opdrachten die peerfeedback mogelijk maken 

Welk docentgedrag is gewenst?

• stimuleren van samenwerking tussen leerlingen 
• aanleren van manieren om feedback te geven integreren
• stimuleren gebruik van 'feedbacktaal' zowel in spreken als schrijven     
• biedt de leerling keuzes (mee laten denken en formuleren, waarop wil je eerst feedback)

Voor cursisten:

wanneer je besluit hier mee ad slag te gaan dan....

- opdrachten + activiteiten inplannen die effectieve peerfeedback (sessies) mogelijk maken!

- aanloopfase inplannen: vooraf de leerlingen goed voorbereiden op geven en ontvangen van feedback en aanleren geven van feedback op effectieve wijze

Geschikte werkvormen?

opdracht

Overleg in tweetallen, noem 2 voorbeelden van manieren om peerfeedback toe te passen 

in jouw lespraktijk

Opdracht voor cursisten:

hoe zou jij peerfeedback kunnen toepassen?

Noem 2 manieren/voorbeelden om peerfeedback toe te passen binnen jouw onderwijs/lessen.

Suggesties werkvormen peerfeedback

• Leerlingen geven elkaar Tips en Tops dmv PostIts

• Leerlingen geven feedback op excellent werk van anonieme bron

• Werk categoriseren naar niveau + beargumenteren van keuze

• Uitwisselen "kladversie" korte opdracht: leerlingen geven elkaar feedback, werk incl. opmerkingen retour waarna verbeteringen kunnen worden aangebracht.

• Leerlingen formuleren welke feedback ze als meest waardevol ervaren en waarom

• Leerlingen maken bij een opdracht zelf een lijst met elementen waaraan een goed eindresultaat zou moeten voldoen

Voorbeelden toelichten +

eventueel aanvullen met andere werkvormen

Tip aan cursisten:

maak met de start gebruik van echte voorbeelden zodat leerlingen kunnen zien hoe een goed "eindproduct" er uit ziet en welke elementen er aanwezig zijn wat het zo goed maakt.

Let er wel op dat je de naam vd 'voorbeeldleerling' verwijdert! Anoniem!

(gebruik bijv. werkstukken/toetsen/gemaakt werk van oud leerlingen of leerlingen van een andere locatie)

Peerfeedback op digitale wijze?

Er zijn diverse platforms waarmee dit kan (PearDeck Lessonup Classkick Nearpod) maar is ook eenvoudig mogelijk middels digitaal delen van opdrachten/documenten/foto's etc.

met (vb Padlet) en zonder tool op laptop (Forms/Docs/mail). 

Praktijkvoorbeeld

• Werkvorm 'Toetsen'
• Feedbackcodering
• Feedback op bouwtekening
• Feedback bij bloemschikken
• Feedback op nieuwsbrief (kinderopvang)

Kies 1 à 2 peerfeedback werkvormen die je in je eigen lespraktijk gaat uitproberen:

Bij welk lesonderdeel/thema?

Bij welke jaarlaag/leerlinggroep?

Op welke wijze/hoe vaak?

Ontwerp voor jezelf een beknopt script en voor de leerling een feedback formulier

Overleg met collega's en pas e.e.a. aan alvorens in de praktijk toe te passen!

Eindopdracht

Wat ga ik morgen toepassen in mijn eigen les?

Wrap-up

• Voorkennis activeren
  
• Theorie introduceren
  
• Onderdeel van formatief handelen
  
• Feedup - Feedback - Feedforward
  
• Op niveaus
  
• Peerfeedback
  

Feedback op de training! 

Wat vond jij van deze training? 

Dank voor het delen van jouw mening

Scan de QRcode 

of klik op de link